گزارش
ترکیه هسته‌ای می‌شود
کلنگ نخستین نیروگاه هسته‌ای ترکیه با گذشت 11سال از اعلام برنامه این کشور برای هسته‌ای‌شدن، بالاخره دیروز به زمین زده شد.
پروژه ساخت نیروگاه «آکویو» در شهر «مرسین» در جنوب ترکیه و در حاشیه دریای مدیترانه با حضور رجب طیب اردوغان و ولادیمیر پوتین آغاز شد تا روس‌ها پیش از دیگران دست به‌کار شوند و برای حضور در طرح‌های هسته‌ای آنکارا اقدام کنند. آکویو تنها نیروگاه هسته‌ای ترکیه نخواهد بود اما بزرگ‌ترین نیروگاه آن است. این کشور قرار است علاوه بر نیروگاه آکویو که در شهر مرسین ساخته می‌شود، در 2شهر شمالی یعنی در ساحل دریای سیاه هم 2نیروگاه هسته‌ای دیگر بسازد. همه این نیروگاه‌ها در چارچوب کنسرسیوم‌های بین‌المللی ساخته خواهند شد.
براساس قراردادی که حدود 8سال پیش میان آنکارا و مسکو به امضا رسیده، شرکت «روس‌اتم»، شرکت بزرگ دولتی روسیه، طی 7سال نیروگاه آکویو را خواهد ساخت. قرار است در این نیروگاه 4رآکتور 1200مگاواتی ساخته شوند که در نهایت سالانه 35میلیارد کیلووات ساعت برق تولید می‌کنند. این میزان برق تولید شده، 10درصد از برق مورد نیاز ترکیه را تأمین می‌کند که برابر با برق مصرفی در شهر استانبول است. طبق زمانبندی اعلام شده از سوی دولت ترکیه، فاز نخست این پروژه تا 5سال دیگر آماده بهره‌برداری می‌شود. در فاز نخست قرار است 2رآکتور با ظرفیت 2400مگاوات وارد مدار شوند. راه‌اندازی 2رآکتور دیگر نیز طی 2سال بعدی نهایی می‌شود. طبق اطلاعات منتشر شده از سوی خبرگزاری رسمی ترکیه «آناتولی»، روس‌اتم 51درصد از این پروژه را در اختیار گرفته و 49درصد باقیمانده متعلق به یک کنسرسیوم متشکل از 3شرکت ترکیه‌ای است. دیگر پروژه‌های هسته‌ای ترکیه در شهرهای «سینوپ» و «ایگنیادا» نیز در چارچوب مشارکت با چینی‌ها، ژاپنی‌ها و فرانسوی‌ها ساخته می‌شود. طبق برآوردهایی که از سوی دولت ترکیه منتشر شده، حدود 40درصد از ساخت نیروگاه آکویو را شرکت‌های ترکیه‌ای به‌عهده خواهند گرفت که ارزش‌افزوده‌ای حدود 8میلیارد دلار را نصیب اقتصاد این کشور خواهد کرد. همچنین پیش‌بینی می‌شود در طول 7سال آینده، حدود 10هزار نفر به‌طور مستقیم در پروژه ساخت آکویو مشغول شوند. پس از طی مراحل ساخت، 3هزار و 500نفر نیز در مرحله بهره‌برداری مشغول به‌کار خواهند خواهند شد.
آرزوی 50ساله
با آغاز مراحل ساخت نخستین نیروگاه هسته‌ای ترکیه، رؤیای 50ساله این کشور به حقیقت خواهد پیوست. سودای ترکیه برای هسته‌ای شدن، به سال 1970یعنی زمانی که برنامه امکان‌سنجی ساخت نیروگاه‌های هسته‌ای در این کشور آغاز شد، برمی‌گردد. با این حال، طی دهه‌های بعدی مشکلات اقتصادی ترکیه مهم‌ترین مانع بر سر راه برنامه‌های این کشور برای ساخت نیروگاه‌های هسته‌ای بود. اما اردوغان که پیگیری این برنامه‌ها را در راستای «توسعه پایدار» ترکیه ضروری می‌داند، حدود 5ماه پیش از تصمیمش برای آغاز ساخت نخستین نیروگاه هسته‌ای ترکیه خبر داد.
غیر از مسائل اقتصادی، مخالفت‌های داخلی و خارجی نیز تاحدودی مانع پیشبرد برنامه‌های هسته‌ای ترکیه بوده است. نخستین اعتراض‌ها علیه برنامه ساخت نیروگاه هسته‌ای در ترکیه به همان 8سال پیش، همزمان با امضای قرارداد میان ترکیه و روسیه باز‌می‌گردد. مردم در برخی شهرهای بزرگ ترکیه ازجمله آنکارا به خیابان‌ها آمدند و به طرح ساخت این نیروگاه اعتراض کردند. مردم ترکیه تجربه تلخی از انفجار در نیروگاه هسته‌ای دارند. انفجار نیروگاه چرنوبیل اوکراین در سال1986علاوه بر آلوده کردن منطقه وسیعی از این کشور، دریای سیاه و سواحل شمالی ترکیه را در کنار این دریا نیز آلوده کرد. مردم ترکیه نگران زلزله‌های این کشور هستند. بیش از 90درصد خاک ترکیه در معرض زلزله قرار دارد و روزانه زلزله‌هایی با شدت کم در سراسر این کشور رخ می‌دهد. مردم نگران بروز حادثه در محل ساخت نیروگاه‌های هسته‌ای ترکیه بر اثر زلزله هستند؛ حادثه‌ای که می‌تواند جان بسیاری را بگیرد.
اعتراض‌ها به برنامه دولت ترکیه برای ساخت نیروگاه‌های هسته‌ای بیرون مرزهای این کشور هم شنیده شده است. دولت یونان یکی از مخالفان جدی این برنامه است. یونان به‌دلیل نزدیکی نیروگاه آکویو به خاکش طی سال‌های گذشته بارها به دولت ترکیه اعتراض کرده است. آتن می‌گوید این نیروگاه نزدیک گسلی ساخته می‌شود که در سال1998در شهر آدانا یک زلزله 6.2 ریشتری را باعث شد. این زلزله 145کشته و بیش از هزار و 500زخمی به جا گذاشت.
مخالفت یونان به ساخت این نیروگاه و عدم‌‌پیروی ترکیه از قوانین اتحادیه اروپا در مورد مکان‌یابی ساخت نیروگاه‌ها یکی از موانع پیوستن ترکیه به این سازمان هم بوده است.
با این همه، ترکیه با آغاز پروژه 20میلیارد دلاری ساخت نیروگاه آکویو رسما به جمع کشورهای تولید‌کننده برق وارد می‌شود تارؤیای 50ساله این کشور هم به حقیقت بپیوندد.
اردوغان میزبان پوتین
ولادیمیر پوتین در نخستین سفر خارجی خود پس از پیروزی در انتخابات ریاست‌جمهوری، دیروز وارد آنکارا شد. رئیس‌جمهور روسیه پیش از حضور در مراسم آغاز به‌کار پروژه آکویو در نشست شورای‌عالی همکاری دو جانبه که به ریاست او و رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهور ترکیه برگزار شد شرکت کرد. مذاکرات در زمینه همکاری‌های اقتصادی، خرید موشک‌‌های S400 ، ساخت نیروگاه هسته‌ای و همچنین جنگ سوریه محور دیدارهای پوتین در ترکیه اعلام شده است. موضوع تحولات سوریه و آینده این کشور قرار است امروز در نشست سه‌جانبه‌ای با حضور حسن روحانی مورد بحث و بررسی قرار گیرد.
