میراث جهانی
دفاع دادستان اصفهان از حریم نقش جهان
ارتفاع‌گیری یک مجتمع تجاری در حریم میدان نقش جهان، پرونده این مجموعه تاریخی را روی میز دادستانی گذاشت
محمد باریکانی- خبرنگار
ساخت‌وساز خارج از ضوابط قانونی در رعایت حریم آثار تاریخی ماجرای ارتفاع گرفتن یک مجتمع تجاری در حریم میدان نقش جهان اصفهان را به دادستانی و حالا به دیوان عدالت اداری کشاند.
ماجرا به سال1390 بازمی‌گردد. زمانی که مالک یک مجتمع تجاری یک طبقه درخواست ساخت‌وساز به ارتفاع 9متر را در حریم میدان نقش‌جهان اصفهان که اثر ثبت جهانی شده ایران است به شهرداری اصفهان داد. شهرداری اصفهان نیز درخواست ساخت‌وساز را به اداره کل میراث‌فرهنگی استان اصفهان ارائه کرد و میراث‌فرهنگی ساخت‌وساز به ارتفاع 5متر را با رعایت حریم بصری میدان نقش جهان به شهرداری شهر اصفهان ابلاغ کرد. مالک حتی درخواست احداث 3طبقه پارکینگ را هم ارائه کرده بود که اداره کل میراث‌فرهنگی استان اصفهان به‌دلیل تاریخی بودن محدوده ملک گودبرداری برای احداث پارکینگ را هم ممنوع اعلام کرد. اما مالک مجتمع یک طبقه واقع در حریم میدان نقش‌جهان اصفهان به محاکم قضایی رفت و اعلام کرد ملک او 3طبقه بوده و بنابراین درخواست صدور مجوز ساخت‌وساز به همین ارتفاع را ارائه کرد. ادعای او برای زیر پاگذاشتن حریم میدان نقش جهان اصفهان آن بود که ملک قدیمی‌اش 3طبقه بوده و اداره کل میراث فرهنگی استان اصفهان هم ملک را تملک نکرده و بنابراین حق مکتسبه مالک باید به رسمیت شناخته شود. دادگاه هم با استناد به همین ادعاها حکم صدور مجوز برای ساخت‌وساز داد. اما بلافاصله و همزمان با شروع ارتفاع‌گیری مجتمع تجاری که می‌تواند درصورت احداث حتی نام میدان نقش‌جهان اصفهان را در فهرست آثار در خطر یونسکو قرار دهد و داستانی شبیه به احداث برج جهان‌نما که یک‌بار این اثر جهانی ایران را تا مرز خروج از فهرست میراث جهانی جلو برد و سرانجام با دستور رئیس‌جمهوری وقت ارتفاع‌گیری آن برج متوقف شد، فعالان میراث‌فرهنگی کشور و معماران اصفهانی دست به‌کار شدند و اعتراض‌ها در مورد نقض حریم نقش‌جهان اصفهان را رسانه‌ای و با قوه قضاییه مکاتبه کردند.
پس از ارائه درخواست به قوه قضاییه برای جلوگیری از نقش حریم میدان نقش‌جهان، دادستان استان اصفهان دستور توقف موقت ساخت‌وساز در حریم میدان نقش‌جهان را به‌مدت 3روز صادر کرد تا با بررسی کارشناسانه حفظ حریم این اثر ثبت جهانی شده ایران ممکن شود. دادستان اصفهان همچنین به‌صورت رسمی از علی‌اصغر مونسان، وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خواست تا حریم میدان نقش‌جهان اصفهان را حفظ کند. پس از آن مجلس بود که وزیر میراث‌فرهنگی را به سؤال درباره نقض حریم میدان نقش‌جهان کشید.
حالا دادستان استان اصفهان با ارسال نامه‌ای به رئیس دیوان عدالت اداری از حجت‌الاسلام بهرامی، از او خواسته است که «اقدام فوری در راستای مواد 79 یا 98 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری انجام یا در راستای ماده 15 آن قانون جهت رفع ابهام و اشکال از آرای صادره موضوع اعلام نظر هیأت کارشناسان، مجددا در دستور کار دایره اجرا قرار گرفته و به‌منظور جلوگیری از ضررهای جبران‌ناپذیر مستند به ماده103 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری، ساخت وساز در حریم میدان نقش‌جهان اصفهان تا حصول نتیجه نهایی بررسی‌ها متوقف شود.»
پیش‌تر و پس از صدور رأی بدوی دادگاه به نفع مالک مجتمع تجاری واقع در حریم میدان نقش جهان اصفهان به نفع مالک این مجتمع برای ساخت‌وساز به ارتفاع 9متر که در مر قانون در حریم آثار تاریخی ممنوع است، اداره کل میراث‌فرهنگی استان اصفهان شکایتی به مرجع قضایی ارسال کرد تا جلوی نقض حریم این اثر جهانی ایران گرفته شود. اما در دادگاه تجدیدنظر قاضی دیوان عدالت اداری این شکایت را مردود اعلام کرد و حتی مسئولان شهرداری و میراث فرهنگی اصفهان را ملزم به همکاری با مالک مجتمع تجاری کرد و به آنها اخطار استنکاف داد. اکنون کنشگران میراث‌فرهنگی، دادستانی استان اصفهان و نمایندگان مجلس درخواست بررسی مجدد این پرونده و توقف ساخت‌وساز در حریم میدان نقش جهان که براساس اعلام دادستانی استان اصفهان می‌تواند منجر به خروج این اثر از فهرست میراث جهانی یونسکو شود را مطرح کرده‌اند . این درخواست اکنون 10روز است در انتظار نظر رئیس دیوان عدالت اداری است و هنوز پاسخی به آن داده نشده است.
