روز داغ دلار و سکه

 قیمت هر دلار آمریکا در 7‌ماه گذشته بیش از 80درصد رشد کرده است. با این حال روند صعودی قیمت همچنان ادامه دارد.   دیروز باردیگر با تداوم روند صعودی، قیمت هر دلار آمریکا از مرز 21هزار تومان عبورکرد. این موضوع منجر به رشد قیمت طلا و سکه هم شد. در مبادلات دیروز قیمت هر سکه طرح جدید برای نخستین بار در تاریخ اقتصاد ایران از مرز 10میلیون تومان عبور کرد.
به‌گزارش همشهری، رشد قیمت دلاریا سقوط ارزش ریال در برابر سایر ارزها همچنان ادامه دارد. از یک طرف برخلاف آمار و ارقام ارائه شده در مورد کاهش نرخ تورم شواهد میدانی نشان می‌دهد سطح عمومی قیمت‌ها در بازار کالا و خدمات و همینطور بازار دارایی‌های مالی در حال افزایش است. ازطرف دیگرتحریم‌ها جریان ورودی ارز به کشور رابا دشواری مواجه کرده است و منجر به تضعیف طرف عرضه ارز شده است.
این 2عامل به‌عنوان 2سوخت پرقدرت به‌طور نگران کننده‌ای شرایطی ایجاد کرده‌اند که ارزش ریال به‌طور متناوب در حال کاهش است. به‌نظر می‌رسد مقصر اصلی این موضوع تحریم‌ها است، چراکه از یک‌طرف دولت را با کسری بودجه مواجه کرده است و کسری بودجه با توجه به ساختار فعلی اقتصادی تورم‌زاست. از طرف دیگر هم جریان ورود ارز به کشور تحت‌تأثیر این موضوع محدود شده است، ‌طوری که اکنون یکی از گلایه‌های صادرکنندگان نحوه ورود ارز به کشوراست.  به گفته رئیس‌کل بانک مرکزی دست‌کم 27میلیارد دلار از ارز‌های صادراتی سال قبل به کشور بازنگشته است. همه اینها در حالی است که اکنون دولت بیش از هر زمان دیگری به منابع ارزی حاصل از صادرات غیرنفتی نیاز دارد. به‌نظر می‌رسد توقف روند فعلی در گرو  ورود ارز حاصل از صادرات غیرنفتی یا گشایش‌های سیاسی تازه است.
ایران در سال۱۳۹۸ بیش از ۴۰میلیارد دلار صادرات غیرنفتی داشت، اما در سال‌جاری با توجه به کاهش صادرات تحت‌تأثیر شیوع کرونا، احتمال کاهش درآمدهای ارزی از این محل وجود دارد. هرچند صادرکنندگان ابراز امیدواری کرده‌اند با کاهش شیوع کرونا، از سرگیری فعالیت مرزها و استفاده از بازارهای جدید، بخش زیادی از این کاهش صادرات جبران شود، اما هنوز خبری از این گشایش‌های صادراتی به گوش نمی‌رسد. ضمن اینکه برخی خبر‌ها نشان می‌دهد که فشار تحریم‌ها از بهمن سال قبل بیشتر شده و یکی از عواملی که منجر شده ارز کافی وارد کشور نشود، همین بوده است. از طرف دیگر در مورد گشایش‌های سیاسی هم خبر چندانی وجود ندارد. برخی کارشناسان معتقدند اگر گشایش سیاسی اتفاق بیفتد قیمت ارز کاهش خواهد یافت. مرتضی ایمانی‌راد، کارشناس اقتصادی پیش از این در این‌باره گفته بود: کاهش قیمت دلار پیش‌بینی نمی‌شود؛ مگر توافق سیاسی مهمی شکل بگیرد.
در چنین شرایطی که مسیر‌های افزایش طرف عرضه ارز مسدود است، قیمت دلار هر روز در حال رشد است. مشخص نیست تا چه زمانی این روند ادامه خواهد داشت. آیا گشایش سیاسی اتفاق خواهد افتاد؟  یا اینکه روند صادرات غیرنفتی توسعه پیدا خواهد کرد و جریان ورود ارز به کشور هموار‌تر خواهد شد؟

