دور زدن بیماری با دوچرخه

الهام مصدقی‌راد- خبر‌نگار

 بیش از یک‌سال و نیم از آغاز طرح سه‌شنبه‌های بدون خودرو می‌گذرد؛ طرحی که شهردار تهران هر هفته آن را اجرایی کرده و در بیشتر مواقع برای حضور در محل کارش دوچرخه را جایگزین خودرو کرده است. روز گذشته هم طبق همین روال، پیروز حناچی از توحید تا ایرانشهر و از ایرانشهر تا بهشت را با دوچرخه طی و در جلسه شورای شهر تهران شرکت کرد. او سال گذشته اعلام کرد سهم استفاده از دوچرخه در حمل‌ونقل عمومی را تا پایان دوران مدیریتش افزایش خواهد داد. توسعه مسیرهای دوچرخه سواری و تجهیز ایستگاه‌ها و ایجاد زیرساخت‌های دوچرخه‌سواری نیز در طرح جامع توسعه دوچرخه‌سواری مورد تأکید قرار گرفته و بخش‌هایی از آن اجرایی شده است تا انسان مغلوب شده در شهر خودرومحور، به مرور جایگاهش را باز ستانده و کمتر قربانی تردد بیش از اندازه خودرو و آلودگی‌های ناشی از آن شود. مدیر حمل‌ونقل پاک معاونت حمل‌ونقل شهرداری تهران معتقد است، وضعیت کنونی تهران در استفاده از دوچرخه و حضور دوچرخه‌سواران در پایتخت بی‌سابقه بوده است. براساس مطالعات انجام شده در استرالیا و اروپا، با وجود آنکه دوچرخه‌سواران 2تا 3برابر رانندگان تنفس می‌کنند، نسبت به رانندگان وسایل نقلیه موتوری، آلودگی کمتری را جذب می‌کنند. دلیل این اتفاق آن است که دوچرخه فرصت مانور بیشتری داشته و می‌تواند از مناطق آلوده در طول مسیر دوری کرده، خود تولید آلودگی ندارد و به همین دلیل شدت آلودگی نیز در اطراف دوچرخه‌سوار کمتر از خودرو است. در دهه1320 آیین‌نامه تردد دوچرخه در تهران به نگارش درآمد اما با غلبه‌خودرو، ‌به‌عنوان وسیله حمل‌ونقلی مورد استفاده قرار نگرفت. به همین خاطر افزایش خودرو و ایجاد راه‌های ارتباطی برای تردد خودروها، شهر را از مکانی انسان‌محور به‌خودرومحور تبدیل کرد، بخشی از فضاهای شهری را که امکان تردد خودرو در آنها وجود نداشت به محاق برد، حضور انسان را در آنها کمرنگ کرد و به نقاطی ناامن تبدیل کرد. گذشته از آن ترافیک معابر و آلودگی هوا ناشی از سوخت خودرو‌ها را نیز به شهر افزود.

