پایان غم‌انگیز صبا و سقوط به دسته دوم

ریحانه اسماعیلی| قم- خبرنگار:


فصل بهار در یک سال گذشته، برای صبای قم فصلی زمستانی و غم‌انگیز بوده است.
 14 اردیبهشت سال 96، روزی بود که صبا با لیگ برتر خداحافظی کرد و اکنون مهر تأیید نهایی بر سقوط صبا از دسته اول نیز در یک روز بهاری فروردینی بر کارنامه صبای قم درج شده است. 
سقوط 2 دسته‌ای از لیگ برتر به دسته دوم در مدت حدود 10 ماه، نشانگر فاجعه‌ای است که در مدل باشگاه‌داری در قم رخ داده و به هیچ وجه دور از ذهن نیست که صبا سال آینده در چنین روزهایی به تیمی دسته سومی تبدیل شده باشد. 
صبا در هفته بیست‌ونهم لیگ دسته اول به طور قطعی به دسته دوم سقوط کرد. گرچه این سقوط به طور کامل قابل پیش‌بینی بود و کسی را متعجب نکرد. 

نهایی شدن سقوط یک تیم در فاصله 5 هفته به پایان لیگ به خودی خود نشانگر عمق فاجعه در آن تیم است. سوالی که این روزها برای علاقه‌مندان به فوتبال ایجاد شده این است آیا برنامه‌ای برای صبا در لیگ 2 و بازگشت به لیگ یک از طریق حضوری قدرتمند در لیگ 2 و احیای صبا وجود دارد؟ 
یکی از تئوری‌ها این است که صبا به عمد تنها گذاشته شده تا سقوط کند و با سقوط و اعلام ورشکستگی، بار سنگین بدهی آن از بین برود. مسئولان مرتبط با صبا از بدهی 24 میلیارد تومانی صحبت می‌کنند با این حال منابع آگاه در دوران گذشته صبا می‌گویند بدهی صبا به مراتب بیش از این رقم است و پرداخت آن به طلبکاران غیرممکن شده است. 


تقصیر هیأت 3 نفره و هیأت فوتبال

 «حمید پاکیزه»، یکی از بازیکنان بومی صبای قم است که در مورد سقوط صبا به دسته دوم صحبت کرده است و هیأت 3 نفره که برای صبا تعیین تکلیف می‌کردند و نیز هیأت فوتبال استان قم را در سقوط صبا مقصر
 می‌دانند. 
پاکیزه در گفت‌وگو با همشهری اظهار کرد: علت اصلی سقوط صبا کمیته 3 نفره تصمیم گیرنده صبا و هیأت فوتبال استان قم بودند. در ابتدای فصل، تیم مسیر خود را طی می‌کرد و می‌توانست به تیم موفقی تبدیل شود اما تیم را به هومن افاضلی دادند و با حضور افاضلی، بدنه تیم تغییر کرد، بازیکنان ضعیفی به صبا آمدند و از همان زمان مشخص بود صبا سقوط می‌کند. 
وی افزود: صبا با هدایت ناصر بختیاری در ابتدای فصل، می‌توانست به یک تیم مدعی تبدیل شود اما با تغییر مربی و انتقال تیم به تهران، صبا نابود شد. در میانه راه بازیکنان می‌دانستند تلاش‌ها برای بقای صبا ثمری ندارد زیرا ریشه کار در صبا مشکل داشت. 

بازیکن بومی صبای قم درباره این که در میانه نیم‌فصل دوم دیگر برای صبا بازی نکرد گفت: زمانی که محمد مؤمنی سرمربی صبا شد مسائل جدیدی پیش آمد و من هم به دلیل آن مسائل و این که آبروی خود را از هر چیزی مهم‌تر می‌دیدم از تیم کنار کشیدم. پاکیزه تاکید کرد: شک نکنید که هیأت 3 نفره در سقوط صبا، صد در صد مقصر بود. اگر برخی افراد از صبا کنار بروند باز هم می‌توان صبا را از لیگ 2 به لیگ دسته اول باز گرداند اما تردید نکنید این افراد تا زمانی که صبا به لیگ استان سقوط نکند دست از سر صبا بر نمی‌دارند. 


دلایل سقوط صبا

موفقیت یک تیم در یک سطح رقابتی حرفه‌ای ورزشی، به توان آن تیم در بخش‌های مختلف از بازیکن و مربی گرفته تا مدیریت امور و هواداران، امکانات پشتیبانی مناسب، حمایت‌های معنوی از سوی هواداران و چهره‌های تأثیرگذار سیاسی و اجتماعی و نیز توان مالی قابل قبول وابسته است. 
مقایسه آن چه بر صبای قم در لیگ یک گذشت با موارد فوق نشان می‌دهد صبا آن چه را خوبان دارند، به طور یک جا نداشته است. نیمکت صبا در طول فصل محله برووبیا بود و بی‌ثباتی بر روی نیمکت یکی از دلایل عمده ضعف فنی صبای قم بود. با این حال، منشأ این بی‌ثباتی به مسائل مالی در صبا برمی‌گشت. صبا یک تیم خصوصی نیست و هیأت مدیره‌ای هم ندارد؛ بنابراین نمی‌توان آن را باشگاه دانست. 

وقتی یک تیم خصوصی نباشد، باید به صورت دولتی اداره شود اما مسئولان استانی قم بارها تاکید کرده‌اند که قصد حمایت دولتی از صبا را ندارند زیرا رویکرد دولت، خصوصی‌سازی و برداشتن بار و فشار از روی دوش دولت و برون‌سپاری امور است و نه اضافه کردن بار بر روی دوش دولت.

با چنین رویکردی از یک سو و چالش‌های مالی پیچیده در بدنه دولت و از جمله استانداری قم، کمک مالی مستقیم به صبا در عمل امکان نداشت اما از آن مهم‌تر، اراده و تلاشی نیز برای کمک به نحو غیرمستقیم به صبا نیز موجود نبود. بنابراین صبا به تیمی تبدیل شد که نه بخش خصوصی به سراغ آن می‌آمد زیرا بدهی فراوان داشت و در مقابل حمایت بخش خصوصی، امتیازی به این بخش از سوی دولت داده نمی‌شد و از سوی دیگر دولت هم آن راکنار گذاشته بود. در این شرایط آن چه امروز بر سر صبا آمده طبیعی جلوه می‌کند.