عبور دلار از 21هزار تومان 
آمار‌ها نشان می‌دهد که شیب صعودی قیمت هر دلار آمریکا از آبان‌ماه پارسال یعنی تقریبا 7‌ماه پیش آغاز شده است و در این مدت قیمت هر دلار آمریکا بیش از 80درصد رشد کرده است.
قیمت هر دلار آمریکا پیش از این یک‌بار در سال97 تحت‌تأثیر تلاطم‌های ارزی در مهر‌ماه1397 تا مرز 19هزارو500تومان پیشروی کرده بود. بعد از آن اما تحت‌تأثیر سیاست‌های کنترلی بانک مرکزی قیمت دلار وارد روند نزولی شد. تا آبان‌ماه پارسال قیمت دلار به مرز 11هزارو150تومان رسید. از آبان‌ماه پارسال تاکنون اما روند صعودی قیمت دلار دوباره آغاز شده است. اگرچه آهنگ رشد آن در سال قبل چندان پرسرعت نبود اما ظرف چند هفته گذشته آهنگ رشد قیمت دلار تند‌تر شده‌است. هر روزهم به ‌سرعت آن اضافه می‌شود. فقط ظرف یک‌ماه گذشته قیمت هر دلار آمریکا از محدوده 16هزار تومان به بالای 20هزار تومان رسیده و سقف صعودی مهر‌ماه سال1397 را شکسته است. دیروز هم تحت‌تأثیر همین رویه قیمت هر دلار آمریکا در بازار آزاد برای نخستین بار در تاریخ اقتصاد ایران از مرز 21هزارتومان گذشت و به نگرانی‌ها دامن زد. این در حالی است که دیروز صرافی بانک ملی هم به‌عنوان کارگزار اجرایی بانک مرکزی قیمت فروش دلار را 1950تومان گران‌تر کرد و قیمت دلار را در محدوده 20هزارو897 تومان تعیین کرد.
از نظر تکنیکی شکسته شدن سقف روانی 19هزارو500 تومان که بالاترین محدوده رشد قیمت دلار در مهر‌ماه سال97 بود، خطرناک است و می‌تواند کشش قیمت را به‌سمت ارقام بالاتر بیشتر کند.

عبور سکه از مرز 10 میلیون تومان
همزمان با رشد قیمت طلا دیروز قیمت سکه هم در بازار رشد کرد.   قیمت هر مثقال طلا با 78هزار تومان رشد به 3میلیون‌و923 هزار تومان و قیمت هر گرم طلای 18عیار به 907هزار تومان رسید. به‌طور کلی قیمت طلا تابعی از رشد قیمت دلار در بازار داخلی و قیمت هر اونس طلا در بازار‌های جهانی است. با این حال این روز‌ها وزن رشد قیمت دلار در بازار داخلی بیش از وزن اثر هر اونس طلا در بازار‌های داخلی است. در نتیجه همگام با رشد قیمت دلار قیمت طلا هم به‌طور متناوب در حال رشد است. حتی میزان رشد قیمت طلا و سکه بیش از رشد قیمت ارز است. بر همین اساس در مبادلات روز گذشته قیمت سکه در بازار آزاد تحت تأثیر رشد قیمت دلار برای نخستین‌بار در تاریخ اقتصاد ایران از مرز 10میلیون تومان گذشت. با این حال قیمت هر سکه در صرافی‌های مجاز همچنان در محدوده 9میلیون‌و978 هزار تومان دادوستد می‌شود. پیش‌بینی می‌شود صرافی‌های مجاز هم به‌زودی ارقام خود را مانند گذشته با بازار آزاد هماهنگ کنند. محمد کشتی‌آرای، نایب‌رئیس اتحادیه طلا و جواهر درباره دلایل رشد قیمت طلا در مبادلات روز گذشته گفت: دیروز با وجود ثبات قیمت جهانی طلا، افزایش قیمت ارز موجب افزایش سرسام‌آور قیمت‌ها در بازار طلا و سکه شد. این قیمت‌ها نه فقط غیرقابل تصور بلکه بی‌سابقه نیز بود. او درباره قیمت طلا و سکه در بازار تهران گفت: قیمت سکه طرح جدید 10میلیون‌و125 هزار تومان، نیم سکه بهار آزادی 5میلیون تومان، ربع سکه بهارآزادی 2میلیون‌و920 هزار تومان و سکه گرمی یک‌میلیون‌و550 هزار تومان است. کشتی آرای از افزایش حباب سکه در بازار خبر داد و گفت: باتوجه به افزایش تقاضا برای سکه، حباب سکه به بیش از یک میلیون تومان رسیده است. البته عرضه و تقاضا در تعادل و معاملات به‌شدت کاهش یافته است. به‌گفته او معاملات در بازار طلا و سکه بیشتر جنبه سفته بازی و دلالی پیدا کرده است.