مسیرهای جدید دوچرخه‌سواری تهران در سال‌جاری
براساس سند توسعه دوچرخه سواری، تهران باید 550کیلومتر مسیر دوچرخه‌سواری تا 4سال آینده ایجاد کند. سهم هر منطقه در این برنامه سالانه احداث 5کیلومتر مسیر دوچرخه‌سواری است و اگر هر منطقه مسئولیت این توسعه را به درستی اجرا کند، ‌در پایان هر سال 110کیلومتر مسیر دوچرخه‌سواری در پایتخت ایجاد خواهد شد. یعقوب آزاده‌دل، مدیر حمل‌ونقل پاک معاونت حمل‌ونقل شهرداری تهران می‌گوید سال گذشته تمامی مناطق به رویکرد توسعه مسیر رسیده و برخی از آنها اقداماتی در این خصوص انجام دادند. برخی مسیرهای دوچرخه‌سواری نیز به واسطه اقدامات مؤثر و چشمگیری که انجام داده‌اند مورد توجه قرار گرفته‌اند. او در گفت‌وگو با همشهری به برنامه سال‌جاری مناطق در توسعه مسیرهای دوچرخه سواری اشاره کرده و می‌گوید: «تمامی مناطق موظفند تا پایان سال‌جاری 5کیلومتر مسیر ایجاد کنند. مناطقی هم که سال گذشته این 5کیلومتر را اجرایی نکرده‌اند باید در سال‌جاری آن را نیز جبران کنند.» به گفته آزاده‌دل، بلوار اندرزگو در منطقه یک، مسیر رفت و برگشت هرکدام به طول 5کیلومتر را اجرایی خواهد کرد. در منطقه2 نیز اتصال مراکز تفریحی همچون پارک پردیسان به بوستان فدک به کمک مسیرهای دوچرخه‌سواری انجام خواهد شد. در منطقه3 نیز مسیر دوچرخه‌سواری بلوار میرداماد به کمک ایجاد پل، ‌توسعه خواهد یافت. منطقه4 نیز قسمتی از پیاده رو بزرگراه شهید سلیمانی و محدوده دانشگاه علم و صنعت را به احداث مسیر دوچرخه اختصاص می‌دهد. منطقه5 هم توسعه این مسیر را در شهرک اکباتان مدنظر دارد. منطقه7 نیز مسیر دوچرخه را در خیابان طالقانی دنبال می‌کند. منطقه11 نیز محدوده خیابان امام‌خمینی، مولوی و محدوده ناحیه3 را در دستور کار گذاشته است. منطقه13 نیز در محدوده پیروزی مسیر دوچرخه احداث می‌کند. شهرک کیانشهر نیز برای احداث مسیر دوچرخه‌سواری در منطقه15 درنظر گرفته شده است. منطقه19 خیابان استاد معین را برای مسیر دوچرخه‌سواری در دستور کار قرار داده، منطقه20 نیز سال گذشته 8کیلومتر مسیر دوچرخه‌سواری ایجاد کرد که در سال‌جاری نیز تقریبا همین میزان در دستور کار قرار گرفته است. بلوار گلها در منطقه21 نیز سال گذشته صاحب مسیر دوچرخه‌سواری شد و امسال قرار است انشعابات این بلوار نیز دارای مسیر دوچرخه شوند. دیگر مناطق نیز احیای مسیرهای ایجاد شده در گذشته و ایجاد مسیرهای جدید را در برنامه خود قرار داده‌اند.
براساس سند توسعه دوچرخه، سهم استفاده از دوچرخه در حمل‌ونقل عمومی باید تا پایان برنامه در سال1401، به 1.5درصد برسد. فعالیت‌های انجام شده نشان داد تهران در سال98‌ جلوتر از سند قرار دارد. آزاده‌دل در این باره می‌گوید: «امیدوارم تا پایان سال‌جاری بتوانیم سهم دوچرخه را در حمل‌ونقل عمومی تهران به یک‌درصد برسانیم.» به گفته او هم‌اکنون تهران در شرایط مطلوبی قرار دارد و هیچ زمان به این میزان دوچرخه‌سوار نداشته است.

اطلاعات برخی از مسیرهای جدید دوچرخه‌سواری مناطق
منطقه 2:
مسیرهای دوچرخه‌سواری:
2پل جهت اتصال 4بوستان فدک، 13هکتاری، پردیسان، نهج‌البلاغه (در حال احداث)
شروع احداث مسیرهای دوچرخه: 1399
تعداد ایستگاه‌های دوچرخه: 20
میزان کل مسیرهای دوچرخه‌سواری در منطقه: 47کیلومتر
تعداد خانه‌های دوچرخه: 3

منطقه 4:
مسیرهای دوچرخه‌سواری:
هنگام، فرجام، بزرگراه شهید سلیمانی، شاهد، عبا‌س‌پور، خواجه‌عبدالله، شهید عراقی، و...
شروع احداث مسیرهای دوچرخه: 1398
تعداد ایستگاه دوچرخه: 4
میزان کل مسیرهای دوچرخه‌سواری در منطقه: 25کیلومتر
تعداد خانه‌های دوچرخه: 5 (یک خانه دوچرخه ویژه معلولان در پارک پلیس وجود دارد.)

منطقه 5:
مسیرهای دوچرخه‌سواری:
خیابان حنانی حد فاصل نفیسی تا بوذری، خیابان کانون اصلاح و تربیت تا فرهنگ، فلکه دوم صادقیه تا ستاری، جنت‌آباد شمالی (در مرحله احداث)
 شروع احداث مسیرهای دوچرخه: 1399
تعداد ایستگاه‌های دوچرخه: 2
میزان کل مسیرهای دوچرخه‌سواری در منطقه: 30کیلومتر
تعداد خانه‌های دوچرخه: 13 (8خانه در حال بهره‌برداری و 5خانه در حال تکمیل است)

منطقه 15:
مسیرهای دوچرخه‌سواری:
دور پارک آبی آزادگان، خیابان صدوقی حدفاصل پارک دارالقرآن تا پارک کوهسار(در حال بهره‌برداری)، شهرک کیانشهر (در حال احداث)
شروع احداث مسیرهای دوچرخه: 1398
تعداد ایستگاه‌های دوچرخه: 1
میزان کل مسیرهای دوچرخه‌سواری در منطقه: 12کیلومتر
تعداد خانه‌های دوچرخه: 10