طراحی آخرین نسخه کمیسیون‌های مجلس

مجلس‌یازدهمی‌ها با به جریان انداختن طرح تشکیل کمیسیون دائمی رسانه و فضای مجازی نخستین گام‌هایشان را برای تسلط بر فضای مجازی برمی‌دارند.
مدیریت فضای مجازی و ایجاد شبکه ملی اطلاعات 2 دغدغه اصلی طراحان تشکیل کمیسیون رسانه و فضای مجازی است. موافقان ایجاد کمیسیون دائمی رسانه و فضای مجازی در پی‌ آنند که با ورود تخصصی و رسمی وارد میدان فضای مجازی و رسانه شوند؛ میدانی که طی 2ماهی از ورود آنها به بهارستان می‌گذرد، مکرر محل نقد  آنها بوده و فضایی رها و بی‌برنامه توصیف شده است. طراح اصلی این طرح مجتبی رضا‌خواه، نماینده تهران است و ذیل طرح اسامی‌ای چون روح‌الله ایزدخواه، احسان خاندوزی، احمد نادری، مجتبی توانگر، سیدنظام موسوی، رضا تقی‌زاده و... به چشم می‌خورد. اگرچه قریب‌به‌اتفاق امضا‌کنندگان طرح از نمایندگانی هستند که حضور فعالی در شبکه‌های مجازی به‌ویژه توییتر دارند، اما رویکرد مجلس به فضای مجازی در نشستی که عباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ‌25خردادماه ‌با نمایندگان در صحن داشت، مشخص شد؛ آنجا که بسیاری از نمایندگان خطاب به او اعلام کردند که هیچ سیاست خاصی در فضای مجازی دنبال نمی‌شود و بدون هیچ نظارتی این فضا رها شده است؛ موضعی که در زمان حضور محمد‌جواد آذر‌ی جهرمی، وزیر ارتباطات در صحن بهارستان برای گزارش به نمایندگان باز تکرار شد و حجم زیاد انتقادها  به سبک مدیریتی او را به‌دنبال داشت. در همین راستا بود که محمدباقر قالیباف، ‌رئیس مجلس با تأکید بر اینکه ‌شاهد لجام‌گسیختگی در فضای مجازی هستیم و هیچ‌گونه سیاستگذاری در فضای مجازی حاکم نیست، خطاب به وزیر جوان دولت روحانی گفت: بحث شبکه ملی اطلاعات برای کشورمان بسیار حائز اهمیت است؛ چرا‌که هم نیاز عمومی همه مردم در شئونات زندگی‌شان است و از سوی دیگر امنیت ملی، عمومی و اجتماعی و اخلاقی ما در گرو شبکه ملی اطلاعات است. انتقادات مجلس‌یازدهمی‌ها به سبک مدیریتی فضای مجازی در حالی است که اکثر آنها در شبکه‌های مجازی چون اینستاگرام حضور مستمر دارند و همچنین با دور‌زدن فیلترینگ در شبکه‌های اجتماعی چون توییتر و تلگرام حضور می‌یابند و در بزنگاه‌های خبری در مورد موضوعات و مباحث روز اظهارنظر می‌کنند.
در جریان همین نقدها بود که تشکیل کمیسیون وی‍ژه فضای مجازی پیش‌تر در جلسه علنی 25تیرماه مجلس از سوی مجتبی رضاخواه، نماینده تهران مطرح شد که با کم‌اقبالی سایر نمایندگان همراه شد و این طرح به‌دلیل عدم‌رأی مجلس از دستور کار خارج شد.
ادله مخالفان مجلس برای رد پیشنهاد تشکیل کمیسیون ویژه فضای مجازی ضروری نبودن تشکیل آن بود؛ چنان‌که در همان نشست علی خضریان، نماینده تهران در مخالفت با اشاره به ماده‌۴۰ آیین‌نامه داخلی مجلس گفت: مسئله فضای مجازی صرفا یک مسئله اقتصادی نیست و بحث‌های جامع دارد و باید ابعاد دیگر آن ازجمله مسائل فرهنگی درنظر گرفته شود. به‌دنبال رد پیشنهاد تشکیل کمیسیون وی‍ژه فضای مجازی، طراحان به سمت تدوین طرح تشکیل کمیسیون دائمی «فضای مجازی و اقتصاد دیجیتال» رفتند؛ طرحی که با توجه به نقدهای بدنه مجلس نسبت به سبک مدیریتی فضای مجازی به‌نظر می‌رسد مورد اقبال بهارستان قرار گیرد. آنچه روند تصویب ‌طرح تشکیل کمیسیون‌های جدید تخصصی را هموارتر می‌کند، نارضایتی جمعی از نمایندگان از کمیسیون‌بندی‌ها در مجلس یازدهم است که سبب شد برخی کمیسیون‌ها دارای 28عضو شوند و برخی دیگر به نصاب لازم یعنی 9عضو هم نرسند.
