کشورگشایی کرونا

مریم سرخوش- خبرنگار

آمار بستری‌های کرونا در استان‌های مختلف افزایش چندبرابری مبتلایان را نشان می‌دهد. مرگ‌ومیرهایی که تا همین چند روز پیش در بسیاری شهرها تک  رقمی بودند، 2رقمی شده‌اند. این روزها در بسیاری از مراکز درمانی از شمال‌غرب تا شرق و مرکز کشور مردم صف کشیده‌اند و چشم‌انتظار خالی شدن تخت‌ها هستند تا بیماران بدحالشان را در آی‌سی‌یو و حتی اورژانس بستری کنند؛ شاید راه نجاتی باشد برای ریه‌هایی که تاب نفس کشیدن ندارد. انگار قرار هم نیست که صف‌ها کوتاه شود؛ چراکه کرونا این روزها در آغاز فصل پاییز و با همدستی آنفلوآنزا شرایط حادتری را رقم زده است. اواخر خرداد بود که مسئولان علوم‌پزشکی از تیرماهی سیاه خبر دادند که مردم را سوگوار فوتی‌های ناشی از کرونا خواهد کرد؛ هشدارهایی که خوشبختانه موجب افزایش حساسیت‌ها نسبت به رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی شد و تداوم همین روند هم بود که پیک کرونا را در تیر‌ماه بهبود بخشید و وضعیت قرمز را به زرد و سپس سفید رساند. البته در همان روزها هم کرونا قربانی می‌گرفت، اما آمارها دیگر آنقدر دلهره‌آور نبود و شاهد آرامش نسبی بودیم؛ آرامشی که البته زیاد طول نکشید و دوباره موج دیگری از کرونا در سراسر کشور رقم خورد؛ موجی که افزایشی شدن آن را به آخرین تعطیلات و سفرهای روزهای پایانی تابستان، حضور و برگزاری دوباره در مراسم مختلف و تجمعات غیرضروری، برگزاری کنکور، بازگشایی مدارس و... ربط می‌دهند و زنگ خطر شیوع بیماری را دوباره به صدا درآورده است؛ زنگ خطری که رنگ‌بندی کرونا را هم حذف کرده و شهرهای مختلف را در وضعیت قرمز و هشدار قرار داده است.

4برابر شدن بستری‌ها در شمال‌غرب
ایرج حریرچی در سفری که پنجشنبه‌شب به تبریز داشت در گفت‌وگویی خبری اعلام کرد: «روند شیوع کرونا در شهرهای مختلف کشور به مرحله انفجار رسیده و درصورت ادامه این روند، آمار کشته‌های کرونا به ۴۵ هزار نفر هم خواهد رسید.» او افزایش بستری‌ها در تبریز را از 40نفر به 160نفر و در قم از 10نفر به 160نفر عنوان کرد؛ اتفاقی که در بررسی میدانی 2بیمارستان اختصاص یافته به بیماران کرونایی در تبریز شاهد آن بودیم. ظهر دیروز آمار مرگ‌ومیر ناشی از کرونا تنها در یکی، دو ساعت 5نفر اعلام شد و در همان زمان بیش از 30بیمار بدحال (به‌دلیل پرشدن ظرفیت تخت‌های آی‌سی‌یو) در صف انتظار بخش اورژانس بیمارستان امام‌رضا(ع) و 20بیمار بدحال در نوبت بستری آی‌سی‌یوی بیمارستان سینای تبریز چشم‌انتظار خالی شدن تخت‌ها بودند. براساس اعلام یکی از مسئولان کادر درمان بیمارستان امام‌رضا(ع) تبریز هر 3بخش آی‌سی‌یوی بیمارستان امام‌رضا(ع) و 500تخت اختصاص یافته این بیمارستان به بیماران کرونایی طی چند روز گذشته پر شده و در حال تخلیه 600تخت دیگر برای اختصاص به بیماران کرونایی هستند. معاون بهداشت دانشگاه علوم‌پزشکی تبریز درباره وضعیت شیوع کرونا در استان به همشهری، می‌گوید: ۹شهرستان در وضعیت قرمز قرار گرفته و تعداد مبتلایان و فوتی‌ها هم طی روزهای اخیر افزایش یافته است. عباسعلی درستی با بیان اینکه هر تجمعی باعث افزایش آمار مبتلایان می‌شود و قطعا طی روزهای آتی در مدارس موارد مثبت کرونا مشاهده خواهد شد، می‌گوید: با وجود رعایت 70درصدی پروتکل‌های بهداشتی از سوی مردم، اتفاقات روزهای اخیر ازجمله افزایش مسافرت‌ها به استان در آخرین تعطیلات تابستانی، عدم‌رعایت پروتکل‌ها از سوی برخی مردم و تجمعات مرتبط با قهرمانی تیم فوتبال تراکتور دلیل افزایش آمار ابتلا به کرونا در استان است. در ‎آذربایجان‌غربی هم طی حدود ۲‌ماه اخیر، تعداد مبتلایان ۲رقمی بود، اما روز پنجشنبه 3رقمی شد و روندی نگران‌کننده را رقم زد. در اردبیل هم روند بستری‌ها سیر صعودی داشت و 4شهر این استان در وضعیت قرمز قرار گرفته‌اند. براساس اعلام دانشگاه علوم‌پزشکی استان شیوع ویروس کرونا در اردبیل، مشگین‌شهر، خلخال و گرمی بحرانی شده و شهروندان باید پروتکل‌های بهداشتی را بیشتر از سایر مناطق مراعات کنند.

