گفت و گو
استاندار همدان در گفت‌وگوی اختصاصی با همشهری :
اجازه نمی‌دهیم امتیاز جهانی شدن همدان بسوزد
هر اقدامی در مجموعه بافت تاریخی و میدان مرکزی همدان به‌ویژه بارگاه شاهزاده حسینع باید منطبق بر ضوابط میراث فرهنگی باشد
فاطمه کاظمی- روزنامه نگار-همدان
سید‌سعید شاهرخی از 2سال پیش سکان استانداری همدان را به‌دست گرفت؛ استانی که از چند سال گذشته تاکنون روند تخریب آثار تاریخی، محیط‌زیست و باغ‌ها در آن شدت گرفته و نگرانی زیادی را ایجاد کرده است. همین نگرانی‌ها ما را به گفت‌وگو با استاندار ترغیب کرد تا پیگیر اقداماتی شویم که قرار است برای کاهش و توقف این تخریب‌ها صورت بگیرد. شاهرخی در این گفت‌وگو البته یک قول مهم هم داد و آن ثبت جهانی میدان مرکزی همدان بود. گفت‌وگوی استاندار همدان با همشهری را در ادامه می‌خوانید.
در سال‌های اخیر بسیاری از آثار تاریخی همدان بر اثر بی‌تدبیری آسیب دیدند؛ برای مثال تپه تاریخی هگمتانه از نوبت ثبت جهانی خارج شد. اخیرا موضوع ثبت جهانی این تپه همراه بازار و میدان مرکزی همدان به‌صورت یک مجموعه مطرح شده است. چه برنامه‌ای برای تحقق آن دارید؟
حفظ این میراث برای ما یک تکلیف است؛ زیرا همدان با حدود 3500سال قدمت و 1800اثر تاریخی و طبیعی بیشترین آثار تاریخی کشور را در خود جای داده است.
تخریب‌های صورت گرفته در تپه هگمتانه خللی در ثبت این مجموعه ایجاد نمی‌کند؟
خیر. با همکاری وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، پرونده ثبت جهانی نهایی شده و تا پایان سال به یونسکو ارسال خواهد شد. بافت را حفظ خواهیم کرد و فقط در برخی مسیرها اصلاحاتی انجام خواهیم داد. کمیته‌ای تشکیل و به شهرداری تکلیف شده است مکان مناسبی برای مشاغل مزاحم هگمتانه مانند آهن‌فروشان تعیین کند. امیدوارم در دولت تدبیر و امید این مجموعه ثبت جهانی شود.
اما زمزمه‌هایی مبنی بر شروع ساخت‌وساز یا تغییراتی در میدان مرکزی شنیده می‌شود. عده‌ای در داخل بارگاه شاهزاده حسین(ع) واقع در این منطقه بتن ریخته‌اند و قصد دارند برای آن مناره درست کنند. این کار شانس جهانی شدن را از همدان خواهد گرفت.
اجازه نمی‌دهیم امتیازمان بسوزد. برای هر اقدامی که باید در این مجموعه انجام شود به‌ویژه بارگاه شاهزاده حسین(ع) مشاور متخصص از مجموعه میراث فرهنگی انتخاب شده است و همه کارها منطبق بر ضوابط میراث فرهنگی خواهد بود. قرار است از بانک ملی، خیابان شهدا و از پیاده‌‌راه اکباتان به بارگاه شاهزاده حسین(ع) ورودی باز شود و در مجموع بارگاه شاهزاده حسین(ع) حدود یک هکتار و شبیه شاهچراغ خواهد شد. درباره ساخت‌وساز بناهای تاریخی هم شورای شهر موظف است در چارچوب قوانین و مقررات میراث فرهنگی عمل کند.
اما پیش از این شورای شهر مصوبه‌ای داد که طبق آن دیگر برای ساخت‌وساز در بافت تاریخی نیازی به استعلام از میراث فرهنگی نداشته باشد.
این موضوع در حیطه اختیار شورای شهر نیست و هیأت انطباق این مصوبه را رد خواهد کرد. میراث فرهنگی ضوابطی دارد که شهرداری‌ها ملزم به رعایت آن هستند و با هر دستگاهی که از این قوانین تخطی کند، برخورد خواهد شد.
گویا کمیته انطباق این مصوبه را رد و شورای شهر مصوبه جدیدی با همین موضوع به کمیته ارسال کرده است.
همچنان تأکید می‌کنم که همه باید طبق قانون عمل کنند. برای توسعه متوازن شهر رعایت مقررات الزامی است.
کمیته امداد امام‌خمینی(ره) قرار بود در کنار عمارت تاریخی نورمهال 2برج بسازد. شما دستور دادید شهرداری با دادن زمین معوض به کمیته امداد، نورمهال را از تخریب نجات دهد، اما روند اداری این کار طولانی شده و پیمانکار تصمیم به ساخت برج‌ها گرفته است.
آن‌طور که به من گزارش داده‌اند، برج‌ها با استعلام میراث فرهنگی و مجوز شهرداری در حال ساخت بود و باید خسارت مالک جبران شود. شهرداری می‌تواند زمین برج‌ها را بخرد.
در حوزه تخریب باغ‌های همدان هم مشکلات زیادی وجود دارد که انتظار می‌رود توجه بیشتری از سوی استانداری برای رفع این مشکلات وجود داشته باشد.
با توجه به‌دست‌درازی‌های صورت گرفته در باغ‌ها، شخصا مدیریت کمیسیون ماده5را برعهده گرفته‌ام و دیگر به شهرداری‌ها اجازه تغییر کاربری و تخریب باغ‌ها را نخواهم داد. کمیسیون ماده 100قتلگاه ضوابط شهرسازی شده است و به همین دلیل یک تیم تشکیل شده تا آرای این کمیسیون را بررسی و مشخص کند چرا به جای حکم تخریب، جریمه صادر کرده‌اند.
