بازار تخم مرغ در انتظار آرامش

فرخنده رفائی- خبر‌نگار

2هفته‌ای هست که ملتهب است و عامل این التهاب، چه افت تولید باشد و چه افزایش صادرات، باعث شده این دردسترس‌ترین منبع پروتئین از سفره بسیاری از مردم دور‌شود. روند افزایش قیمت تخم‌مرغ در روزهای اخیر هم ادامه یافت و قیمت یک شانه 30عددی تخم‌مرغ در فروشگاه‌ها از 35هزار‌تومان روزهای ابتدای هفته به 38هزار تومان در روزهای پنجشنبه و جمعه هفته گذشته برسد. در هفته‌های گذشته صادرات تخم‌مرغ هم افزایش یافت و برخی این موضوع را عامل گرانی‌های اخیر این کالا می‌دانند، در حالی ‌که کارشناسان و فعالان عرصه تولید با یادآوری قیمت 7هزار تومانی تخم‌مرغ در روزهای اوج صادرات در ماه‌های اردیبهشت و خرداد امسال، معتقدند صادرات مازاد تولید، آسیبی به بازار داخلی نمی‌زند و آنچه هم‌اکنون بازار را با شرایط جدیدی مواجه کرده، افت بسیار شدید تولید ناشی از کمبود نهاده‌هاست. به باور تولیدکنندگان متهم اصلی افزایش جهشی قیمت تخم‌مرغ گرانی و کمبود نهاده‌هاست؛ عاملی که طی 6ماه گذشته تولیدکنندگان دام و طیور را بسیار آزار داده و هزینه بسیاری را به آنها تحمیل کرده‌است. با این حال به‌نظر می‌رسد خبرهای خوشی درباره بازار تخم‌مرغ در راه است.

رئیس هیأت‌مدیره اتحادیه مرغ تخم‌گذار تهران در گفت‌وگو با همشهری با اشاره به قول وزیر جهادکشاورزی مبنی بر واردات و توزیع کافی نهاده‌های مورد‌نیاز تولید از ابتدای مهرماه وعده می‌دهد که اگر این قول عملی شود بازار تخم‌مرغ آرام خواهد شد.
ناصر نبی‌پور می‌گوید: نهاده‌های جدید خریداری شده هنوز به‌دست تولیدکنندگان نرسیده و مشکلات مرغداران کماکان ادامه دارد اما اگر طبق قول داده شده، نهاده‌های مورد‌نیاز مرغداران شامل صددرصد ذرت و 70درصد سویا تامین شود، مشکلات تولیدکننده‌ها تا حد زیادی برطرف می‌شود و با افزایش تولید می‌توان به کاهش قیمت‌ها در بازار خوش‌بین بود.
شکاف عمیق میان نرخ مصوب و قیمت بازار باعث شد ستاد تنظیم بازار روز پنجشنبه 27شهریور نرخ مصوب تخم‌مرغ را افزایش‌دهد. بر اساس تصمیم این شورا قیمت مصوب هر کیلو تخم‌مرغ در مرغداری 12هزار‌تومان و قیمت مصرف‌کننده 14هزارو500تومان‌تومان تعیین‌شد. این دومین افزایش قیمت تخم‌مرغ در سال‌جاری است؛ اوایل تیرماه سقف قیمت هر کیلوگرم تخم‌مرغ در مرغداری حداکثر ۹۵۰۰ تومان و قیمت مصرف‌کننده 12هزار تومان تعیین شد که هر شانه تخم‌مرغ ۳۰عددی بسته به وزن آن در حدود 20هزار‌تومان قیمت می‌خورد اما این نرخ تقریبا از همان ابتدا رعایت نشد؛ چرا که تولیدکنندگان اعتقاد داشتند هزینه تمام‌شده تولید در مرغداری‌ها با قیمت تعیین شده برای فروش در بازار خرده‌فروشی برابر است. البته به‌نظر می‌رسد زور نرخ مصوب جدید هم به پر کردن شکاف اختلاف‌قیمت بازار نمی‌رسد؛ با نرخ 14هزارو500تومانی اعلام‌شده، قیمت هر شانه 30عددی تخم‌مرغ در بازار چیزی حدود 29هزار‌تومان خواهد بود که با قیمت 38هزار‌تومانی فعلی فاصله زیادی دارد.
رئیس هیأت‌مدیره اتحادیه مرغ تخم‌گذار تهران در زمینه رعایت نرخ جدید مصوب اعلام شده از سوی ستاد تنظیم بازار و پایبندی تولیدکنندگان و فروشندگان به آن، در صورت تامین نهاده‌ها اطمینان‌خاطر می‌دهد و می‌گوید که اگر نهاده‌ها تامین شود مطمئن باشید که قیمت‌ها اصلاح می‌شود. نبی‌پور در عین خوش‌بینی به وعده داده‌شده برای تامین نهاده‌ها، به پیامدهای سوی دوم ماجرا و عدم‌تحقق وعده‌ها هم اشاره می‌کند. او می‌گوید: تداوم شرایط موجود، تولید را به‌ طور کلی متوقف می‌کند و دولت شاید بتواند برای مدتی با زور و سرکوب قیمت، بازار را کنترل کند اما این کار موقتی خواهد بود و بعد از مدتی دوباره با انفجار قیمت مواجه‌می‌شویم.

