قیمت دلار در مرز 19هزار تومان

با افزایش شیب صعودی، دیروز قیمت هر دلار آمریکا تا مرز 19هزار تومان پیشروی کرد و بر نگرانی‌ها دامن زد. آمار‌ها نشان می‌دهد قیمت هر دلار آمریکا در 7‌ماه گذشته بیش از 70درصد رشد کرده است و اکنون در بالاترین سطوحی قرار گرفته که پیش از این در سال1397 در جریان تلاطم‌های ارزی تجربه شده بود، با این حال رئیس‌کل بانک مرکزی دیروز تأکید کرد قیمت دلار ظرف هفته‌های آینده به ثبات خواهد رسید.

به‌گزارش همشهری، شیب صعودی قیمت دلار بر نگرانی‌های اقتصادی دامن زده و واکنش منتقدان را بر انگیخته است در چنین شرایطی روزبه‌روز حجم فشارها بر بانک مرکزی بیشتر می‌شود، برهمین اساس بانک مرکزی از مدتی پیش تلاش کرده است تا با آزاد‌سازی‌ منابع مسدود شده ایران بر میزان ذخایر ارزی کشور اضافه کند. از یک‌طرف بانک مرکزی در تلاش است منابع ارزی ایران را که گفته می‌شود بین 6 تا 9میلیارد دلار است در کره‌جنوبی آزاد کند و ازطرف دیگر هفته قبل مذاکراتی را با مقامات عراق برای استفاده از منابع ارزی ایران برای واردات کالاهای اساسی و دارو آغاز کرده است با این حال به‌نظر نمی‌رسد سطح دسترسی به این منابع تحت‌تأثیر تحریم‌ها چندان زیاد باشد. البته این موضوعی است که عبدالناصر همتی، رئیس‌کل بانک مرکزی به آن اعتقاد ندارد و دیروز در یادداشت اینستاگرامی خود نوشت: پیگیری آزاد‌سازی‌ و دسترسی به منابع ارزی مسدودی متعلق به ایران، به‌صورت ویژه، در دستور کار بانک مرکزی و سایر دستگاه‌ها قرار دارد. برخی را نتیجه گرفته‌ایم و نتایج عملی برخی دیگر نیز به‌تدریج مشخص خواهد شد.
به‌طور کلی اطلاعاتی وجود ندارد که مشخص کند میزان ذخایر ارزی ایران چقدر است و این اطلاعات در دسته اخبار محرمانه طبقه‌بندی می‌شود اما به زعم کارشناسان بخشی از دلایل رشد قیمت دلار ناشی از فشاری است که بر میزان ذخایر ارزی ایران تحت‌تأثیر تحریم‌های ظالمانه آمریکا ایجاد شده و فعالان بازار با همین برآورد‌ها در بازار ارز فعال هستند. افزایش میزان ذخایر ارزی می‌تواند از التهاب بازار ارز بکاهد و این همان موضوعی است که بانک مرکزی هم به خوبی از آن اطلاع دارد و امید دارد در کنار تلاش برای آزاد‌سازی‌ منابع ارزی ایران در سایر کشور‌ها به‌زودی با تزریق بقیه ارز حاصل از صادرات سال98، بازار ارز را به آرامش برساند. موضوعی که برآورد‌های دقیقی از میزان اثر‌گذاری آن در دست نیست و تحت‌تأثیر همین ابهام، شیب صعودی قیمت دلار طی روز‌های قبل تند‌تر شده است.

