بازار فرش و فاصله واقعیت با آنچه تبلیغ می‌شود

با اینکه فرش دستباف، مهم‌ترین هنرصنعت ایران و معروف‌ترین نماد ایران در سطح دنیاست، این کالا به‌دلیل قیمت بالای آن، سهم نسبتا اندکی از بازار فرش کشور را در اختیار دارد و چیزی حدود 80درصد بازار در اختیار فرش ماشینی است. این فرش به‌واسطه طرح‌های متنوع و قیمت‌های مناسب، جای خود را در خانه ‌بسیاری از ایرانی‌ها باز کرده و صنعتی رو به رشد محسوب می‌شود. با محمدهادی کمالیان، رئیس اتحادیه فرش ماشینی و موکت گفت‌وگو کرده‌ایم.




وضعیت بازار فرش ماشینی در روزگار کرونا چگونه است؟
با توجه به اینکه بیشتر فروش فرش ماشینی در نیمه‌دوم سال و به‌ویژه شب عید است، بازار فرش از شیوع کرونا تا حد زیادی آسیب دید، تا جایی که فروش این کالا در شب عید 50درصد نسبت به سال قبل کاهش داشت. بسیاری از فروشندگان برای اینکه بتوانند کالای شب عید را تامین کنند، چک داده‌ بودند و تعطیلی بازار و کاهش فروش بعد از آن، آنها را با مشکلات زیادی مواجه کرد. در ماه‌های ابتدایی امسال نیز با اینکه در فرش ماشینی مانند دیگر کالاهای خانگی افزایش قیمت نداشتیم، حجم فروش نسبت به‌مدت مشابه سال قبل چیزی حدود 20درصد افت داشت و بازار هنوز به شرایط عادی برنگشته است.
افزایش هزینه تولید تا چه حد بر قیمت‌های بازار تأثیرگذار بوده است؟
با اینکه تولیدکنندگان فرش ماشینی ماه‌هاست در زمینه دسترسی و تامین مواداولیه با مشکل مواجهند، بازار خوشبختانه با بحران مواجه نبوده و نه مثل دیگر کالاهای خانگی، افزایش قیمت داشتیم و نه مشکل انبارکردن‌کالا. مدیریت بازار با وجود دشواری تامین مواداولیه از یک سو و اشباع‌بودن بازار از سوی دیگر این اجازه را به تولیدکننده و فروشنده نداده که قیمت‌ها را ازحد معینی بالاتر ببرند. در عین حال تخفیف‌ها و حراج‌هایی که با تبلیغات گسترده از رسانه‌ها منتشر می‌شود هم غیرواقعی است و مردم بعد از اینکه جذب این تبلیغات شدند و به فروشگاه‌های بزرگ تبلیغ‌کننده مراجعه کردند متوجه می‌شوند که چه از لحاظ قیمت و چه شرایط فروش، واقعیت با آنچه در تبلیغ عنوان‌شده، متفاوت است و این مسئله، هم‌اکنون بزرگ‌ترین مشکل بازار فرش است که تبلیغات بدون استعلام درستی آن از اتحادیه انجام می‌شود. اما جز این، بازار فرش ماشینی اکنون متعادل است و خریداران با هر سلیقه‌ای می‌توانند آنچه را می‌خواهند تهیه کنند.
چند درصد مواداولیه این صنعت وارداتی است؟
چیزی بین 70تا 80درصد مواد و تجهیزات و ماشین‌آلات این صنعت وارداتی است و در چند‌ماه اخیر واردات این مواد با مشکلات زیادی مواجه بوده است. در زمینه نخ آکریلیک در داخل کشور تولید نداریم و این کالابه‌طور عمده وارد می‌شود. نخ‌های مودال نیز که کاربرد آن در تولید فرش، طرحی ابریشمی به آن می‌دهد و باعث ظرافت آن می‌شود نیز از هندوستان وارد می‌شود. در زمینه تولید ماشین‌آلات این صنعت، سال‌ها پیش در اصفهان و کاشان کارهایی انجام شد ولی متاسفانه متوقف شد و به سرانجام نرسید و امروز ماشین‌آلات، به تمامی باید از خارج وارد شود. برای واردات این کالاها ارز نیمایی به تولیدکنندگان می‌دادند ولی امروز دیگر تامین ارزی انجام نمی‌شود و تهیه ارز حاصل از صادرات هم برای تولیدکنندگان کاری بسیار دشوار است. با افزایش قیمت ارز از یک سو و تحریم صنعت نساجی از سوی دیگر، عملا دسترسی به مواداولیه متوقف شده است.