هشدارها درباره خروج آمریکا از برجام

به فاصله تقریبا یک‌ماه تا زمانی که رئیس‌جمهور آمریکا باید تعلیق تحریم‌ها علیه ایران را مجددا تمدید کند، هشدارها و اخطارهای متعددی به‌ویژه از اروپا درباره خروج احتمالی آمریکا از برجام شنیده می‌شود. در مهم‌ترین آنها دنیس راس، دستیار رئیس‌جمهور سابق آمریکا اعلام کرد: دونالد ترامپ در خروج از توافق تنها خواهد ماند و اروپایی‌ها به او ملحق نخواهند شد. این تحلیلگر اندیشکده «بنیاد واشنگتن» با اشاره به پایان محدودیت‌های هسته‌ای ایران پس از 12سال نوشته است: خطر ناشی از پایان برخی شرایط و مفاد توافق پس از 12سال، خطری واقعی است اما این بدان معنا نیست که رئیس‌جمهور ترامپ باید در‌ماه می‌(اردیبهشت) از توافق خارج شود. او اگر چنین کند، در خروج از توافق تنها خواهد بود. اروپایی‌ها به او ملحق نخواهند شد به‌ویژه وقتی که آنها آماده مذاکره با دولت (آمریکا) و پذیرش برخی سازش‌ها و امتیازها بوده‌اند؛ امتیازهایی از قبیل اعمال تحریم‌ها روی آزمایش موشک بالستیک ایران و آمادگی برای بالا بردن هزینه‌های رفتارهای ایرانی‌ها در منطقه. اشاره راس به تصمیم جدید 3کشور اروپایی انگلیس، ‌آلمان و فرانسه برای اعمال تحریم‌های موشکی علیه برخی اشخاص ایرانی است؛ تصمیمی که در اتحادیه اروپا با چالش‌ها و اما و اگرها همراه شده و کشورهایی مثل اسپانیا، اتریش و ایتالیا به مخالفت با آن برخاسته‌اند. اجرای این تصمیم به رأی 28عضو اتحادیه اروپا نیاز دارد اما در جلسه اخیر این اتحادیه، اختلاف نظرها درباره این تصمیم خود را نشان داد.
به گزارش فارس، دنیس راس نوشته است: خروج از برجام سبب انزوای آمریکا خواهد شد و ایرانی‌ها منزوی نخواهند شد. فشارها علیه ایران وقتی مؤثر بودند که دیگران به آمریکا در اعمال فشارها ملحق شدند. او نوشته است متأسفانه اینطور نیست که اروپایی‌ها فقط بخواهند به توافق پایبند باشند بلکه اقدامات گسترده‌ای برای باقی نگهداشتن ایرانی‌ها در توافق انجام خواهند داد و ایرانی‌ها هم می‌دانند که چطور با ترس‌های اروپایی‌ها بازی کنند. تهران از همین حالا هم در حال اعلام این است که به سرعت می‌تواند سانتریفیوژهای جدید و کارآمدتری را مستقر کند و محدودیتی روی خروجی‌های آن اعمال نکند. این موضوع، قطعا ترس‌های اروپا را درباره خطر رو به گسترش یک جنگ برخواهد انگیخت و آنها را به ارائه پیشنهاد و مشوق‌ به ایرانی‌ها به‌منظور باقی ماندن در توافق سوق خواهد داد.

