7 قانون گریز از کرونا
همشهری در گفت‌وگو با یک متخصص عفونی، راه‌های ساده‌ای را برای قطع زنجیره ابتلا به این ویروس پیشنهاد کرده است
مهدیه تقوی راد_خبرنگار
آمارهای فوت بیماران مبتلا به کرونا هر روز نگران‌کننده‌تر از دیروز میشود و روزبه‌روز هم بر تعداد متوفیان آن افزوده میشود. بازگشت برخی محدودیت‌ها در روزهای کرونایی از جمله تمهیداتی است که ستاد ملی مقابله با کرونا آنها را اجرایی کرده است اما گفته میشود اگر 90درصد مردم جامعه از ماسک استفاده کنند، می‌توانیم امیدوار باشیم که درصد بالایی از تعداد مبتلایان به ویروس کم شود در کنار استفاده از ماسک، شست‌وشوی مرتب دست‌ها با آب و صابون و رعایت فاصله اجتماعی نیز برخی دیگر از تمهیداتی است که برای قطع زنجیره ابتلا به کرونا توصیه شده است. اگرچه مدام به استفاده از ماسک، شست‌وشوی مرتب دست‌ها با آب و صابون و مواد ضد‌عفونی‌کننده و رعایت فاصله اجتماعی از دیگران تأکید میشود اما همین توصیه‌ها اگر با دقت اجرا نشود می‌تواند باعث گسترش بیشتر ویروس و ابتلای تعداد زیادی از افراد به آن در جامعه شود. عبدالحسین عظماییان، متخصص بیماری‌های داخلی در گفت‌وگو با همشهری معتقد است مهم‌ترین مسئله در خصوص ویروس کرونا قطع زنجیره انتقال بیماری است؛ چرا که فعلا هیچ دارویی برای درمان کرونا وجود ندارد و تلاش‌های پزشکان برای دستیابی به روش درمان این بیماری هنوز به نتیجه نرسیده است.
رفتارهای پیش‌بینی نشده ویروس
دانش بشر درباره ویروس کرونا محدود است و ابهامات زیادی درباره رفتار این ویروس وجود دارد. تاکنون به این نتیجه رسیده‌ایم که انتقال این ویروس از طریق دستگاه تنفسی صورت می‌گیرد و به این دلیل است که همه متخصصان عفونی و پزشکان متفق‌القول هستند که استفاده از ماسک برای همه افراد تنها راهکار برای کاهش شیوع بیماری است و به رعایت استفاده از این وسیله ساده محافظتی از سوی مردم تأکید دارند.
تجربه کشورهای موفق در کنترل شیوع بیماری و آمار فوت بیماران کرونایی نشان می‌دهد، این کشورها موفق شده‌اند زنجیره انتقال بیماری را قطع کنند و اکنون دارای شیب منفی منحنی بیماری شده‌اند. آنها مدت‌هاست به مردم خود توصیه کرده‌اند که از ماسک استفاده کنند و مردم نیز به این توصیه‌ها به شکل جدی و باورمندی عمل کرده و توانسته‌اند بیماری را کنترل کنند. مردم در این کشورها به این باور رسیده‌اند که هنوز دارو و واکسنی برای درمان بیماری وجود ندارد و حفاظت از خود و خانواده‌شان را در گرو استفاده از ماسک می‌دانند.
لجبازی‌های مرگ‌آفرین
با وجود توصیه‌های بهداشتی مکرر مقامات بهداشتی، بیمارستانی و فعالان اجتماعی در رعایت پروتکل‌های تعریف شده بهداشتی مانند ماسک‌زدن، شست‌وشوی دست‌ها، فاصله‌گذاری اجتماعی، حضور نداشتن در مکان‌های پرجمعیت و پرتردد، مشاهده میشود برخی افراد به موارد تذکر داده شده توجه نکرده و آنها را رعایت نمی‌کنند. این اتفاق و رویکرد می‌تواند جان فرد و کسانی را که اطراف او زندگی می‌کنند به خطر بیندازد. به‌نظر می‌رسد، خودداری از بی‌تفاوتی در مقابل بیماری، پرهیز از کوچک‌انگاری بیماری یا برداشت‌های نادرست ناشی از شنیدن اخبار بی‌پایه و اساس نباید منجر به بی‌تفاوتی در افراد و رعایت نکردن پروتکل‌های بهداشتی شود. به‌نظر می‌رسد، در این‌باره باید مسئولان مختلف و دستگاه‌های فرهنگساز به مردم توجه به رعایت پروتکل‌های بهداشتی را متذکر شوند.
