تلویزیون
محبوب‌ترین شوی تلویزیونی آمریکا تعطیل می‌شود؟
انتقاد از یک چهره رسانه‌ای مبرا از نقد
محمدناصر احدی ـ روزنامه نگار
الن دیجنرس، مجری و یکی از تهیه‌کنندگان تاک‌شوی پرطرفدار «الن دیجنرس شو» که در ماه‌های اخیر از سوی برخی کارکنان و مهمانان برنامه‌اش به رفتارهای توهین‌آمیز و نادیده گرفتن جو بد و نژادپرستانه‌ای که در برنامه‌اش وجود داشته متهم شده، احتمال دارد این شوی کمدی موفق را تعطیل کند. «الن دیجنرس شو» از سال2004 تاکنون در 17فصل و 2هزار و 700 اپیزود تولید شده و یکی از موفق‌ترین و محبوب‌ترین تاک‌شوهای آمریکایی محسوب می‌شود. کانال یوتیوبی این برنامه در میان 20 کانال پرمشترک یوتیوب قرار دارد و این تاک‌شو بارها نامزد و برنده جوایز تلویزیونی اِمی شده و پس از شوی اپرا وینفری یکی از موفق‌ترین شوهای روزانه تاریخ تلویزیون آمریکاست. اما همه این افتخارات هم نتوانسته از الن و شوی محبوبش محافظت کند و از میزان فشارهایی که در ماه‌های اخیر به او و دیگر سازندگان برنامه وارد شده، بکاهد. با شروع ویروس کرونا، الن در 11مارس 2020 (21 اسفند 1398) اعلام کرد که برای حفظ سلامت تماشاگران و کارکنانش، این برنامه بدون حضور تماشاگران در استودیو جلوی دوربین می‌رود، اما 2 روز بعد، الن اعلام کرد تولید این برنامه به‌دلیل شیوع کرونا فعلا به تعویق افتاده است. پس از آن خبرهایی مبنی بر اخراج و تعدیل تعدادی از کارکنان این برنامه در دوره قرنطینه منتشر شد و بعضی از عوامل برنامه اعلام کردند که چهره واقعی الن با رفتار انسانی و مهربانانه‌ای که از خود در مقابل دوربین‌ها نشان می‌دهد، بسیار متفاوت است. اما قضیه به همین‌جا ختم نشد و دامنه افشاگری‌ها درباره یکی از محبوب‌ترین شوهای آمریکایی که مبلّغ حمایت از گروه‌ها و نهادهای خیریه و اقدامات انسان‌دوستانه بود، گسترش یافت. برخی عوامل برنامه از قلدری‌ها، بی‌حرمتی‌ها و تحقیرهایی که از سوی دست‌اندرکاران رده‌بالای این تاک‌شو در طول سال‌ها سرزده بود، پرده برداشتند و جو پشت صحنه این برنامه را سمی توصیف کردند. کارکنان رنگین‌پوست یا زن که از تحقیرهای ن‍ژادی و تبعیض‌های جنسیتی مقامات رده‌بالا به ستوه آمده بودند، لب به شِکوه گشودند و چهره زشت و غیرواقعی این برنامه را که زیر رنگ و لعاب مهربانی مجری و فضای شاد و مفرح آن پنهان شده بود، عیان کردند. با بالا گرفتن اعتراضات، تهیه‌کنندگان این برنامه بیانیه‌ای منتشر کردند و قول پیگیری و دلجویی دادند، اما تشت رسوایی آنها از بام افتاده بود و با وعده و وعید نمی‌شد قطار معترضان را از ریل خارج کرد. حالا جیمز کوردن، «مجری شوی خیلی خیلی دیروقت با جیمز کوردن»، که مدت‌ها پیش از شروع مشکلات الن دیجنرس به برنامه عصرانه الن چشم داشت، آماده است که جای او را بگیرد و شوی خود را ترک کند. البته ستاره‌هایی مثل کیتی پری، خواننده مشهور آمریکایی نیز از الن حمایت کردند.
