اداره اطفائیه حریق در پایتخت

 مسعود میر 
 
نخستین شهری که در ایران به سازمان و تجهیزات آتش‌نشانی مجهز شد، تبریز بود. در سال1221 خورشیدی، مهندسین روسی در این شهر نخستین سازمان آتش‌نشانی ایران را تاسیس کردند که برج آتش‌نشانی تبریز از آن دوران به یادگار مانده است.
دومین و سومین واحدهای آتش‌نشانی رسمی در جنوب کشور و به‌دلیل وجود تاسیسات نفتی و ضرورت حفظ و نگهداری از پالایشگاه‌ها در شهرهای مسجد‌سلیمان و آبادان تاسیس شد.
از دیگر شهرهایی که پس از تبریز و 2شهر جنوبی و بر اساس مقتضیات اقتصادی و تجاری صاحب اطفائیه (آتش‌نشانی) در بلدیه (شهرداری) شدند می‌توان به تهران و قزوین به سال1303 خورشیدی، اهواز 1304، بندر‌انزلی و رشت 1305، مشهد 1312، و شهرهای زنجان و اصفهان و شیراز بین سال‌های 1327 تا 1329 اشاره کرد که شهرهایی بودند که آتش‌نشانان را با لباس‌ها و ماشین‌های مخصوص به‌خود دیدند. با شروع سلطنت پهلوی اول، تصمیم بر آن بود که شهرها به‌خصوص تهران، سر‌و‌سامان بگیرند و وضع آبرومندی پیدا کنند در نتیجه «بلدیه» مورد‌توجه بیشتری قرار‌گرفت. در سال 1303 بلدیه تهران اتومبیلی را برای آبپاشی خیابان‌های خاکی شهر تهیه کرده بود و چون این کامیون به یک موتور پمپ مجهز بود، با تهیه چند متر لوله و چند شیر، از آن برای اطفای حریق‌های احتمالی نیز استفاده می‌شد. در آن زمان چون شهر از آب لوله‌کشی بی‌بهره بود از این تانکر برای آب فروشی به مردم نیز استفاده می‌شد. به همین دلیل تقاضا برای خرید آب بیشتر شد. بنابراین، تانکرهای دیگری نیز خریداری و افراد بیشتری نیز استخدام شدند. البته در کنار ارائه این خدمات، اطفای حریق نیز به‌صورت وظیفه دوم، به‌عهده این افراد بود؛ در نتیجه با توسعه شهر بر تعداد حریق‌ها افزوده شد، و لازم بود که اداره مشخصی مسئول مقابله با این آتش‌سوزی‌ها شود و در همان سال‌ها بود که شالوده اداره آتش‌نشانی ریخته شد. این اداره که «شعبه اطفائیه» خوانده می‌شد، تحت سرپرستی بلدیه تهران در گاراژی به نام «حسینی» در خیابان چراغ برق (امیرکبیر)، سه‌راه امین حضور، تأسیس شد.