دلگرمی فقط به دومینیکن
13عضو شورای امنیت در نامههایی جداگانه مخالفت خود را با بازگرداندن تحریمهای شورای امنیت اعلام کردهاند. همچنان کشور کوچک دومینیکن همپیمان آمریکاست
یک هفته بعد از شکست آمریکا برای گرفتن قطعنامه علیه ایران در شورای امنیت با نتیجه 13 بر 2، کاخ سفید یکبار دیگر با همان نتیجه با دست رد اعضای شورای امنیت مواجه شد.
دولت آمریکا هفته قبل تلاش کرد با ارائه قطعنامهای تحریمهای تسلیحاتی ایران را که قرار است 27مهرماه براساس قطعنامه2231 برچیده شوند تمدید کند اما در یک اتفاق بیسابقه از 15کشور عضو شورای امنیت فقط دومینیکن حاضر شد با قطعنامه آمریکا همراهی کند، پس از آن شکست، آمریکاییها به صرافت افتادند که خود قطعنامه2231 را از بین ببرند به همین منظور در اقدامی دغلکارانه درحالیکه 2سال قبل از برجام خارج شده بودند با ادعای عضویت در برجام بهبهانه نقض توافق هستهای توسط ایران به شورای امنیت سازمان ملل شکایت کردند.
آمریکاییها امیدوار بودند که با فشارهایی که به اعضای شورای امنیت وارد کردهاند بتوانند نتیجه بهتری به نسبت رأیگیری قبلی بهدست بیاورند اما نهتنها نتیجه بهتر حاصل نشد که 11کشوری که در رأیگیری قبلی به قطعنامه ضدایرانی رأی ممتنع داده بودند یعنی انگلیس، فرانسه، آلمان، بلژیک، ویتنام، نیجر، سنت وینسنت گرنادین، آفریقای جنوبی، اندونزی، استونی و تونس اینبار بههمراه چین و روسیه با درخواست آمریکا برای فعال کردن مکانیسم ماشه مخالفت کردند.
خبرگزاری رویترز گزارش داده که بهدلیل مخالفت اعضای سازمان ملل احتمالا اندونزی که ریاست دورهای شورای امنیت را بر عهده دارد بنای ارائه قطعنامهای برای ادامه لغو تحریمهای ایران را نخواهد داشت.
وزیر خارجه آمریکا 2 روز پیش در نیویورک با سفیر نیجر در سازمان ملل که رئیس بعدی شورای امنیت است دیدار کرده بود بلکه او زمینه را برای پیشبرد خواستههای آمریکا فراهم کند.
آمریکاییها مترصد فرصتی هستند که براساس ماده37 برجام پس از ارائه این قطعنامه آن را وتو کنند یا با گذشت 30روز از این شکایت قطعنامههای قبلی خودبهخود احیا شوند اما دیپلماتهای مستقر در سازمان ملل معتقدند شکایت آمریکا صرفا یک درخواست است و به منزله شروع فرصت 30روزه برای بازگشت تحریمهای ایران نیست.
طبق روندی که واشنگتن میگوید آغاز کرده بهنظر میرسد در نیمه شب به وقت گرینویچ (۸شب بهوقت نیویورک) 29شهریور، چند روز پیش از سخنرانی دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا در مجمع عمومی سازمان ملل و 3هفته قبل از پایان تحریم تسلیحاتی ایران تمام تحریمهای این سازمان دوباره (علیه ایران) اعمال شوند.
واشنگتن از اندونزی و نیجر انتظار دارد پیشنویس یک قطعنامه را به رأی بگذارند اما با توجه به مخالفت احتمالی این کشورها آمریکا ناچار است یا خود دست به تهیه این پیشنویس بزند یا از همپیمان این روزهای خود یعنی دومینیکن بخواهد قطعنامه مورد نظر را ارائه دهد.
براساس سازوکار شورای امنیت اگر 9کشور از 15کشور عضو شورای امنیت با درخواستی موافقت داشته باشند آن درخواست بهتصویب میرسد مشروط به اینکه هیچیک از اعضای دائم شورای امنیت شامل روسیه، چین، انگلیس، فرانسه و آمریکا به آن رأی مخالف ندهند، به همین دلیل قطعنامه قبلی آمریکا بهرغم رأی مخالف چین و روسیه بهدلیل اینکه قطعنامه فاقد 9رأی موافق بود بدون وتو شکست خورد.