در مجلس یازدهم برخی کمیسیون‌ها چون برنامه و بودجه، امنیت ملی و سیاست داخلی، انرژی و صنایع و معادن از کمیسیون‌های پراقبال بودند و برخی دیگر چون کمیسیون‌های قضایی و حقوقی و فرهنگی چندان مورد اقبال نمایندگان قرار نگرفتند. میزان نارضایتی مجلس یازدهمی‌ها از کمیسیون‌بندی‌ها و دخالت‌های هیأت رئیسه ‌آنچنان بود که جمعی از معترضان بحث استیضاح هیأت‌رئیسه را کلید زدند.
حال با تشکیل کمیسیون رسانه و فضای مجازی حداقل 20نماینده طراح آن به سمت عضویت کمیسیونی سوق داده می‌شوند که مطلوب‌شان است و 20کرسی نیز در دیگر کمیسیون‌ها برای پاسخگویی به نمایندگان معترض به کمیسیون‌بندی‌ها خالی می‌شود.
عزم جدی مجلس یازدهم برای بررسی کمیسیون جدید فضای مجازی در حالی است که در مجلس دهم بحث تشکیل کمیسیون زنان و خانواده 2بار مطرح شد اما هر 2بار به‌دلیل داشتن بار مالی و مهیا‌نبودن مسیرهای اداری مورد اقبال مجلس قرار نگرفت. نخستین بار آذر‌ماه‌97 پیشنهاد تشکیل کمیسیون وی‍ژه زنان، جوانان و خانواده مطرح شد که مجلسی‌ها فوریتی برای آن تشخیص ندادند و دیگر بار در زمستان همان سال طرح ایجاد کمیسیون دائمی آن به جریان افتاد که به‌دلیل میسر‌نبودن شرایط اداری آن، باز هم اکثریت مجلس از آن اقبال نکرد.
مجلس ‌12کمیسیون تخصصی دارد که هر یک در محدوده تخصصی خود به بررسی طرح‌ها و لوایح و سایر امور مرتبط با مجلس می‌پردازند. آموزش و تحقیقات، اجتماعی، اقتصادی، امنیت ملی و سیاست خارجی، انرژی، برنامه و بودجه و محاسبات، بهداشت و درمان، صنایع و معادن، عمران، قضایی و حقوقی، کشاورزی، آب و منابع طبیعی12کمیسیون تخصصی مجلس هستند و اگر مجلس‌یازدهمی‌ها به تشکیل کمیسیون رسانه و فضای مجازی رأی موافق دهند، شمار کمیسیون‌ها به 13خواهد رسید.

کمیسیون‌های وی‍ژه جمعیت و تولید در نوبت بررسی
بررسی طرح تشکیل کمیسیون وی‍ژه جمعیت و خانواده و حمایت از تولید 2 طرح دیگر مجلس‌یازدهمی‌ها برای پیگیری تخصصی برنامه‌هایشان در بهارستان است. براساس آیین‌نامه داخلی مجلس در مواردی که مسائل مهم و استثنایی در کشور رخ می‌دهد، مجلس به پیشنهاد حداقل 15نفر و با تصویب در جلسه علنی کمیسیون ویژه‌ای برای رسیدگی و تهیه گزارشی در این ارتباط تشکیل می‌دهد. اعضای این کمیسیون بنا به‌نظر پیشنهاد‌دهندگان 7 تا 15نفر خواهند بود که در جلسه علنی مجلس و با رأی مخفی با ورقه و براساس اکثریت نسبی آرای نمایندگان حاضر انتخاب می‌شوند.
طرح تشکیل کمیسیون جمعیت و خانواده در دستور کار این هفته نمایندگان قرار دارد، حال باید دید ضرورت و فوریت تشکیل این کمیسیون از نگاه مجلس پذیرفتنی خواهد بود یا خیر؟