آزمونی برای استقلال اروپا

در همین حال مؤسسه سوئدی سیپری( SIPRI - مؤسسه پژوهش صلح بین‌الملل استکهلم) کنفرانسی با عنوان «هنر نگهداری یک توافق، آیا اروپا می‌تواند برجام را نجات دهد؟»برگزار کرد. در این نشست به ریاست یان الیاسون (Jan Eliasson) دیپلمات کهنه کار سوئدی، وزیرخارجه اسبق سوئد و معاون پیشین دبیرکل سازمان ملل، سخنرانان تلاش کردند راهکارهای اروپایی برای نگهداری توافق برجام را به بحث بگذارند.
در این کنفرانس، یان الیاسون، معاون پیشین دبیرکل سازمان ملل در اظهاراتی تأکید کرد: بدترین انتخاب این است که اروپا به سمت تحریم‌هایی جدید علیه ایران برود. این مهم است که اروپا آرام باشد، تحریک نشود و از سناریوهای بد یا بدتر جلوگیری کند.
در ادامه این نشست دان اسمیت، مدیرکل مؤسسه سیپری نیز تصریح کرد: شرایط کنونی زمانی بسیار حساس و مهم است؛ نه فقط برای برجام بلکه حتی برای اینکه بدانیم این اقدام آمریکا، نظم جهانی را به چه سمتی می‌برد. اکنون با شعار «نخست آمریکا» ترامپ می‌بینیم که آمریکا می‌خواهد برتری خود را بر قواعد و سیستم بین‌المللی نشان دهد و این به یک چالش جدی برای جهان تبدیل شده است. سؤال این است که آیا آمریکا مقدم بر نظم وقواعد بین‌المللی شده است؟
مدیرکل مؤسسه سیپری ادامه داد:در شرایطی که همزمان ناتو را داریم، روابط فراآتلانتیکی و ائتلاف کشورهای غربی را داریم. در مقطعی که روابط غرب با روسیه به شرایط سختی وارد شده است، سؤال این است که اروپایی‌ها چگونه می‌خواهند و می‌توانند برای بقای برجام تلاش کنند؟
خانم تریا کرونبرگ، نماینده سابق فنلاند در پارلمان اروپا گفت: از منظر سیاست خارجی و امنیتی اروپا نگاه کنید، موضوع برجام یکی از معدود مسائلی بوده که در اروپا اجماع خوبی برای دفاع ازآن جلب شده است. برجام محصول اقدام موفقیت‌آمیز سیاست خارجی اروپا بوده، لذا مهم است که اروپا با پذیرش خروج آمریکا، از شرکت‌های اروپایی برای مبادلات اقتصادی با ایران حمایت جدی کند.
 وی تأکید کرد: آنچه در شرایط کنونی شاهدیم، بازگشت و تکرار سیاست‌های بوش مانند تغییر رژیم، منزوی کردن ایران، نداشتن روابط با ایران و قرار دادن ایران در محور شرارت است و اینگونه سیاست‌ها با ترامپ ایجاد نشده است. در سال 2005هم آمریکا بود که اروپایی‌ها را تحت فشار قرار داد تا موضوع ایران را به شورای امنیت ببرند. نگرانی من این است که اگر اروپا اکنون در برابر سیاست‌های ترامپ نایستد، همانند سال 2005که در برابر فشار آمریکا برای ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت تسلیم شد، استقلال استراتژیک خود را از دست خواهد داد و این روال، مرتبا تکرار می‌شود. اروپا باید یک استراتژی استقلال سیاسی داشته باشد و آن را به‌دست آورد.

   خوشرو: برجام نه قابل تغییر است، نه قابل مذاکره

غلامعلی خوشرو، نماینده ایران در سازمان ملل با اشاره به اینکه ایران به تعهداتش عمل کرده، گفت: تداوم و اعتبار برجام به اجرای کامل، مؤثر و بی‌قید و شرط آن توسط سایر طرف‌ها بستگی دارد. به گزارش خبرگزاری صداوسیما، خوشرو که در نشست امسال کمیسیون خلع سلاح در نیویورک سخن می‌گفت، با اعلام اینکه 10گزارش پیاپی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تأیید می‌کنند که ایران تعهدات هسته‌ای خود تحت برجام را به‌طور کامل انجام داده است، افزود: برجام یک مسیر یکطرفه نیست و بقیه اعضای آن نیز باید به تعهدات خود عمل کنند. وی از جامعه جهانی خواست نگذارد آمریکا برجام را تضعیف کند چون این به نفع چندجانبه گرایی نیست، بنابراین جلوگیری از آن وظیفه‌ای جمعی است.