براساس روند موجود در برجام اگر اعضای برجام مدعی شوند ایران به تعهدات خود عمل نکرده باید در کمیسیون حل اختلاف برجام موضوع مورد بررسی قرار بگیرد، درصورت ادامه اختلاف موضوع به جلسه وزیران برود و اگر کماکان اختلاف باقی بود مسئله به شورای امنیت ارجاع شود. اما آمریکاییها که از اردیبهشت 2سال قبل از برجام خارج شدهاند بدون مراجعه به کمیسیون مشترک و هیأت حل اختلاف مستقیما مسیر شورای امنیت را در پیش گرفتهاند.
چین و روسیه عزم جدی دارند که برای جلوگیری از باب شدن بدعتهای عجیب در سازمان ملل و بهخصوص برای مقابله با دور خوردن حق وتوی خود توسط آمریکا در مقابل درخواست این کشور برای فعال کردن مکانیسم ماشه بایستند.
مقامات روسیه و چین در یک موضعگیری مشابه طرحهای آمریکاییها را خلاف عقل عنوان کردند. وانگ یی، وزیر امور خارجه این کشور گفت که درخواست آمریکا برای فعال کردن مکانیسم بازگردانی تحریمها علیه ایران «کاملا غیرمنطقی بود».
وانگ یی با اشاره به اینکه دولت آمریکا از جانب این کشور توافق هستهای را امضا کرده بود، گفت که تصمیم عقلانی برای واشنگتن این است که مسئولیت توافق را فارغ از عوض شدن دولتها برعهده بگیرد.
میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در سازمانهای بینالمللی در وین هم درباره مخالفت کشورهای عضو شورای امنیت سازمان ملل با اقدام آمریکا به استفاده از مکانیسم بازگردانی تحریمها علیه ایران نوشت: مقاومت بسیار تأثیرگذاری در شورای امنیت در برابر تلاش آمریکا برای فعال کردن مکانیسم بازگردانی تحریمها وجود دارد.
اولیانوف ادامه داد: کشورهای عضو آمریکا را از مشارکتکنندگان برجام نمیدانند. ادعاهای آمریکا خلاف عقل سلیم است.
دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا که حدود 70روز دیگر تا پایان ریاستجمهوریاش زمان باقی مانده برای سومینبار در 2هفته اخیر اعلام کرد اگر دوباره رئیسجمهور شود ظرف یکهفته با ایران به توافق میرسد، با این حال برخی منابع معتقدند مخالفت سرسختانه کشورهای اروپایی با درخواستهای ترامپ احتمالا با وضعیت متزلزل او در نظرسنجیهای انتخاباتی آمریکا و کاهش شانس انتخاب دوبارهاش بیارتباط نیست.
گزینههای سیاسی را نادیده نمیگیریم
مجید تخت روانچی، سفیر ایران در سازمان ملل درباره واکنش احتمالی ایران به بازگشت تحریمهای سازمان ملل گفت: ما بهوضوح گفتهایم که اگر تحریمهای تسلیحاتی علیه ایران اعمال شوند، واکنش ایران بسیار سرسختانه خواهد بود و هیچ گزینه سیاسی هم که در دسترس ایران هست را نادیده نمیگیریم.
او درباره اینکه آیا ایران پس از گام پنجم کاهش تعهدات داوطلبانهاش در برجام، اقدام بیشتری در چندماه بعدی انجام خواهد داد و این اقدامات چه اهدافی را دنبال خواهند کرد، گفت: ایران پس از گام پنجم اعلام کرد که دیگر اقدامی انجام نخواهد داد و موضع ما از آن موقع همین بوده است. درباره عملکرد ما در آینده هم به این بستگی دارد که چگونه با برجام و قطعنامه2231 رفتار میشود. اقدام ما مطابق اتفاقی خواهد بود که برای برجام و این قطعنامه بیفتد.