مأموریت خانم شهردار؛ دوچرخه به‌جای خودرو

 دوچرخه‌سواران در پاریس پایتخت فرانسه، هرازگاهی در میان خود مهمانی دارند؛ زنی با موهای سیاه، کلاه مخصوص و بادگیر. این زن آنه ایدالگو، شهردار پاریس است. در یکی از این دوچرخه‌‌سواری‌های جمعی با شهروندان، او در کنار دوچرخه‌اش و درحالی‌که همچنان کلاه به سر دارد خطاب به خبرنگار نشریه آمریکایی تایم گفت: پایتخت فرانسه باید استفاده از خودرو را کاهش دهد. ما به سمت این هدف حرکت کرده‌ایم اما راه درازی در پیش داریم.
کاهش استفاده از خودرو، شعار تبلیغاتی خانم شهردار در انتخابات ‌ماه گذشته شهرداری‌ها بود. او اکنون با پیروزی در انتخابات عزمش را برای رسیدن به این هدف، بیشتر جزم کرده‌است. البته او تنها مدیر و رهبر شهری در جهان نیست که قصد تغییر و تحول در زندگی شهرنشینی مردم را دارد. در آمریکا و اروپا و حتی در ابرشهری مانند استانبول، شهرداران وعده ایجاد هکتارها فضای سبز جدید، تامین مالی برق خورشیدی، تغییرات در ساخت‌وساز و ممنوعیت ورود خودرو به مراکز شهری را می‌دهند. تلاش همه آنها این است که از آلودگی هوا کم و زندگی را برای مردم شهرهای بزرگ راحت‌تر کنند. این روزها ساکنان کره زمین بیشتر از هرزمان دیگری به این تلاش‌ها برای ادامه زندگی نیاز دارند.
از سال2014 که خانم ایدالگو کارش را به‌عنوان شهردار پاریس شروع کرد، این شهر روزهای دشواری را گذرانده‌است. از حملات تروریستی مرگبار سال2015 تا آتش‌سوزی کلیسای نوتردام، در همین مدت روی داده‌اند. اما این زن 61ساله اسپانیایی‌تبار، همچنان با تأکید بر وعده‌هایش برای تغییر سبک زندگی شهرنشینی مردم، برنامه و هدفش را دنبال کرده‌است. ازجمله مهم‌ترین اقدامات او ایجاد یک مسیر دوچرخه‌سواری 1400کیلومتری در سراسر پاریس بوده‌است. او قصد دارد این مسیر را گسترش دهد. در این راه، او هزاران جای پارک خودرو و ده‌ها مسیر مخصوص خودرو را تعطیل کرده و خیابان‌ها را به روی دوچرخه‌سواران گشوده است. یکی از این مسیرهایی که توسط خانم شهردار تغییر یافته، مسیری در کرانه شمالی رود سن است که سال‌ها امکان دورزدن شهر طی چنددقیقه را به رانندگان خودروها می‌داد. اکنون این مسیر فقط به عابران اختصاص یافته و به روی خودروها بسته شده‌است. از سال2024 ورود و تردد خودروهای دیزلی در پاریس ممنوع خواهد شد. مهندسان هم ملزم شده‌اند ساختمان‌های شهر را براساس اصل کارآمدی انرژی طراحی کنند. شهردار همچنین قوانین سختگیرانه ساختمان‌ها را طوری تغییر داده که ساکنان مثلا بتوانند در محوطه بیرون ساختمان و در کوچه درخت بکارند.
در ماه‌های اخیر که پاریس هم مانند دیگر شهرهای جهان قرنطینه کرونایی را تجربه می‌کرد، شهردار از فرصت استفاده کرده و تغییرات بیشتری در خیابان‌ها به نفع عابران و دوچرخه‌سواران و با هدف محدودکردن خودروسواران ایجاد کرد. در این مدت 50کیلومتر دیگر از خیابان‌های پاریس به تسخیر دوچرخه‌سواران درآمد. نام این مسیر جدید، «خطوط کرونا» گذاشته‌شد. وقتی شهر بعد از 2‌ماه قرنطینه باز شد، خودروسواران دریافتند که خیابان‌های بیشتری به رویشان بسته شده‌ است.
خانم شهردار خودش بیشتر روزها مسیر خانه تا دفتر شهرداری را با دوچرخه طی می‌کند. او در رشته حقوق اجتماعی در دانشگاه لیون فرانسه در مقطع فوق‌لیسانس تحصیل کرده و پیش از انتخاب به‌عنوان شهردار پاریس، 4سال معاون شهردار بوده‌است. او نخستین زنی است که به سمت شهرداری پاریس رسیده است.
یکی از ایده‌های او برای پاریس، پیاده‌کردن مفهوم «شهر 15دقیقه‌ای» است. این ایده را یکی از مشاوران خانم شهردار به نام کارلوس مورنو استاد نوآوری در دانشگاه سوربن پاریس طراحی کرده‌است. پایه و اساس این ایده، ایجاد زیرساخت‌هایی در شهر است که دسترسی شهروندان به خدماتی چون مدرسه، فروشگاه‌ها، ادارات و حمل‌ونقل عمومی را طی 15دقیقه فراهم کند.
البته همه پاریسی‌ها از این تغییرات خشنود نیستند. هفته گذشته هزاران راننده اوبر (تاکسی اینترنتی) و دیگر شرکت‌های تاکسیرانی خصوصی در یکی از خیابان‌های اصلی پاریس تجمع اعتراضی برگزار کردند. آنها در اعتراض به برنامه‌های ضدخودرویی شهردار، ساعت‌ها خودروهایشان را در یک بلوار چهاربانده پارک کردند و بوق‌هایشان را هم به‌صدا درآوردند.
اما رأی‌دهندگان پاریسی از ایده‌های محیط‌زیستی و ضدخودرویی خانم شهردار حمایت می‌کنند. در انتخابات ‌ماه گذشته، حزب سبزهای فرانسه با شعارهای محیط‌زیستی، کرسی‌‌های شهرداری‌ها را در شهرهای بزرگ این کشور مانند لیون، بوردو و استراسبورگ به‌دست آوردند. شهردار پاریس از حزب سوسیالیست است اما در این انتخابات به نوعی ائتلاف با حزب سبزها رسید.
شهردار پاریس بخشی از تغییرات محیط‌زیستی را که قصد انجام آن در شهر را دارد به بودجه و برنامه کلان میزبانی پاریس در المپیک2014 گره زده‌است. بودجه میزبانی پاریس برای المپیک2014 رقمی حدود 8میلیارد دلار است.
خود شهر پاریس براساس جدید‌ترین آمار سال2010، حدود 2میلیون و 200‌هزار نفر جمعیت دارد. البته حومه پاریس جمعیتی 10.5میلیون نفری دارد که این شهر و حومه آن را به پرجمعیت‌ترین کانون شهری در اتحادیه اروپا تبدیل کرده‌است.
اگر همه برنامه‌ریزی‌های خانم شهردار درست پیش برود، پاریسی‌ها به‌زودی در شهری آرام‌تر زندگی خواهند کرد که به‌جای صدای خودروها، آواز پرندگان به‌گوش می‌رسد.