اهل نان و تئاتر

  مهرداد رهسپار    

پیتر شومان می‎گوید: «تئاتر یک ضرورت است، چیزی شبیه به نان»  و به همین دلیل نام گروه خود را «تئاتر نان و عروسک» می‎گذارد. عین‎الله خاکپاکی نیز اهل نان و تئاتر بود. او سال1320 کار در اپرت، نمایشنامه‎نویسی و کارگردانی را در تبریز آغاز کرد. خاکپاکی در سال1320 یکی از اعضای «هیأت هنرپیشگان درام و اوپرت ایران» بود. او نمایش دوپرده‎ای «جوانان بدبخت» را 20مرداد 1322 در سالن شیر و خورشید سرخ تبریز به صحنه برد. آنطور که در اعلان این نمایش آمده، جوانان بدبخت جز 2پرده درام، یک پرده کمدی و حتی یک پرده سخنرانی در موضوع تشریح حال کارگر داشته است. نمایش به نفع کارگران نانوایی‎های تبریز به صحنه می‌رود و در توضیح کار و وضعیت زندگی کارگران نانوایی روی اعلان می‎نویسند: «اشخاصی که در اثر تأثیرات ارتشاء از ثمره زحمات خود در گذشته محروم شده‎اند و کارگران و رنجبرانی که هنوز به زخم‎های استثماری آنها مرهمی نهاده نشده است و روشنفکرانی که زیر چنگال ارتجاع فرسوده گشته‎اند از دیدن این نمایش غفلت نفرمایند». پدر خاکپاکی در عصر مشروطه از همدان به تبریز آمده بود. عین‎الله که روزنامه‎نگار بود، از سال1320 نمایشنامه‎نویسی را تجربه کرد و در زمان سیطره فرقه دموکرات، تئاتر را رها کرد و به‌کار نانوایی مشغول شد. سیروس برادران‌شکوهی که خواهرزاده اوست در خاطراتش آورده است که نانوایی او در منطقه مشهور به پاساژ در تبریز بود و او را «خان‌آقا» صدا می‎زدند. او پس از مدتی رئیس اتحادیه نانوایان تبریز شد و مدتی هم به ‌کار فروش وسایل و دستگاه‌های نانوایی پرداخت تا اینکه سال1377 از دنیا رفت.