دلار در مرز 19هزار تومان
بهمن‌ ماه پارسال وقتی از رئیس‌کل بانک مرکزی درباره ادعای برخی فعالان بازار ارز که معتقد بودند قیمت دلار به 20هزار تومان خواهد رسید سؤال شد او گفت: آنها می‌توانند چنین آرزویی را داشته باشند آرزو بر جوانان عیب نیست. باوجود این سخنان به‌نظر می‌رسد فشار تقاضا در بازار ارز روزبه‌روز در حال افزایش است و قیمت‌ها تمایل زیادی به رشد پیدا کرده‌اند و این موضوع به موج نگرانی‌ها در بازار ارز دامن زده است.
از نظر تکنیکی محدوده 20هزار تومان نوعی مرز روانی برای قیمت دلار تلقی می‌شود چراکه قیمت هر دلار آمریکا مهر‌ماه سال1397 در بالاترین قیمت به این محدوده نزدیک شده بود اما نتوانسته بود از محدوده 19هزارو500تومان عبور کند. بعد از رشد قیمت دلار تا این محدوده با اعمال سیاست‌های کنترلی از سوی بانک مرکزی قیمت هر دلار آمریکا تا محدوده 11هزارو150تومان در آبان‌ماه پارسال نزول کرد. اما از آبان پارسال تاکنون روند صعودی قیمت دلار دوباره آغاز شده است و از آن زمان تاکنون با 70درصد رشد، دیروز و تا لحظه تنظیم این گزارش بار دیگر به مرز 19هزار تومان نزدیک شد که بالاترین نرخ دلار از مهر سال1397 تاکنون است. برخی شایعات حاکی از آن است که تصویب قطعنامه شورای حکام علیه ایران نقش زیادی در تند‌تر شدن شیب صعودی قیمت دلار داشته است با این حال اطلاعاتی وجود ندارد که چنین ادعایی را اثبات کند. احسان خاندوزی یک اقتصاددان و نماینده مجلس یازدهم در این‌باره گفت: قطعنامه شورای حکام جز اثر روانی کوتاه بر بازار، پیامدی ندارد اما پیام مهمی برای خاتمه دادن به دوران انفعال دارد.برخی گمانه‌زنی‌ها حاکی از آن است درصورتی‌که هرچه زودتر بر میزان ذخایر ارزی کشور اضافه نشود باتوجه به‌میزان منابع و مصارف ارزی کشور و حجم تقاضا در بازار آزاد، کشش قیمت دلار به‌سمت رشد بیشتر می‌شود. نمودار‌ها نیز نشان می‌دهد که عبور قیمت دلار از مرز 20هزار تومان نگران‌کننده است و باید سیاست‌های تازه‌تری برای جلوگیری از تورم که منجر به کاهش ارزش پول ملی می‌شود و تامین تقاضا در بازار ارز انجام داد.

      بازگشت ثبات به بازار ارز طی هفته‌های آینده

رئیس‌کل بانک مرکزی طی یادداشتی در صفحه شخصی خود در فضای مجازی نوشت: در مورد بازار ارز نکاتی را به اطلاع مردم می‌رسانم:
   ارزش ذاتی قیمت ارز، با درنظر گرفتن متغیرهای اقتصادی، سیاسی و روانی، در مقایسه با نرخی که امروز در بازار خریدوفروش می‌شود، حتما پایین‌تر است. البته نمی‌توان محدودیت‌های ایجاد شده برای کشور را درنظر نگرفت. لیکن ثبات نرخ حقیقی ارز، برای بانک مرکزی مهم است.نرخ خرید و فروش اعلامی صرافی‌های منتخب بازار نیز، برای جلوگیری از سفته‌بازی و آربیتراژ است.
   تجربه 2سال اخیر به‌ویژه تا مهرماه98، نشان داده است قیمت ارز قابل کنترل است. به‌رغم التهابات آبان سال98، ورود به لیست سیاه FATF، شیوع کرونا و افت شدید قیمت نفت و فرآورده‌ها که هرکدام به‌نوعی تأثیر افزایشی درقیمت داشتند، بانک مرکزی از تمام ظرفیت‌های خود برای اعاده ثبات استفاده کرد. لذا، شرایط به‌وجود آمده به‌خاطر کرونا و فشار موقت وارده به بازار ارز در فصل اول امسال و جو روانی ناشی از قطعنامه شورای حکام آژانس، نباید موجب دریافت سیگنال اشتباه شود. با وجود محدودیت درآمد نفت، موازنه مبادلات خارجی کشور مناسب است. بانک مرکزی نیز با وجود تداوم فشار آمریکا، ارز مورد نیاز فعالان اقتصادی را تأمین خواهد کرد.
  پیگیری آزاد‌سازی‌ و دسترسی به منابع ارزی مسدودی متعلق به ایران، به‌صورت ویژه، در دستور کار بانک مرکزی و سایر دستگاه‌ها قرار دارد. برخی را نتیجه گرفته‌ایم و نتایج عملی برخی دیگر نیز به‌تدریج مشخص خواهد شد.
  صادرکنندگان، باید تتمه ارز حاصل از صادرات خود در سال98 را به روش‌های اعلامی بانک مرکزی، تا پایان تیرماه به چرخه اقتصاد کشور برگردانند. با توجه به حجم بالای تعهدات آنها، قطعا در هفته‌های پیش‌رو شاهد تأثیر آن در بازار ارز خواهیم بود.