شاید نخستین گالری

حافظ روحانی 
 
زمانی که شناسنامه اجباری شد، سیدعباس میر هم به مانند برادر بزرگ‌ترش سیدحسین تصمیم گرفت تا نام خانوادگی تازه‌ای برای خودش برگزیند و به این ترتیب هر دو برادر به یاد کتاب ارژنگ نام ارژنگی را بر خود نهادند تا اشاره‌ای باشد به حرفه نقاشی که در خانواده‌شان موروثی بود و سبب تفاخر. بعد از آن سیدحسین که 11سالی بزرگ‌تر بود، میرمصور خوانده شد و سیدعباس، برادر جوان‌تر، لقب رسام را بر خود نهاد. 2برادر همان‌قدر که به شغل خانوادگی‌شان افتخار می‌کردند در رشدش نیز مؤثر بودند. میرمصور خیلی زود شیوه آموزشی کمال‌الملک را در آذربایجان به‌کار گرفت، اما رسام پیش از آنکه به مانند برادر آموزش هنر را آغاز کند در خیابان علاءالدوله تهران (خیابان فردوسی کنونی) ساختمانی را در اختیار گرفت که گویا یکی از نخستین تلا‌‌ش‌ها برای تأسیس یک گالری هنری بوده است. آنچنان که از نامه‌های او و نیما یوشیج برمی‌آید، کلمه «نگارخانه» برای نامیدن این مکان نخستین بار در یک نامه به تاریخ 1303ذکر شده. آنچه می‌دانیم این است که در این مکان آثار هنری خرید و فروش می‌شده، ولی اینکه تا چه اندازه می‌توان از آن به‌عنوان یک گالری هنری نام برد محل تردید است. با این‌حال به مدد نامه‌نگاری میان رسام ارژنگی و نیما یوشیج این‌قدر می‌دانیم که در سال 1303تهران شاهد نخستین نگارخانه‌ بوده است.