کاهش جیره‌غذایی مرغ‌ها
رئیس هیأت‌مدیره اتحادیه مرغ تخم‌گذار تهران، مهم‌ترین دلیل افت تولید و افزایش قیمت تخم‌مرغ را گرسنگی مرغ‌ها و ناشی از کمبود نهاده‌ها می‌داند و می‌گوید: ٨٥درصد جیره غذایی مرغ تخم‌گذار ذرت و سویاست و وقتی جیره کاهش می‌یابد یا تغییر می‌کند مرغ تخم نمی‌گذارد و وقتی پروتئین جیره غذایی کاهش می‌یابد، سایز تخم‌مرغ ریز می‌شود. نبی‌پور می‌افزاید: هم‌اکنون قیمت هرکیلوگرم کنجاله سویا به حدود ١٥هزار‌تومان رسیده و نرخ ذرت نیز بین ٣٣٠٠ تا ٣٥٠٠ تومان است. همچنین قیمت ریزمغذی‌ها نیز ٤٠٠درصد افزایش یافته و با چنین شرایطی هم به زحمت می‌توان نهاده‌ها را پیدا‌کرد. وی با اشاره به اینکه مرغداران برای تامین خوراک طیور و جلوگیری از افت تولید، هرچه در توان داشتند انجام داده‌اند اضافه می‌کند: قیمت پودر گوشت که ارزش غذایی هم ندارد و قبلاً مرغداران حاضر نبودند آن را ۱۲۰۰ تومان هم بخرند، الان به کیلویی ٥٢٠٠ تومان رسیده و دست تولیدکننده هرروز بسته‌تر می‌شود.

قیمت تخم‌مرغ همچنان  بالاست
وزیر جهادکشاورزی در کنار وعده‌ای که برای تامین نهاده‌ها به دامداران و مرغداران داد، از کاهش قیمت تخم‌مرغ و رسیدن آن به نرخ مصوب جدید یعنی 14هزارو500تومان خبر داده بود.
کاظم خاوازی در حاشیه امضای تفاهمنامه وزارت جهادکشاورزی با معاونت امور زنان و خانواده رئیس‌جمهور اعلام کرد: نرخ مصوب ۱۴هزارو۵۰۰ تومانی تخم‌مرغ برای مصرف‌کنندگان اعلام شده و پس از آن با تمهیدات صورت‌پذیرفته، شاهد کاهش قیمت تخم‌مرغ در بازار هستیم، اما هنوز این کاهش به نرخ مصوب نرسیده و دلیل آن این است که کاهش صادرات این محصول و رسیدن قیمت آن به میزان مصوب، طی شدن فرایندی را می‌طلبد که در حال انجام است و تا 2روز آینده تخم‌مرغ در بازار به نرخ مصوب می‌رسد.
این وعده اما تاکنون محقق نشده و باگذشت چند روز از گفته‌های وزیر، قیمت‌ها همچنان بالاست. به نحوی که تا لحظه تنظیم این گزارش قیمت یک شانه 30عددی تخم‌مرغ در سوپرمارکت‌های تهران 39هزار و 600تومان بود.

  توان تامین کره مورد‌نیاز کشور را داریم   
تخم‌مرغ تنها چیزی نبود که قیمتش در هفته‌های اخیر خبرساز شد. پیش از آن، کمبود کره در بازار، خبر جیره‌بندی آن در مغازه‌ها و سرانجام رونمایی از قیمت جدید آن، بازار لبنیات را با شوک مواجه کرده بود. دوبرابر‌شدن قیمت کره و رسیدن آن از 4هزارو500تومان به 8هزار‌تومان به‌دلیل تغییر ارز واردات این کالا از دولتی به نیمایی، ‌این سؤال را ایجاد کرد که تولیدکنندگان داخلی تا چه حد می‌توانند بازار را تامین کنند تا رشد قیمت ارز نوسان کمتری را به بازار تحمیل کند؟ رئیس هیأت‌مدیره اتحادیه تعاونی‌های صنایع لبنی در گفت‌وگو با همشهری در پاسخ به این سؤال می‌گوید: توان تولید کره مورد نیاز کشور توسط تولیدکنندگان داخلی وجود دارد اما درصورتی که برخی محصولات پرچرب حذف یا از میزان تولید آنها کاسته شود. علی احسان‌ ظفری می‌افزاید: تولید شیر خام کشور ما کلا 10میلیون تن است که 320هزار تن چربی حاصل از این میزان تولید، تا به حال برای تولید برخی محصولات پرچرب مصرف می‌شد اما با حذف 60هزار تن کره وارداتی، ناچاریم تقاضای بازار را با تولید داخلی تامین کنیم و این جز با حذف بعضی محصولات پرچرب امکانپذیر نیست. او با اشاره به واردات انحصاری کره در زمان ارز 4هزارو200تومانی، تولید کنونی کره را هم انحصاری و در اختیار شرکت‌های خاصی می‌داند و اضافه می‌کند: این شرکت‌ها در آن زمان انحصار واردات داشتند و امروز هم انحصار جمع‌آوری چربی با همان سه،چهار شرکت است؛ چون عمده شیر تولیدی به سمت همان شرکت‌ها می‌رود و انبارهای کالایی هم که توسط تعزیرات یا سازمان حمایت کشف می‌شود نشان می‌دهد برندهای خاصی در حال تولید و نگهداری کره هستند.