افزایش بیمارستان‌ها برای بستری بیماران کرونا
نمودار مبتلایان به ویروس کرونا در قم از هفته گذشته به‌صورت چشمگیری اوج گرفته و تراکم زیاد بیماران در بیمارستان‌ها رقم خورده است. هم‌اکنون بیش از 600بیمار مبتلا به کرونا در این استان بستری هستند که حال عمومی نزدیک به 120نفر وخیم گزارش شده است. این در حالی است که تعداد بستری‌های بیماران کرونایی در پیک اول حدود هزار نفر بود و 5بیمارستان قم درگیر این مسئله بودند. تداوم این روند بحرانی هم موجب شد که رئیس دانشگاه علوم‌پزشکی روز گذشته جلسه‌ای اضطراری با حضور روسای بیمارستان‌ها تشکیل دهد. در این جلسه مقرر شد بیمارستان فرقانی در کنار بیمارستان‌های امیرالمومنین و کامکار به بستری مبتلایان کرونا اختصاص پیدا کند. علاوه بر این، قرار است بیمارستان تامین اجتماعی امام رضا(ع) نیز درصورت تکمیل 3بیمارستان اشاره شده، نسبت به پذیرش بیماران مبتلا به کرونا آمادگی داشته باشد. از سوی دیگر به دلیل شرایط بحرانی شیوع این ویروس هرگونه تجمع و گردهمایی در سطح استان هم ممنوع اعلام شده است.
جان‌باختگان کرونایی در البرز هم دوباره 2رقمی شد و تنها در 24ساعت کووید-19 جان 10نفر از شهروندان البرزی را گرفت. محمد فتحی، سرپرست دانشگاه علوم‌پزشکی البرز از بستری شدن 91بیمار دارای علائم این بیماری خبر می‌دهد و می‌گوید: «از روز پنجشنبه گذشته شاهد افزایش چشمگیر موارد بستری و مرگ‌ومیر در استان هستیم و تا ظهر دیروز آمار بیماران قطعی، محتمل و مشکوک در مراکز درمانی بستری استان ۴۸۲ نفر است.»
در کرمانشاه آمار بستری‌ها از 4هزار نفر گذشت تا مراکز درمانی این استان دوباره با اوج‌گیری کرونا مواجه شوند. اکنون از مجموع ۱۴شهرستان کرمانشاه 8شهر (پاوه، ثلاث باباجانی، دالاهو، سرپل ذهاب، سنقر و کلیایی، صحنه، گیلانغرب و هرسین) در وضعیت قرمز به‌سرمی‌برند. مهدی محمدی، رئیس کمیته اطلاع‌رسانی ستاد مدیریت کرونای دانشگاه علوم‌پزشکی در گفت‌وگو با همشهری از کاهش حساسیت مردم نسبت به رعایت پروتکل‌های بهداشتی خبر می‌دهد و می‌گوید: «مردم دیگر توجهی به استفاده از ماسک و رعایت فاصله اجتماعی ندارند.»
معاون امور بهداشتی دانشگاه علوم‌پزشکی استان همدان هم از روند افرایشی ابتلا در شهرهای استان خبر می‌دهد و می‌گوید: «هم‌اکنون هیچ‌یک از شهرستان‌ها در وضعیت قرمز نیست، اما مردم باید نسبت به رعایت پروتکل‌های بهداشتی توجه بیشتری داشته باشند؛ چرا که در وضعیت حادتری نسبت به گذشته قرار گرفته‌ایم.»
در سمنان مثبت شدن تست کرونای ۱۳نفر از کارکنان یکی از فروشگاه‌های زنجیره‌ای موجی از نگرانی را رقم زد؛ اتفاقی که البته با واکنش جدید ستاد مقابله با کرونا هم مواجه شد. قاسم شریفی، مدیرکل دفتر مدیریت عملکرد، بازرسی و امور حقوقی و رئیس کمیته بازرسی و ارزیابی این ستاد در این‌باره می‌گوید: «در بازرسی‌های سرزده از فروشگاه‌ها و مراکز عرضه در استان ابتلای ۱۳نفر از کارکنان یکی از فروشگاه‌های زنجیره‌ای استان تأیید شد. بر این اساس، تذکر جدی به صاحبان اصناف داده می‌شود که درصورت مخفی نگه داشتن ابتلای کارکنان خود، مجازات سنگینی در انتظارشان خواهد بود.»

