ورود فردین در سال بی‌ستاره‌ها

  سعید مروتی 

سینمای فارسی با تمام فراز و نشیب‌ها و دشواری‌ها به راهش ادامه می‌دهد. پس از سال‌ها تلاش، پیگیری‌ها برای کاهش عوارض شهرداری به نتیجه رسیده و نتیجه‌اش را می‌توان در افزایش تولید و اکران فیلم‌ها مشاهده کرد. از 16 فیلم ایرانی اکران شده در سال 37 به 27 فیلم در سال 38 می‌رسیم. البته هنوز سینمای فارسی در حال آزمون و خطاست و رسیدن به آنچه پسند عمومی خوانده می‌شود، کار ساده‌ای نیست. در اواخر دهه 30، سینمای فارسی راه‌های متنوعی را برای کشاندن تماشاگر به سینما امتحان می‌کند. موضوع پول زیاد و ثروت‌اندوزی، به‌عنوان دغدغه‌ای برای مخاطب اغلب فقیر، مسئله مهمی است و این دغدغه حتی به نام فیلم‌ها هم راه پیدا می‌کند که یا ثروت‌اندوزی را هدف قرار داده‌اند (چک یک میلیون تومانی/سالار عشقی، می‌میرم برای پول/ مهدی رئیس فیروز، داماد میلیونر/ سالار عشقی، یا بی‌پولی، آسمون جل/نصرت‌الله وحدت). سال 38 سال ورود فردین به سینمای فارسی است. عضو تیم ملی کشتی و نایب قهرمان مسابقات جهانی استانبول 1957، به توصیه ناصر ملک مطیعی، نقش‌اول «چشمه آب حیات»(سیامک یاسمی) را بازی می‌کند. نخستین فیلم فردین خیلی در گیشه موفقیت‌آمیز عمل نمی‌کند.  از سال 38 فیلمی که بیشتر در یادها می‌ماند و بعدها به آن ارجاع داده می‌شود «بی‌ستاره‌ها» ست؛ فیلم ارزان و جمع و جوری که کاری به مناسبات سینمای فارسی ندارد و با گوشه چشمی به نهضت نئورئالیسم ایتالیا ساخته شده است. خسرو پرویزی، خبرنگار ستاره سینما، با سرمایه اندک بابکن آودیسیان، فیلمی با حضور گرشا، سپهرنیا و متوسلانی می‌سازد که هنوز به شهرت و محبوبیت گروهشان(سه تایی‌ها) نرسیده‌اند. 24 ساعت پرسه‌زنی بی‌ستاره‌ها در خیابان‌های تهران تصویری اسنادی از پایتخت در انتهای دهه 30 به‌دست می‌دهد؛ روح جوانانه حاکم بر فیلم و لحن و پرداخت ساده و بی‌پیرایه‌اش نقطه تمایزی را رقم می‌زند که در فیلم‌های بعدی سازنده‌اش تکرار نمی‌شود.