طبق گفت‌وگو با استانداران پیشین مشخص شد در همدان برخی سال‌ها به‌دلیل نداشتن برنامه اصولی در جذب بودجه موفق عمل نکرده‌اند. شما توانسته‌اید بودجه بیشتری برای همدان جذب کنید؟
طی 17سال حضورم در همدان باید بگویم جزو استان‌های موفق در جذب بودجه بوده‌ایم. 350میلیارد تومان بودجه جاری و 400تا 500میلیارد تومان بودجه عمرانی استان است و همدان در قانون بودجه ردیف‌های ملی دارد. اگر سال‌های قبل افزایش ارتفاع سد اکباتان از 5به 35نبود، الان سد اکباتان آب داشت؟ اگر سدهای کلان، نعمت‌آباد، شنجور، تویسرکان را نداشتیم، بارش 134میلی‌متری در 24ساعت، یعنی معادل 6ماه بارش در فروردین 98موجب می‌شد همدان را آب ببرد. 140میلیون مترمکعب آب پشت سدهای استان ذخیره کرده‌ایم که همه این سدها با جذب اعتبار ملی ساخته شده‌اند.
در حوزه راه‌آهن، همدان مرکز غرب کشور شده است. از سوی دیگر، همدان مناسب‌ترین راه‌ها را دارد و کنارگذر رزن، راه اصله و کنگاور- گنجنامه- تویسرکان در حال ساخت است. همدان 71پروژه ملی دارد که بیش از 10هزار میلیارد تومان هزینه دارد. با استفاده از طرح تحول سلامت 350خانه بهداشت در روستاها ساختیم که در ایام کرونا به دادمان رسید. بیمارستان‌های اکباتان، بهار، رزن، تویسرکان، نهاوند و فاز جدید بیمارستان فاطمیه در این دولت ساخته یا افتتاح شده‌اند یا تا پایان دولت افتتاح خواهند شد. فاز نخست مرکز جامع سرطان غرب کشور تا دهه فجر افتتاح خواهد شد. آی.سی.یوها، سی.تی.اسکن‌ها، ام.آر.آی‌ها و دستگاه‌های دیالیز در استان 2یا 3برابر شده‌اند.
جذب سرمایه‌گذاران در بخش خصوصی نیز همواره از مشکلات همدان بوده. آیا اقدام خاصی در این زمینه شده است؟
حدود 8هزار میلیارد تومان سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در قالب 63پروژه جهش تولید در حال اجراست، کارگاه‌های فرآوری سنگ با مشارکت بخش خصوصی وبا 1400میلیارد تومان اعتبار تا دهه فجر سال آینده افتتاح خواهد شد و با راه‌اندازی آنها، همدان دیگر سنگ‌خام نخواهد فروخت. ساخت سد خرم‌رود با اعتبار 300میلیارد تومانی به بخش خصوصی و سد گرین و جاده نهاوند- کرمانشاه به بانک‌ها واگذار خواهد شد. پتروشیمی هگمتانه بعد از 12سال آغاز به‌کار آزمایشی کرده است. پتروشیمی دوم نیز با استفاده از فاضلاب راه‌اندازی خواهد شد.
وضعیت شهرستان‌ها چطور است؟
در نشست با شستا ساخت 4گاوداری 6هزار رأسی در رزن، قهاوند، ملایر و نهاوند به این نهاد واگذار شده که هر کدام به مثابه یک چاه نفت است. مبل و منبت ملایر نیز ثبت جهانی شد و 5هزار کارگاه و 8هزار استادکار با اشتغال‌زایی غیرمستقیم برای 20هزار نفر در حال فعالیت هستند. در ازندریان، جوکار و ملایر 20هزار خیاط داریم و در حال راه‌اندازی شهرک خیاطان برای آنها هستیم.
رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست سال گذشته هشدار داد اگر همدان به کشت محصولات آب‌بر ادامه دهد، تا 15سال دیگر آب نخواهد داشت. برای حل این مشکل فکری کرده‌اید؟
تولید محصولات کشاورزی حدود 5میلیون تن است و قصد داریم با تغییر روش، کشت در گلخانه‌ها، اصلاح بذرها و مانند آن، مشکل آب را حل کنیم. به جهادکشاورزی تکلیف کرده‌ایم هر سال 70هکتار گلخانه تاسیس کند. همچنین انگور ملایر در فائو ثبت جهانی شده و قرار است کشت آن از سنتی به داربستی (طرح فراز) تغییر کند.
در صحن شورای شهر اعلام کردید با بلندمرتبه‌سازی موافق هستید. کارشناسان معتقدند همدان شهر برج‌ها نیست و تا دیر نشده باید برای حفاظت از خط آسمان آن کاری کرد.
تأکید من بر رعایت ضوابط و مقررات شهرسازی است و کمیته فنی باید با بررسی‌های کارشناسانه در ارائه مجوز‌های ساخت‌وساز حساسیت لازم را لحاظ کند. به ساخت‌‌وساز‌هایی که به اصول و قواعد توجه ندارند، مجوز ارائه نخواهد شد.
و به‌عنوان سؤال آخر در سال منتهی به پایان کار دولت تدبیر و امید، مهم‌ترین پروژه‌هایی که پیگیری خواهید کرد، چه خواهد بود؟
63طرح مهم داریم. ثبت جهانی یکی از آثار تاریخی همدان، گسترش کشت گلخانه‌ای، پیگیری طرح فراز مربوط به کشت انگور، ساخت بیمارستان هزار تختخوابی، اتمام مطالعه دامنه شمالی الوند و گسترش راه‌آهن از این طرح‌هاست.
