نگاهی به یک نمایشگاه در مرکز نَبْشی
عکس از م.صیاد!
نفیسه مجیدی‌زاده
نامش «میم صیاد» است؛ یک عکاس‌خبرنگار که سفری طولانی داشته از آنالوگ، نگاتیو وعکس‌های سیاه و سفید تا دوربین‌های دیجیتال و غوغای فضای مجازی! و از خانه‌ای با درختان زیتون و خرمالو تا آپارتمان‌نشینی.
«م.صیاد»، مُهری است که محمد صیاد صبور، پشت عکس‌هایش می‌زند و حالا نمایشگاه عکسی باعنوان «عکس از م.صیاد» با رعایت پروتکل‌های بهداشتی روزگار کرونا، در «مرکز نَبْشی» برگزار کرده است؛ نمایشگاهی که دو بخش دارد: بخش اول آن، روزهای انقلاب را از ایران سال‌های 1357 تا 1360 روایت می‌کند و بخش دوم آن، مربوط به دوران جنگ است که پس از اتمام این نمایشگاه برگزار خواهد شد.
17مرداد روز خبرنگار است. محمد صیاد هم که از پیشکسوتان عکاسی خبری است؛ به خبرنگار هفته‌نامه‌ی دوچرخه می‌گوید: «سال‌ها از انقلاب گذشته است و من هیچ حرکتی نداشتم در همه‌ی این سال‌ها، عکس‌هایی که از انقلاب داشته‌ام بدون اطلاع من، روی در و دیوار می‌رود و استفاده می‌شود. این نمایشگاه را هم با اصرار دوستانم برگزار کردم که گفتند عکس‌هایت را بگذار تا نسل‌های دوم و سوم انقلاب هم ببینند.»
محمد صیاد از سال ١٣٤٧ در مطبوعات ایران حضور دارد، بین سال‌های ١٣٤٨ تا 1357 در روزنامه‌ی آیندگان بوده و خودش می‌گوید: «بعد از انقلاب تا الآن هم دوربین روی کولم هست و دارم کار می‌کنم، عکس می‌گیرم، جمع می‌کنم و نگه می‌دارم و این گنجینه‌ی من است.»
صیاد ادامه می‌دهد: «اولین کسی بودم که در جریان سقوط هواپیماهای آمریکایی به طبس رفتم و عکس گرفتم. در آستانه‌ی پیروزی انقلاب همکاری‌ام را با آژانس آسوشیتدپرس آغاز کردم. یک‌بار در جنگ به من گفتند برو از صف‌های شیر عکس بگیر؛ گفتم نمی‌گیرم! چه‌طور در لندن، هفته‌ای یک روز سیگار ارزان توزیع می‌شود، برای یک پنی ارزان‌تر، صف می‌ایستند، خب، ما در دوران جنگ هستیم، چه چیزی را بروم عکاسی کنم؟ وقتی برای مرحوم فاکس، سردبیر عکاسی خاورمیانه‌ی آژانس، ماجرا را تعریف می‌کنند او می‌گوید هرچیزی که صیاد خودش می‌داند انجام بدهد! و من تا سال 1380 در آسوشیتدپرس ماندم. من بیمه نیستم، بازنشستگی ندارم، ولی باز از روشی که در زندگی داشتم، راضی‌ام.»
توصیه‌ی او برای نسل جوان جویای هنر عکاسی این است: «شخصیت هرعکاس‌‌خبرنگار، به شاتر دوربینش بستگی دارد. شاتر دوربین شخصیت دارد. شخصیت را باید حفظ کرد و پول همه چیز نیست.»
حدود ٢٠٠ حلقه نگاتیو اسکن‌نشده، تعداد زیادی اسلاید و عکس‌های دیجیتال زیادی در هارد شخصی، بخشی از گنجینه‌ی تاریخ مصور اوست. محمد صیاد از پیشکسوتان عکاسی خبری ایران، متولد 1326 در شهر بندرانزلی است. صیاد در سال ۱۳۵۹ به‌خاطر عکس‌های مربوط به شکست نیروهای ارتش آمریکا (نیروهای دلتا) در عملیات طبس موفق به دریافت جایزه‌ای برای بهترین عکاس خبری خاورمیانه شد.
نخستین نمایشگاه انفرادی از آثار او، سال گذشته در مرکز نبشی با عنوان «اقلیم حیرانی» برگزار شد که به عکس‌های او از کوچ تحمیلی آوارگان کرد عراقی به ایران در دوران صدام می‌پرداخت. نمایشگاه «عکس از م.صیاد» تا ۲۸مرداد، در مرکز نبشی به نشانی تهران، خیابان کریم‌خان زند، خیابان استاد نجات‌اللهی (ویلا)، کوچه‌ی خسرو، پلاک ۵۱ برپاست.
