التیام زخم گردشگری ایران با بازگشایی مرزها

محمد باریکانی- خبرنگار

براساس اعلام فعالان گردشگری وزارتخانه‌های اطلاعات و امورخارجه در حال نوشتن پروتکل بازگشایی مرزهای ایران هستند، اما این پروتکل تا چه اندازه بازار گردشگری ایران را رونق خواهد داد و به جذب گردشگر و حتی گردشگری خروجی که مهم‌ترین منبع درآمدی بخش گردشگری کشور است، کمک می‌کند؟
صنعت گردشگری ایران روزهای ناخوشی را تجربه می‌کند. بسیاری از فعالان بخش گردشگری ناچار به بستن دفاتر خدمات گردشگری و کوچ به بازارهای ارز و طلا شدند. هتلدارها غم‌انگیزترین روزهای کسادی بازار گردشگری را تجربه می‌کنند. گردشگری داخلی نیز رونق چندانی ندارد و همین حالا که در آخرین ماه از پیک گردشگری داخلی کشور هستیم، غیر از برخی هتل‌های کیش و شمال ایران و شهر مشهد، مابقی به‌طور کامل خالی از مسافر شده‌اند.
اکنون و در این شرایط وزارتخانه‌های مسئول در حال نوشتن پروتکل بازگشایی مرزهای ایران هستند. این پروتکل قرار است نحوه ورود و خروج گردشگران به ایران را نیز شامل شود. اما سؤال آن است که این پروتکل چه اندازه تضمین‌کننده بازگشت رونق به صنعت گردشگری ایران است؟ برخی فعالان گردشگری البته به بازگشت رونق به بخش گردشگری ایران حتی با نوشتن پروتکل بازگشایی مرزها و حتی گشودن تمامی مرزهای ایران به روی گردشگران امیدوار نیستند.
وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی پیش‌تر اعلام کرده بود که بازارهای هدف گردشگری ایران را به‌دلیل شیوع بیماری کرونا در جهان تغییر داده و بازارهای جدید جایگزین بازارهای پیش از کرونا می‌شوند. اگرچه هیچ نامی از کشورهای هدف بازار گردشگری جدید ایران در این اعلان‌ها به میان نیامده بود، اما حالا فعالان گردشگری معتقدند که مهم‌تر از بازگشایی مرزها، اعتمادسازی در گردشگران خارجی برای سفر به ایران است. علی‌‌اشرف واقفی‌پور، مدیر یکی از آژانس‌های گردشگری ایران که در حوزه تورهای ورودی به کشور فعال است، از تعطیلی دفاتر گردشگری و نیمه‌تعطیل بودن دفتر کار خود در تهران خبر می‌دهد. او به همشهری می‌گوید: شرایط گردشگری برای ایران خوب نیست؛ اما این سخن به آن معنا نیست که همین حالا نیز درخواست سفر به ایران وجود ندارد. این فعال گردشگری کشور می‌گوید: درخواست‌های سفر به ایران به تعداد انگشتان دست و در حد 2 یا 3 گردشگر ورودی رسیده است. به‌گفته علی‌اشرف واقفی‌پور، فعالان صنعت گردشگری ایران باید ورود تورهای 30نفری گردشگران خارجی همچون گذشته به کشور را فراموش کنند.
به‌گفته این تورآور ایرانی، شرکت‌های خارجی که با او در حوزه تورهای ورودی به ایران همکاری می‌کردند و در هر همکاری 30 گردشگر به ایران اعزام می‌شد، حالا قیمت تورهای ورود به ایران برای 2 تا 6 گردشگر را آن هم برای سال آینده جویا می‌شوند.
همین اظهارات کافی است بدانیم وضعیت صنعت گردشگری ایران تا چه اندازه بحرانی است. براساس همین بحران است که حالا وزارت اطلاعات و وزارت امورخارجه کشورمان به اعلام فعالان صنعت گردشگری کشور در حال تدوین پروتکل بازگشایی مرزهای ایران هستند تا شاید صنعت گردشگری رو به احتضار ایران نیز با بازگشایی مرزها نفسی تازه کند. علی‌اشرف واقفی‌پور در این‌باره می‌گوید: باید اطلاع‌رسانی مناسب در خارج از ایران درخصوص امن‌بودن سفر به  کشور انجام شود تا گردشگران خارجی بدانند سلامتی‌شان برای ایران اهمیت دارد و اطمینان پیدا کنند که در سفر به ایران بیمار نخواهند شد. به‌گفته او، این پروسه بسیار زمانبر است حتی اگر تا 2‌ماه آینده معضل کرونا حل شود و واکسن بیماری کووید-19 نیز به بازار بیاید، حداقل یک تا 3سال زمان می‌برد تا گردشگری ایران بتواند به شرایط گذشته بازگردد.
این تورگردان و تورآور ایرانی معتقد است حتی اگر مرزهای ایران باز شود و شرایط کشور برای میزبانی از گردشگران امن باشد، ممکن است کشورهای درگیر پاندمی کرونا اصلا گردشگر به ایران اعزام نکنند.
علی‌اشرف واقفی‌پور در پاسخ به این سؤال همشهری که اقدام وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در تغییر بازارهای هدف گردشگری ایران برای برون‌رفت از بحران گردشگری در شرایط کرونا چه اندازه منطقی و همخوان با واقعیات موجود در صنعت گردشگری جهان است، اعلام کرد: یافتن بازارهای جدید گردشگری اقدام خوبی است ولی هیچ منطقی پشت این تصمیم نیست که گفته شود بازارهای هدف گردشگری ایران باید به‌دلیل پاندمی کرونا تغییر کند، چون تمام دنیا درگیر این بیماری است و اینگونه نیست که بتوانیم بازار گردشگری اروپا را با بازار شرق و جنوب شرق آسیا جایگزین کنیم تا گردشگری از بحران خارج شود.

زیان یک تریلیون دلاری کرونا به گردشگری جهان
سازمان ملل چندی پیش در گزارشی اعلام کرد؛ تأثیر ویرانگر کرونا به گردشگری جهان ۱.۲تریلیون دلار است که ۱۲۰میلیون شغل در این صنعت را نیز نابود می‌کند. سازمان ملل همچنین پیش‌بینی کرده است که در سال۲۰۲۰ تعداد گردشگران بین‌المللی نسبت به سال گذشته ۵۸ تا ۷۸درصد افت داشته باشد. براساس این گزارش، کرونا بین ۸۵۰میلیون تا ۱.۱میلیارد گردشگر جهان را نیز خانه‌نشین می‌کند. آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد در این‌باره گفت: در ۵‌ماه اول سال‌جاری میلادی تعداد گردشگران جهان به کمتر از نصف کاهش یافت و ۳۲۰میلیارد دلار از صادرات در بخش گردشگری از دست رفت. به‌گفته او، زیانی که با شیوع پاندمی کرونا به بخش گردشگری جهان وارد شد، 3برابر بیشتر از خسارتی است که بحران اقتصادی۲۰۰۹ به این صنعت وارد آمد.