روایت صالحی از دلایل مخالفت ایران با بازدید بازرسان از 2 مکان مورد درخواست
درخواست آژانس اشکال داشت
علیاکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی که پیشتر گفته بود چالش اخیر ایران و آژانس با تدبیر بزرگان نظام حل شد، در روایتی از مذاکرات ایران و آژانس بینالمللی انرژی اتمی گفته است آنها بعد از بازرسی از 2محل تعیینشده، درخواست دیگری ندارند. او گفته است: زمان بازدید از مکان مورد درخواست آژانس مشخص است اما بهصورت عمومی اعلام نمیشود.
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی هفته اول شهریور در سفری به تهران با ایران توافق کرد بازرسان این نهاد بینالمللی از 2 مکان مشکوک مورد نظرشان بازدید کنند. در بیانیهای که پس از مذاکرات گروسی با مقامات ایران منتشر شد، تأکید شده بود: ایران بهطور داوطلبانه به 2مکان مشخصشده توسط آژانس دسترسی داده و فعالیتهای راستیآزمایی آژانس را برای حل و فصل این موضوعات تسهیل خواهد کرد. تاریخهای مربوط به دسترسیهای آژانس و فعالیتهای راستیآزمایی، مورد توافق قرار گرفته است. در همین بیانیه ذکر شده است که «آژانس هیچ سؤال دیگری از ایران و هیچ درخواستی برای دسترسی به مکانهایی فراتر از آنچه توسط ایران تحت موافقتنامه جامع پادمان و پروتکل الحاقی اظهار شدهاند، ندارد.»
علیاکبر صالحی در گفتوگو با سایت خانهملت با بیان اینکه توافق با آژانس از الطاف خفیه الهی بود، گفت: تقارن زمانی بین اقناع ایران درخصوص درخواست آژانس و توجیهشدن آنها نسبت به ملاحظات جمهوری اسلامی ایران لطف خدا بود. همزمانی صدور بیانیه مشترک و توافق بین ایران و آژانس بینالمللی انرژی اتمی با مطرحشدن مکانیسم ماشه در شورای امنیت سازمان ملل از طریق آمریکا، جالب بود و این بازتاب بسیار مثبتی برای جمهوری اسلامی داشت.
رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: اگر این همزمانی نبود و اگر این اتفاقات در شرایطی رخ میداد که آژانس بینالمللی انرژی اتمی هنوز قانع نشده بود، میتوانست در رأی کشورهای عضو شورای امنیت سازمان ملل متحد اثر سلبی بگذارد، اما این همزمانی «لطف خدا» بود.
اشاره صالحی به رأیگیری شورای امنیت درباره تلاش آمریکا برای تمدید تحریمهای تسلیحاتی علیه ایران بود که 13عضو دائم و غیردائم شورای امنیت به ادامه لغو تحریمهای تسلیحاتی رأی دادند و فقط کشور دومینیکن به پیشنویس طرح آمریکا رأی داد.
صالحی درباره دلایل اینکه ایران درخواست آژانس برای بازدید از 2مکان بهاصطلاح مشکوک را نمیپذیرفت، گفت: اگر آژانس بینالمللی انرژی اتمی طبق تعهدات، درخواستی از ایران داشته باشد، با انجام آن مشکلی نداریم؛ یعنی باید خواستههای آژانس بینالمللی در چارچوب موافقتنامه پادمان یا پروتکل الحاقی باشد و متقن، منطقی و دارای توجیه ارزیابی شود.
در مسئله اخیر بین ایران و آژانس بینالمللی انرژی اتمی، تهران هیچگاه به آژانس نگفته بود به شما اجازه بازرسی از جایی را نمیدهیم، اصلا چنین چیزی را نگفته بودیم؛ بلکه آنها درخواست داشتند و چند ماه بود که از این درخواست آنها میگذشت، وقتی این درخواست را مطرح کردند، در سازمان انرژی اتمی، ابعاد حقوقی و فنی درخواست را مورد ارزیابی قرار دادیم و مشخص شد اشکالاتی در این خواسته وجود دارد که آن را به آژانس بینالمللی انرژی اتمی منعکس کردیم و گفتیم درخواست شما اشکلات فنی و حقوقی دارد و اگر اینها را رفع کنید، میتوانیم با شما همکاری کنیم.
وی افزود: با گفتوگوهایی که بین ایران و آژانس بینالمللی انرژی اتمی انجام شد، طبیعتا آنها انتظار داشتند وقتی درخواستی میکنند، ایران واکنش سریعی انجام دهد، از سوی دیگر رفتار ما نیز طبیعی بود زیرا تا زمانی که قانع نشدیم، اجازه بازرسیها را به آژانس ندادیم.
صالحی گفت: از آنجایی که آژانس بینالمللی انرژی اتمی عجله داشت، در آن مقطع قطعنامهای را علیه ایران در شورای حکام صادر کرد که کار درستی نبود، زیرا ایران و آژانس در فرایند بررسی «درخواست و ارزیابی» بودند و طبیعتا طیشدن این فرایند، زمان میبُرد.
رئیس سازمان انرژی اتمی افزود: آنها ملاحظات ایران و ما ملاحظات آنها را درنظر گرفتیم و به نقطه مشترکی رسیدیم که در نهایت منجر به صدور بیانیهای مشترک شد. بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی آمدند و از یکی از دو محلی که تعیین شده بود، بازرسی کردند. نخستین بازرسی انجام شد و هیچ اتفاق خاصی رخ نداد.
وی گفت: جمهوری اسلامی ایران به آژانس اعلام کرده است که درخواست بازدید شما نباید از روی میل باشد، بلکه باید قاعدهمند باشد. اگر اطلاعاتی دارید، این اطلاعات را جمعآوری کنید. هر زمانی تکمیل شد، به ایران اطلاع دهید.