آژانس به ایستگاه‌دوم بازرسی رسید

اسماعیل سلطنت پور_خبرنگار

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دیروز تأیید کرد که طبق توافق صورت گرفته با ایران از دومین مکان مورد نظر بازدید کرده است. آژانس پیش از این درخواست بازدید از 2مکان را به ایران داده بود و پس از مخالفت اولیه و یک کش و قوس بین طرفین درنهایت با موافقت ایران از مکان نخست بازدید به عمل آورد.
در بیانیه آژانس آمده است: «به‌عنوان بخشی از توافق با ایران، برای حل و فصل مسائل اجرای پادمان که توسط آژانس مشخص شده، این سازمان در هفته جاری به دومین مکان دسترسی مکمل را صورت داده و از نمونه‌های زیست‌محیطی استفاده کرده است.»
آژانس پیش‌تر ادعاهایی را درباره آنچه فعالیت‌های هسته‌ای اعلام نشده در مکان‌هایی در ایران خواند، مطرح کرده بود.
ایران ابتدا به‌دلیل بی‌مبنا بودن درخواست آژانس مجوز دسترسی به اماکن مورد ادعا را نداد، اما درنهایت روز چهارشنبه ۵ شهریور در پایان سفر رافائل گروسی، مدیرکل آژانس به تهران و انجام مذاکرات با مقامات ایران، طرفین با امضای بیانیه‌ای توافق کردند تا همکاری‌های خود را بیش از پیش تقویت کنند و اعتماد متقابل را به‌منظور تسهیل اجرای کامل موافقتنامه جامع پادمان و پروتکل الحاقی به آن، که از ١۶ ژانویه ٢٠١۶ به‌صورت موقت توسط ایران در حال اجراست، ارتقا بخشند.
در جریان این توافق، ایران موافقت کرد به شرط اینکه آژانس بعد از این درخواست دیگری برای بازدید از اماکنی که تحت‌نظر آژانس نیستند، نداشته باشد با بازرسی از آن دو مکان موافقت می‌کند. گروسی هفته گذشته در شصت و چهارمین نشست سالانه مجمع عمومی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی عنوان کرد که این نهاد بین‌المللی به‌صورت دائم اجرای تعهدات هسته‌ای ایران را ذیل برجام به شورای حکام گزارش می‌کند.
وی افزود: آژانس به راستی‌آزمایی درباره عدم‌انحراف مواد هسته‌ای اعلام‌شده توسط ایران طبق معاهده پادمانی ادامه می‌دهد. همچنین ارزیابی‌ها درباره عدم‌وجود مواد هسته‌ای و فعالیت‌های اعلام نشده ادامه دارد.
مدیرکل آژانس همچنین یادآور شد که‌ ماه گذشته با رئیس‌جمهوری و سایر مقامات ارشد ایران برای پرداختن به پرسش‌های باقیمانده و به‌ویژه حل مسئله دسترسی به 2مکان در ایران، رایزنی کرده است.
وی با بیان اینکه «ما درباره مسائل اجرایی پادمانی موردنظر به توافق رسیدیم» افزود: آژانس سپس طبق پروتکل الحاقی به یکی از 2مکان دسترسی پیدا کرده و بازرسان از محیط نمونه‌برداری کردند که متعاقبا بررسی خواهد شد. وی افزود که دسترسی به مکان دوم نیز برای این ‌ماه برنامه‌ریزی شده است.
ایران و آژانس  اطلاعاتی درباره اینکه 2مکان موردنظر کجا هستند نداده‌اند، اما در گمانه‌زنی‌ها اسامی نقاطی مانند شهرضا و تورقوزآباد یا آباده که پیش از این با ادعای نتانیاهو مطرح شده‌اند، به چشم می‌خورد.
گروسی بر همین اساس از توافق حاصل میان ایران با آژانس استقبال و ابراز امیدواری کرد که این مسئله به تقویت همکاری‌های دوطرف منجر شود.
اطلاعیه آژانس درباره بازرسی از هر دو مکان موردنیاز در ایران یک روز بعد از ادعاهای بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی منتشر شد که گفته بود ایران به‌زودی مواد لازم برای ساخت 2بمب اتمی را در اختیار خواهد داشت و با استفاده از نسل جدید سانتریفیوژ‌ها، توان غنی‌سازی‌ ایران 50برابر می‌شود.

400 بازرسی در یک سال
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در مصاحبه با نشریه «اشپیگل» آلمان، گفت: «فعالیت‌های هسته‌ای ایران پس از توافق [برجام] کاهش یافت، اما هرگز کاملا متوقف نشد. چنین چیزی به هیچ عنوان برای کشوری که معاهده منع گسترش را امضا کرده، غیرعادی نیست و طبق آن عملکرد نظارتی خود را انجام می‌دهیم.»رافائل گروسی افزود:‌ «برنامه هسته‌ای ایران بسیار پیچیده است و نیروگاهی هسته‌ای دارد که برنامه‌ای برای گسترش آن، آزمایشگاه‌های تحقیقاتی و تأسیسات غنی‌سازی وجود دارد. به همین دلیل است که رژیم نظارتی گسترده‌ای داریم. سال گذشته بیش از ۴۰۰ بازرسی در ایران داشتیم.»رئیس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در پاسخ به این سؤال که آیا از سوی قدرت‌های بزرگ جهان تحت فشار قرار می‌گیرد یا خیر، گفت: «این [فشار] را هر دقیقه از هر روز احساس می‌کنم.»