دقت در ماسک زدن
گفته میشود استفاده از ماسک می‌تواند تا 85درصد از انتقال ویروس کرونا در جامعه جلوگیری کند. اگر چه ماسک نقش مهمی در جلوگیری از انتشار ویروس دارد اما استفاده نادرست از این وسیله مراقبتی ساده می‌تواند عواقب جبران‌ناپذیری را به همراه داشته‌باشد. در کوچه و خیابان و معابر بارها و بارها شاهد افرادی بوده‌ایم که ماسک را به زیرچانه خود انتقال داده یا دائم ماسک را روی صورت خود بالا و پایین می‌کنند، غافل از اینکه همین حرکات ساده می‌تواند ویروس نشسته روی گردن و چانه‌شان را به سیستم تنفسی انتقال دهد و حتی اگر خودشان بیمار نشوند به حاملان بی‌علامتی تبدیل‌شوند که می‌توانند ده‌ها یا صدها نفر را به بیماری مبتلا کنند. رها کردن ماسک‌های استفاده‌شده در معابر می‌تواند عاملی برای شیوع بیشتر ویروس در جامعه باشد و این موضوع نیز مسئله‌ای است که نمی‌توان به سادگی از کنار آن گذشت.
رعایت اصول بهداشتی؛ ضامن سلامتی
رعایت نکردن برخی اصول ساده بهداشتی باعث انتقال ویروس به دیگران میشود. همانطور که بارها و بارها عنوان شده است،استفاده از ماسک‌های N95 برای افراد عادی جامعه هیچ ضرورتی ندارد. ماسک‌های معمولی جراحی هم یک‌بار مصرف هستند و نمی‌توان آنها را بعد از شست‌وشو دوباره استفاده کرد. متأسفانه شاهد هستیم که برخی افراد به تصور اینکه می‌توانند از ماسک‌های جراحی برای چندبار استفاده کنند، از یک ماسک برای مدت طولانی استفاده می‌کنند که این موضوع می‌تواند خطرات جدی برای سلامتی آنها به ارمغان بیاورد. از سوی دیگر، بسیاری از افراد عادت دارند که با زدن ماسک روی صورت خود با آن بازی کنند و به آن دست بزنند. این دسته از افراد باید بدانند هنگام بیرون آمدن از خانه تا برگشت به منزل باید ماسک به‌صورت داشته باشند و آن را به هیچ عنوان نباید از روی صورت جا‌به جا یا خارج کنند. بردن ماسک زیر گردن، جا‌به‌جایی مداوم ماسک بین صورت و گردن، آوردن ماسک زیر بینی و دستکاری مداوم ماسک کاری اشتباه است و باید بعد از هر بار دست زدن به ماسک، دست‌ها با آب و صابون به‌مدت 20 ثانیه شسته شود.
هر ماسکی قابل شست‌وشو نیست
شست‌وشوی ماسک یکی از مواردی است که بارها و بارها به آن اشاره شده است، اما چه نوع ماسک‌هایی را می‌توان شست و دوباره استفاده کرد؟ غیر از ماسک‌های جراحی که یک‌بار مصرف هستند، ماسک‌های خانگی را می‌توان بعد از هر بار استفاده شست و بعد از خشک کردن در آفتاب یا اتو کردن، آن را استفاده کرد. اما باید دقت کرد که هنگام استفاده از ماسک‌های خانگی حتما یک لایه دستمال‌کاغذی زیر آن استفاده کرد تا جلوی ورود احتمالی ویروس به دستگاه تنفسی گرفته شود؛ چرا که میزان نفوذ‌ناپذیری ماسک‌های خانگی در برابر ویروس مشخص نیست. از سوی دیگر، شاهد هستیم افرادی با استفاده از ماسک از تجهیزات مراقبتی دیگری مانند شیلد روی صورت خود استفاده می‌کنند. هنگام حضور در مکان‌های شلوغ، هنگام خرید و مکان‌هایی که امکان تماس‌های مکرر با دیگران وجود دارد استفاده از شیلدهای محافظ صورت به همراه ماسک ضروری است اما شیلد به تنهایی نمی‌تواند کمکی به جلوگیری از ابتلا به ویروس کند.
