مشق غرور و زخم تحقیر

 جواد نصرتی 

چند دهه طول کشید تا فوتبال، غرور ملی ایرانی‌ها را به جوش آورد. در سال1925/1304، یک تیم ایرانی در حضور رضاشاه که علاقه زیادی به فوتبال داشت، برای نخستین بار یک تیم فوتبال از بازیکنان بریتانیایی را شکست داد. این پیروزی چنان اعتماد به‌نفسی به ایرانی‌ها داد که دولت یک سال بعد تصمیم گرفت به نشانه پیشرفت روابط ایران و اتحاد جماهیر شوروی، تیمی از 15فوتبالیست را به سرپرستی میرمهدی‌خان ورزنده، مدیر دارالمعلمین ورزش به یک تورنمنت فوتبالی در باکو بفرستد. همین تورنمنت فوتبال برای نخستین بار در تاریخ، غرور ملی ایرانی‌ها را جریحه‌دار کرد.
تیمی که از آن به‌عنوان نخستین تیم ملی فوتبال یاد می‌شود، با 3شکست و یک تساوی، سرشکسته به خانه بازگشت. مجله فکاهی ناهید،این فاجعه را دست گرفت و با کاریکاتوری روی جلد، بازیکنان را مسخره کرد. تعدادی از بازیکنان، در اعتراض، دفتر مجله را غارت کردند و یک شب را هم در زندان گذراندند.
حسین مفتاح، یکی از بازیکنان تیمی که بیشتر تیم منتخب تهران بود تا ملی، نوشت که بازیکنان مهارت و تکنیک بالایی داشتند و در خانه تماشاگران را به وجد می‌آوردند اما تازه در باکو و بعد از مسابقه با تیم‌های خارجی متوجه شدند که فوتبال یک ورزش تیمی است.