اصفهان در صدر ابتلا
در اصفهان اتفاقی تلخ رقم خورده  و  بیشترین آمار هم مربوط به مرکز استان است. براساس اعلام دانشگاه علوم‌پزشکی اصفهان فقط در یک شبانه‌روز از ۹۰۰بیمار شناسایی شده مبتلا به کرونا در استان، ۵۰۰بیمار از کلانشهر اصفهان بوده‌اند. مدیر درمان دانشگاه علوم‌پزشکی اصفهان درباره وضعیت شیوع کرونا در استان می‌گوید: «تعداد بیماران نیازمند به بستری طی چند روز اخیر در حال افزایش است. در اردیبهشت و خرداد 300بیمار و امروز بیش از 1100بیمار بستری در استان داریم؛ این در حالی است که بیماران بدحال‌تری نسبت به دوره قبلی داریم و با وجود خدماتی که دریافت می‌کنند و شناخت بیشتری که به بیماری داریم، اما باز هم آمار فوت‌شدگان بالاست.»
بهروز کلیدری تأکید می‌کند: زنجیره بیماری را در استان قطع نکرده‌ایم و به همین دلیل شرایط درست نمی‌شود. سه‌‌شنبه هفته گذشته 2700بیمار در کشور مبتلا شدند که 938نفر مربوط به استان اصفهان بودند. به این معنا که 40درصد مبتلایان از استان اصفهان بودند و درصدر بروز بیماری در کشور قرار داریم. طی یک هفته گذشته هر روز بین 700 تا 1000بیمار جدید در استان شناسایی شدند و طی یکی، دو هفته آینده تجربه تعداد بیشتری خواهیم داشت. همچنین مرگ‌ومیر بیشتر طی 2 تا 4هفته آینده را پیش‌بینی می‌کنیم.»

استمرار وضعیت قرمز در شمال کشور
شهرهای شمالی هم با وضعیت قرمز و هشدار مواجه هستند و این استعداد را دارند که با توجه به سفرهای پایان فصل تابستان، بحرانی شدیدتر از 2پیک قبلی را تجربه کنند. به گفته مسئولان دانشگاه علوم‌پزشکی گیلان، آمار فعلی مبتلایان به کرونا نسبت به خرداد دوبرابر افزایش پیدا کرده است. آبتین حیدرزاده، معاون بهداشتی دانشگاه علوم‌پزشکی گیلان با اعلام این خبر به همشهری می‌گوید: «رشت، لاهیجان، تالش، لنگرود، آستارا و رودسر در وضعیت قرمز هستند و تعداد مبتلایان به کرونا در این مناطق بالاست.» به گفته وی، تعداد بیماران ترخیص شده روزانه در استان گیلان نیز کاهش یافته و روند درمان بیماران کرونایی طولانی‌تر از قبل شده است؛ به‌طوری که این بیماران با وضعیت شدیدتری بستری می‌شوند و علاوه بر این، بار اضافی بر دوش کادر درمان آمده است.
هرچند براساس اعلام سخنگوی وزارت بهداشت مازندران در وضعیت قرمز قرار دارد، اما بیمارستان‌های این منطقه شرایط باثباتی در پذیرش بیماران کرونایی دارند و شیب آماری کرونا در این استان طی روزهای اخیر روندی نسبتا نزولی داشته است؛ شرایطی که البته تثبیت‌شده نیست و احتمال صعودی شدن آمارها کماکان وجود دارد. سیدعباس موسوی، رئیس دانشگاه علوم‌پزشکی مازندران در این‌باره می‌گوید: ادامه روند نزولی شیوع کرونا در استان مستلزم جدی گرفتن استمرار رعایت پروتکل‌های بهداشتی است؛ در غیر این صورت هر نوع سهل‌انگاری می‌تواند با توجه به شیوع آنفلوآنزا در پاییز مازندران را با پیک کرونا مواجه کند.

