همچون آجری بر دیوار

آرش نهاوندی_روزنامه نگار

آلن پارکر که بیشتر شهرتش را در ایران مدیون ساخت فیلم آهنگ «دیوار» است، در 76سالگی درگذشت. به گفته خانواده پارکر او پس از یک دوره طولانی بیماری درگذشت. پارکر ازجمله کارگردانانی است که فقط در یک ژانر فیلم نساخت. او که فعالیت حرفه‌ای خود را با ساخت آگهی‌های بازرگانی آغاز کرد، کارگردانی بود با آثار متنوعی نظیر«باگزی مالون»(1976)، «قطار اکسپرس نیمه شب»(1978)و اویتا(1996).اگر چه او کارگردان پرکاری در زمینه ساخت فیلم‌های موسیقی و ویدئو- فیلم‌ها برای آهنگ‌های گروهی مشهور موسیقی محسوب می‌شد، در زمینه ساخت فیلم‌های مبتنی بر روایات واقعی نیز از خود قابلیت‌های ویژه‌ای نشان داد. این قابلیت‌ها سبب شده بود تا به‌عنوان یک کارگردان انگلیسی در هالیوود نیز به شهرت برسد و بسیاری از پارکر به‌عنوان وزنه بزرگی در صنعت سینمای آمریکا و هالیوود یاد کنند. یکی از آثار به یادماندنی وی فیلم شهرت(1980) است. می‌سی‌سی پی می‌سوزد(1988) و تعهدات(1991) نیز در زمره بهترین آثار ساخته شده توسط پارکر قرار دارند. فیلم‌های پارکر در مجموع 6جایزه اسکار (در برخی منابع 10جایزه ذکر شده) و 19جایزه بافتا و 10کلدن گلوب را از آن خود کردند.فیلم «بردی» ساخته شده توسط پارکر از سوی انجمن ملی منتقدان آمریکا به‌عنوان یکی از 10 فیلم برتر سال1984 برگزیده شد. از میان مهم‌ترین فیلم‌های «باگزی مالون»، «اویتا» و «شهرت»، فیلم‌هایی موزیکال بودند و فیلم‌های «قطار اکسپرس نیمه شب» و «می‌سی‌سی‌پی می‌سوزد»، از یک داستان واقعی برگرفته شده و در ژانر درام ساخته شده بودند. آلن پارکر همچنین ریاست مؤسسه فیلم بریتانیا و شورای فیلم بریتانیا را برای مدتی عهده دار بوده و به وی لقب«شوالیه» نیز داده شده بود.

«دیوار» پینک فلوید، محبوب‌ترین اثر پارکر در ایران
پارکر یکی از کارگردانان سرشناس فیلم‌های موزیکال و فیلم‌های آهنگ‌های گروه‌های مشهور موسیقی نیز بود. در سال1982 او فیلم آهنگ «دیوار» گروه پینک فلوید را کارگردانی کرد که به باور منتقدان یک «اوپرا راک سوررئال»(فرا واقعی )بود. آلن پارکر، فیلم آهنگ «دیوار» را براساس آلبوم سال۱۹۷۹ پینک فلوید با عنوان دیوار و براساس فیلمنامه‌ای از راجر واترز، خواننده و نوازنده گیتار بیس پینک فلوید، ساخت. «دیوار» دارای تصاویر و استعاره‌های نمادین زیادی است. سکانس‌های فیلم بیشتر به موسیقی و ترانه‌های آلبوم دیوار پینک فلوید اختصاص دارد و دیالوگ کمتری در آن به‌کار رفته است. در ایران آلن پارکر را بیشتر به‌خاطر کارگردانی فیلم «دیوار» پینک فلوید می‌شناسند. فیلم«دیوار»، زندگی «پینک» را روایت می‌کند که پدرش را در زمان جنگ جهانی دوم از دست داده، او در بزرگسالی خواننده راک می‌شود، اما یک ضربه روحی و عاطفی زندگی وی را از این‌رو به آن رو می‌کند و سبب می‌شود پینک رفتار‌های عجیبی را پیشه کند و تصورات عجیب مالیخولیایی ذهن او را اشغال کند، این وضعیت او را به سمت تبدیل شدن به یک دیکتاتور نئونازی سوق می‌دهد. در جریان این فیلم حوادثی که برای پینک اتفاق می‌افتد به مثابه آجری روی آجری دیگر گذاشته می‌شود تا دیوار تنهایی و جدایی او از دنیای واقعی را تکمیل کند. حوادث و بسیاری از شخصیت‌های این فیلم مانند دنیایی که پینک برای خود ساخته، عمدتا فراواقعی(سوررئال) هستند.