نکته‌ای که در این قضیه می‌تواند برای ما، در این سر دنیا، حائز اهمیت باشد، این است که در آن سوی دنیا سلبریتی‌ها و افراد سرشناس که چهره‌های رسانه‌ای محسوب می‌شوند و از این بابت زندگی راحت و بی‌دغدغه‌ای برای خود به هم زده‌اند، حق ندارند از پاسخگویی در برابر افکار عمومی طفره بروند. آنها با حمایت و استفاده از اعتماد مردم به جایگاهی برجسته دست یافته‌اند و درصورتی که مشت‌شان باز شود که از اعتماد عمومی سوءاستفاده کرده‌اند، حداقل کاری که می‌توانند برای حفظ جایگاه و کارنامه‌شان انجام دهند، ترک انظار است تا آب‌ها از آسیاب بیفتد و شاید با گذر زمان دوباره بتوانند به صحنه برگردند. اما در اینجا، سلبریتی‌ها خودشان را به هیچ‌کس و هیچ‌جا پاسخگو نمی‌دانند و هر پرسش و انتقادی را به دسیسه‌چینی مافیایی که با آنها دشمنی دارد یا تجاوز عموم به حریم خصوصی‌شان تقلیل می‌دهند.
واکنش‌ها و نظرات سلبریتی‌ها در مورد پدیده‌های مختلف بسیار سریع‌تر از ویروس کرونا در همه‌جا پخش می‌شود. برای اغلب سلبریتی‌ها، مثل بسیاری از مردم عادی، فرقی نمی‌کند چقدر از چیزی که درباره‌اش اظهارنظر می‌کنند، سررشته دارند، اما تفاوت سلبریتی‌ها و مردم عادی در اینجاست که معمولا میزان نفوذ حرف مردم عادی از دایره اطرافیانشان دورتر نمی‌رود، اما گفتار و کردار یک آدم مشهور می‌تواند روی افراد زیادی اثر بگذارد. هرچند گفتنش خوشایند نیست، اما متأسفانه تصور غالب مردم بر این است کسی که تصویرش را در فیلم‌ها و سریال‌ها دیده‌اند یا بارها با صدایش در خصوصی‌ترین لحظاتشان احساساتی شده‌اند یا در رقابت‌های ورزشی برای موفقیتش هورا کشیده‌اند، آنقدر صلاحیت دارد که در مسائل و موضوعات مختلف زندگی راهنما و حتی مشاور آنها باشد.
در سال‌های اخیر که تب تاک‌شوهای شبانه در شبکه‌های تلویزیونی داخلی بالا گرفته، مجریان این برنامه‌ها معمولا رفتاری حق به جانب و شبیه به دانای کل دارند و به بینندگان القا می‌کنند که از هر خطا و لغزشی مصون هستند و می‌توانند به‌عنوان الگوهایی کامل، هدایت جامعه را در عرصه‌های مختلف به‌دست بگیرند. اما همین که خبری درباره اعمال و رفتار آنها منتشر می‌شود که در تضاد با تصویر غیرواقعی خلل‌ناپذیرشان قرار دارد، با بی‌تفاوتی یا با پرخاش به منتقدان- با این ایده که بهترین دفاع حمله است- و گاه حتی با توسل به مراجع قانونی می‌کوشند صدای انتقادات را خاموش کنند. مجریان تاک‌شوهای ایرانی به خصوص در تلویزیون که خطوط قرمز پررنگش اجازه هیچ ساختارشکنی‌ای را نمی‌دهد، در بهترین حالت، شمایل‌هایی از سرگرمی‌سازان سازشکاری هستند که به‌هیچ‌وجه نباید روی اظهارنظرات خام و سطحی آنها در امور اساسی تکیه کرد. از سوی دیگر، سلبریتی‌هایی که درآمد و محبوبیتشان را مدیون سپهر عمومی جامعه هستند، حتی اگر الن دیجنرس باشند، نمی‌توانند از پاسخگویی به پرسش‌های افکار عمومی به‌راحتی شانه خالی کنند.
الن دیجنرس
