سال اصلاحات اقتصادی

علیرضا احمدی   

در اردیبهشت 1307 بعد از اینکه کمی از تب و تاب قتل امیرلشکر عبدالله‌خان طهماسبی، وزیر فوایدعامه فروکش کرد، گام مهم دیگری در مسیر اصلاح ساختار اقتصادی کشور برداشته شد که براساس آن دکتر لیندن‌بلات آلمانی برای ریاست بانک ملی ایران استخدام و قرارداد وی در برلن توسط فرزین، وزیرمختار ایران امضا و هزینه سفر رئیس بانک از تهران حواله شد. به‌دنبال این اقدام، دکتر والدر، رئیس بانک دولتی سوئیس نیز برای ریاست خزانه‌داری کل ایران استخدام شد و در 12تیر نظامنامه بانک ملی ایران نیز به تصویب رسید.
اقدام مهم اقتصادی دیگری که در تابستان 1307 انجام شد، تصویب قانون انحصار تریاک از سوی مجلس شورای ملی بود. به موجب این قانون، امور مربوط به تریاک اعم از معاملات و نگهداری و حمل ونقل و صدورتریاک و شیره و چونه از هر حیث در داخل و خارج منحصر به دولت شد. همچنین براساس این قانون، کلیه تریاک‌های موجود توسط اداره مالیه تهران توقیف و قرار شد از روز شنبه 30تیر، هر مثقال تریاک 2قران و 10شاهی باندرول شود.دراین میان اما 20شهریور، یک روز تاریخی بود؛ چراکه بانک ملی ایران که از 17شهریور آغاز به‌کار کرده بود، توسط شاه و هیأت دولت رسما افتتاح شد. سرمایه اولیه بانک 2میلیون تومان تعیین و قرار شد اداره امور بانک توسط کارشناسان آلمانی انجام شود که 25نفرند. از این پس کلیه حساب‌های جاری و وجوه عمومی و اعتبارات وزارتخانه‌ها و اداره‌های دولتی و کلیه عایدات دولت از بانک شاهی به بانک جدیدالتأسیس منتقل و حساب شماره یک به نام رضاشاه پهلوی افتتاح شد. پاییز و زمستان 1307 اقدام‌های دیگری نیز در مسیر اصلاحات اقتصادی انجام شد که ازجمله آنها می‌توان به افتتاح راه خرم‌آباد به دزفول و محمره در 7آبان، آغاز به‌کار مدرسه عالی فلاحت در کرج در 25آذر، تصویب لایجه منع فروش برده ازسوی مجلس شورای ملی در 11بهمن، انعقاد قرارداد تجارتی، گمرکی و بحرپیمایی بین ایران و آلمان در 28بهمن، افتتاح شعب بانک ملی در بازار تهران و بندر بوشهر در اول اسفند و تصویب قانون آزادی ورود نقره به کشور ازسوی مجلس شورای ملی در 23 اسفند اشاره کرد.