آمار کرونا در مناطق قرمز اعلام شود

امیدعلی مسعودی _ استاد رسانه و علوم ارتباطات

طبق تحقیقی که در یکی از مراکز اصلی درمان مبتلایان به ویروس کرونا انجام شده است، مشخص شد که بسیاری از افراد چون علائم ویروس را ندارند، نمی‌دانند به کرونا مبتلا شده‌اند و همین افراد عامل انتقال ویروس می‌شوند. عده‌ای دیگر که مراجعه می‌کنند، بیماری‌شان حاد نیست و با تست مشخص می‌شود که مبتلا شده‌اند. هر دو گروه یعنی هم کسانی که تست می‌دهند و هم افرادی که بستری می‌شوند، جزو موارد ابتلا به کرونا ثبت می‌شوند. درواقع آمار رسمی چیزی است که افراد تست می‌دهند و مراجعه می‌کنند.  درحالی‌که عده‌ای بر اثر ابتلا به کرونا جانشان را از دست می‌دهند اما چون به بیمارستان‌ها مراجعه نکرده‌اند، آمار ابتلا و مرگ آنها بر اثر کرونا ثبت نمی‌شود. این همان جایی است که باعث اختلاف آمار رسمی و غیررسمی می‌شود؛ موضوعی که در روستاها و شهرستان‌های بیشتر کوچک اتفاق می‌افتد. ثبت آمار دقیق ممکن نیست؛ حتی کشورهای پیشرفته هم نمی‌توانند آمار دقیقی ارائه کنند؛ مگر اینکه سامانه فراگیر پایش داشته باشند. درواقع، تنها راه اطلاع از آمار واقعی مبتلایان به کرونا، پایش همگانی است؛ اینکه امکان آزمایش برای همه فراهم شود. سامانه اطلاع‌رسانی، خودارزیابی و ثبت بیماران کرونای وزارت بهداشت مناسب بود اما خیلی‌ها ثبت‌نام نکردند. از کارهای بسیار اثرگذار دیگر این است که مانند کره‌جنوبی و ژاپن، اپلیکیشن تعیین موقعیت مکانی مبتلایان به کرونا را هم راه‌اندازی کنیم که مکان افراد مبتلا را نشان دهد و افراد بدانند که میزان ابتلا کجا بالاست و آن منطقه قرنطینه شود.

در وضعیت امروز که شاهد اوج‌گیری دوباره بحران کرونا هستیم، اگر تعداد مبتلایان به همین صورت افزایش یابد، مراکز درمانی از پس بحران برنمی‌آیند و مجدداً به راه‌اندازی بیمارستان‌های صحرایی نیاز پیدا می‌کنیم. در شرایط کنونی احتمالاً به‌دلیل کمبود امکانات درمانی و پیامدهای روحی-روانی بر مردم، از اعلام آمار به تفکیک استان‌ها جلوگیری می‌شود. در دوران شیوع آنفلوآنزای خوکی هم شاهد آن بودیم که عده زیادی با توهم مبتلاشدن به این بیماری مراجعه می‌کردند و بعد از آزمایش، مشخص می‌شد که مبتلا نیستند و این، اثر پیامدهای روانی بیماری بود. اما این رویه در شرایط کنونی، دست‌کم در استان‌های قرمز باید تغییر کند و آمار دقیق اعلام شود تا مردم درباره وضعیت محیطی خود اطلاع داشته باشند.
وقتی مردم آمار ابتلا در محیط اطراف خود را بدانند، احساس خطر بیشتری می‌کنند و بیشتر به سیاست‌های اعلامی از سوی وزارت بهداشت توجه می‌کنند و پروتکل‌های بهداشتی شامل استفاده از ماسک و شستن مرتب دست‌ها و فاصله‌گذاری اجتماعی را که تنها راه پیشگیری از ابتلا به این بیماری است، بیشتر مراعات می‌کنند. وقتی آمار دقیق در نواحی قرمز اعلام شود، مردم درک خواهند کرد که در دوران اوج‌گیری دوباره بحران هستیم و نمودار ابتلا و فوت بر اثر کرونا صعودی شده است. این موضوع، از نشر آمار غیرواقعی در فضای مجازی که تبعات روانی بدی بر جا می‌گذارد، نیز جلوگیری می‌کند.
آماری که الان اعلام می‌شود، براساس موارد آزمایش شده و افراد بستری شده است و واقعا آنچه اتفاق می‌افتد را دربرمی‌گیرد؛ بنابراین تنها آمار قابل اتکاست. حال اگر به تفکیک استان‌ها اعلام شود، مردم به آمار اعلامی ستاد ملی مقابله با کرونا اعتماد پیدا می‌کنند و به سمت آمار غیرواقعی که گاهی با بزرگنمایی همراه است، نمی‌روند. اطلا‌ع‌رسانی دقیق به مردم چاره مقابله و کنترل این بحران است.