بازگشت به آمار بالای 3هزار مبتلا در روز
آمار روزانه ابتلا به کرونا پس از یک دوره کاهشی در کشور باردیگر رو به افزایش گذاشت و طبق اعلام وزارت بهداشت در 24ساعت منتهی به ظهر جمعه 28شهریور 3هزار و 49بیمار جدید مبتلا به کووید-19در کشور شناسایی شد که یک هزار و 593تن از آنها بستری شدند. آخرین بار آمار 3 هزار و 574مبتلا در ایران در پانزدهم خرداد ثبت شده بود و حالا 105روز پس از ثبت این رکورد بار دیگر منحنی روزانه ابتلا بالای عدد 3هزار ایستاده است.
با نزدیک‌شدن به آخرین روزهای شهریور، پیامدهای سفرهای تابستانی در دهه اول و دوم شهریور در نمودارهای کرونا خود را نشان می‌دهد. تعطیلات شهریور همزمان با تاسوعا و عاشورای حسینی با موج گسترده‌ای از سفرهای مردم به شهرهای مختلف همراه شد. امسال تعداد زیادی از هیئت‌ها برای پیشگیری از شیوع کرونا برنامه‌هایشان را تغییر داده، تعطیل کردند یا اینکه برنامه‎های سوگواری را با حضور تعداد محدودتری از عزاداران و رعایت سختگیرانه پروتکل‌ها برگزار کردند اما این تمام ماجرا نبود؛ موجی که در سفرهای نیمه شهریور و همزمان با تاسوعا و عاشورا خود را نشان داد عملا موج دیگری را به نمودار ابتلا به کرونا در ایران اضافه کرد؛ اوج‌گیری دوباره آمار ابتلا آن هم پیش از آغاز فصل سرما. همان زمان نگرانی‎های زیادی را در پی داشت. با توجه به دوره نهفتگی کووید-19حالا و در این روزها که به‌ماه مهر نزدیک می‌شویم آمار روزانه ابتلا جهش دوباره‌ای را ثبت کرده است.
ایران در 3‌ماه اخیر شهریور، مرداد و تیر در هیچ روزی، آمار بالای 3هزار ابتلا را ثبت نکرده بود و آخرین باری که آمار روزانه ابتلا به کرونا بالاتر از 3هزار تن ثبت شد به نیمه خرداد بر می‌گردد. نزدیک ترین آمار سه هزارتایی، در روز در تاریخ 13خرداد امسال با 3هزار و 117مبتلا ثبت شد و در روزهای چهاردهم و پانزدهم خرداد ادامه پیدا کرد. پیش از این در فروردین و اردیبهشت هم سه روز با آمار بالای 3هزار ابتلا ثبت شده بود. به این ترتیب با آمار اخیر ایران در سه ماه فروردین، اردیبهشت و شهریور آمار بالای 3 هزار ابتلا را تجربه کرده است. بالاترین عدد ابتلای روزانه در ایران تاکنون در 15خرداد با عدد 3هزار و 574نفر ثبت شده است و حالا بعد از 105روز بار دیگر آمار ابتلای روزانه از عدد 3هزار مبتلا فراتر رفته است. اگر روند ابتلا افزایشی باشد و منحنی از روند خرداد پیروی کند در روزهای آینده هم این احتمال وجود دارد که نمودار ابتلای روزانه همچنان بالای 3هزار نفر بایستد. احتمالی که با توجه به وضعیت شهرهای مختلف کشور و قرار گرفتن 28 استان در وضعیت قرمز دور از انتظار نیست. طبق اعلام وزارت بهداشت و براساس آخرین اطلاعات کرونا در کشور، استان‌های تهران، مازندران، گیلان، قم، اصفهان، خراسان رضوی، آذربایجان شرقی، کرمان، خراسان شمالی، سمنان، یزد، زنجان و قزوین در وضعیت قرمز هستند. همچنین استان‌های آذربایجان غربی، البرز، فارس، لرستان، هرمزگان، اردبیل، بوشهر، کرمانشاه، کهگیلویه و بویراحمد، خراسان جنوبی، مرکزی، ایلام، چهارمحال و بختیاری، گلستان و خوزستان در وضعیت هشدار قرار دارند.