دیگر موزیکال‌های مشهور پارکر
او در سال1980 فیلم« شهرت» را کارگردانی کرد که زندگی در یک دبیرستان هنرهای نمایشی را روایت می‌کرد. آلن پارکر در فیلم «تعهدات» نیز به بالا و پایین‌های سرگذشت یک گروه موسیقی ایرلندی پرداخت. فیلم «اویتا» (1996) با بازی مدونا در نقش «اوا پرون»، بانوی اول آرژانتین نیز نسخه سینمایی نمایش موزیکال «اویتا»(1976) اثر «آندرو لوید وبر» است.

از باگزی مالون تا می‌سی‌سی‌پی می‌سوزد
آلن پارکر در فیلم باگزی مالون، داستانی گنگستری در عصر ممنوعیت مشروبات الکلی در آمریکا را روایت می‌کند. این فیلم در واقع اما یک فیلم موزیکال و کمدی است که تمام آهنگ‌های آن را پل ویلیامز خواننده پاپ خوانده است. در این فیلم کودکان و نوجوانان در نقش بزرگسالان ظاهر می‌شوند. این فیلم برنده یک جایزه اسکار و نامزد 3 جایزه گلدن گلوب و برنده تعداد زیادی از جوایز بفتا شد، آلن پارکر به‌دلیل نگارش داستان فیلم باگزی مالون جایزه بفتای بهترین فیلمنامه را نیز از آن خود کرد. پارکر در سال1978 اما فیلم «قطار اکسپرس نیمه شب» را با استفاده از فیلمنامه «الیور استون» ساخت، در این فیلم داستان فرار مردی به نام بیلی هیز از زندانی در ترکیه روایت می‌شود که به‌دلیل قاچاق «ماری جوانا» به زندان افتاده بود. پارکر برای کارگردانی«قطار اکسپرس نیمه شب» برای نخستین بار نامزد دریافت جایزه اسکار شد. اولیور استون نیز به‌دلیل نگارش فیلمنامه «قطار اکسپرس نیمه شب» برنده جایزه اسکار شد. 10 سال بعد نیز پارکر برای بار دوم به‌خاطر کارگردانی فیلم «می‌سی‌سی‌پی می‌سوزد» نیز برای بار دوم نامزد دریافت جایزه اسکار شد. فیلم می‌سی سی پی می‌سوزد یک فیلم زندگینامه‌ای است که در آن 2 مأمور اف بی‌آی(با بازی جین هکمن و ویلم دافو) درباره ناپدید شدن 3 کارگر وابسته به «جنبش حقوق بشر»، تحقیق می‌کنند. آخرین فیلمی که آلن پارکر در ژانر درام ساخته شد. این فیلم «زندگی دیوید گیل»(2003) نام دارد و داستان آن درباره یکی از محکومان به اعدام است.

توییت های آکادمی اسکار و مؤسسه فیلم بریتانیا به مناسبت درگذشت پارکر
به گزارش لس‌آنجلس تایمز، آکادمی اسکاردر حساب رسمی خود در توییتر با انتشار تصویری از دوران جوانی آلن پارکر نوشت: از فیلم «شهرت» تا «قطار اکسپرس نیمه شب» آلن پارکر که دوباره نامزد دریافت جایزه اسکار شده بود، فیلم‌های متنوعی ساخت. آثار او ما را سرگرم کرد، ما را با یکدیگر مرتبط کرد و به ما حس قوی تری را از زمانه‌ای که در آن زندگی می‌کنیم منتقل کرد. پارکر دارای استعداد خارق‌العاده‌ای بود و جای خالی‌ وی به‌شدت احساس خواهد شد.
به گزارش رولینگ استون، موسسه فیلم بریتانیا در حساب رسمی خود در توییتر نوشت: ما عمیقا از شنیدن خبر درگذشت آلن پارکر فیلمساز بریتانیایی متأسفیم. او همچنین در گذشته یکی از مدیران موسسه فیلم بریتانیا بود. موسسه فیلم بریتانیا همچنین در این توییت به‌طور ویژه از فیلم‌های قطار اکسپرس نیمه شب و خاکسترهای آنجلا(1999) به‌عنوان 2 اثر به یاد ماندنی از آلن پارکر یاد کرده است.