ضد‌عفونی فقط با الکل‌های اصلی
در کنار استفاده از ماسک، فاصله‌گذاری اجتماعی و شست‌وشوی مرتب دست‌ها با آب و صابون توصیه‌هایی درباره استفاده از الکل 70درصد برای ضد‌عفونی کردن دست‌ها در زمان‌هایی که دسترسی به آب و صابون وجود ندارد، شده است. اما همه مایعاتی که به‌عنوان الکل 70درصد به فروش می‌رسد حاوی این ماده نیست و استفاده از آنها می‌تواند عوارضی همچون مسمومیت و حساسیت‌های پوستی را به همراه داشته‌باشد. بهترین راه ضد‌عفونی کردن دست‌ها همان استفاده از آب و صابون است اما هنگام استفاده از مواد ضد‌عفونی‌کننده حاوی الکل باید دقت داشت که حتما از الکل 70درصد استفاده شود. الکل‌های دیگر که به اتانول هم معروفند، یا الکل چوب خاصیت ضد‌عفونی‌کنندگی ندارند و می‌توانند به‌دست و اندامی که از الکل برای ضد‌عفونی کردن آنها استفاده میشود آسیب وارد کنند. برخی ژل‌ها و الکل‌های موجود در بازار تقلبی است و ترکیبات ناقصی دارند. این را باید دانست بخاری که از الکل‌های غیراستاندارد متصاعد میشود، می‌تواند برای افراد ایجاد مسمومیت کند یا حساسیت‌های پوستی شدید به‌دنبال داشته باشد. ضمن اینکه اگر الکل حاوی سیانید باشد و استنشاق شود باعث ایجاد مسمومیت تنفسی خواهد شد که اثبات آن نیز بسیار مشکل است. همچنین اگر در ظرف حاوی الکل تقلبی، سیانید که ترکیبی شیمیایی، سمی و مرگبار است وجود داشته باشد و ناخودآگاه توسط افراد استنشاق شود، باعث مسمومیت شدید میشود. بنابراین، بهترین ماده برای ضد‌عفونی کردن دست‌ها همان آب وصابون است.
چطور شست‌وشو کنیم؟
فرد بعد از هر بار بازگشت به خانه یا در محیط کار باید حتما دست‌ها را تا آرنج و صورت را تا جلوی گردن و کنار گوش‌ها شست‌وشو دهد تا زنجیره انتقال قطع شود. تمام اجناسی که خریداری میشود باید با وسواس تمام شسته و ضد‌عفونی شود. رعایت این موارد هر چند به ظاهر مشکل و دست و پا گیر است اما تنها راهی است که با استفاده از آن می‌توان زنجیره ابتلا به بیماری را متوقف کرد یا به توقف آن امیدوار بود. بنابراین سعی کنید با حوصله بیشتری به فرایند ضد‌عفونی کردن خود و لباس‌ها، کالاهای خریداری شده یا استفاده شده در بیرون از منزل توجه کنید و این کار را اقدامی بیهوده و وقت‌گیر به‌حساب نیاورید. ویروس ممکن است با شما از بیرون منزل وارد خانه‌تان شود و بدون اینکه بدانید، شما و اطرافیانتان را مبتلا کند.
فرد بعد از هر بار بازگشت به خانه یا در محیط کار باید حتما دست‌ها را تا آرنج و صورت را تا جلوی گردن و کنار گوش‌ها شست‌وشو دهد تا زنجیره انتقال قطع شود. تمام اجناسی که خریداری میشود باید با وسواس تمام شسته و ضد‌عفونی شود. چراکه با رعایت این موارد می‌توان زنجیره ابتلا به بیماری را متوقف کرد
استفاده نادرست از ماسک می‌تواند عواقب جبران‌ناپذیری را به همراه داشته‌باشد. در کوچه و خیابان و معابر بارها و بارها شاهد افرادی بوده‌ایم که ماسک را به زیرچانه خود انتقال داده یا دائم این وسیله مراقبتی ساده را روی صورت خود بالا و پایین می‌کنند، غافل از اینکه همین حرکات ساده می‌تواند ویروس نشسته روی گردن و چانه‌شان را به دستگاه تنفسی انتقال دهد
