شور و شر موج

حسنا مرادی  

حدود ساعت یک نیمه‌شب هشتم آذرماه ۱۳۲۴، بلوچستان در خواب بود که زمین لرزید؛ قسمت شرقی گسل مکران در دریای عمان، لغزیده بود. زمین‌لرزه‌ای با شدت حدود 8.1 ریشتر رخ داد  که بیشتر مردم در سواحل بلوچستان ایران و هند (2 سال بعد، بلوچستان هند تبدیل به بلوچستان پاکستان شد) آن را احساس کردند. وقت سحر بود که دریا عقب رفت و بعد دوباره به سرعت بالا آمد. در مناطق مختلف، مردانی که برای نماز صبح به مسجد رفته بودند، دیدند که آب وارد مسجد می‌شود و به سرعت همه جا را می‌گیرد. آب وارد خانه‌ها شد و خیلی از خانه‌های نزدیک ساحل زیر آب رفتند. مردم تا جایی که می‌توانستند به بلندی‌های اطراف روستاهایشان پناه بردند. تا صبح 3موج بزرگ به ساحل آمد و همه‌‌چیز را در هم کوبید. ارتفاع موج‌ها در پسابندر تا10 متر هم می‌رسید. دریا در چابهار چندصدمتر جلوتر آمده بود و خانه‌ها را غرق کرد. بریس کاملا زیر آب رفته بود. در کنارک و بندر پزم و چابهار، بسیاری از یکدارهایی (قایق چوبی سنتی منطقه دریای عمان) که در لنگرگاه‌ها بودند، به هم برخورد کردند و غرق شدند. در پسابندر بعضی یکدارها بیشتر از ۲۰۰ متر وارد خشکی شده و با عقب‌نشینی دریا، آنجا گیر افتاده بودند.
این زلزله و سونامی بعدش، چند جزیره و گل‌فشان در ساحل مکران ایجاد کرد. کابل‌های ارتباطی کراچی- مسقط و کابل‌های تلگراف بمبئی-لندن که از زیر دریا عبور می‌کردند هم، در اثر زلزله پاره شدند. سونامی مکران، جان حدود ۴هزار نفر را گرفت، آن هم درحالی‌که در آن زمان ساکنان سواحل دریای عمان پرتعداد نبودند و در خیلی جاها هم تعداد کشته‌ها ثبت نشد؛ خیلی‌ها را موج‌های دریا با خود بردند و دیگر هرگز پیدا نشدند.