زنگ مدرسه در سال کرونا

محمد امین خرمی ـ خبرنگار

ویروس کرونا، مدارس بیشتر کشورهای جهان را به‌طور کامل به تعطیلی کشانده است، اما طی هفته‌های اخیر، رفته رفته برخی کشورها همزمان با بازگشایی کسب‌وکارها، به فکر بازگشایی مدارس نیز افتاده‌اند.
بیش از 6‌ ماه از شیوع ویروس کرونا در جهان می‌گذرد و سخت‌جانی این ویروس، دولت‌ها را مجبور به پذیرش هم‌زیستی با آن کرده است. به همین دلیل است که حرکت به سمت عادی‌سازی‌ زندگی مردم در دستور کار دولت‌ها قرار گرفته است. طبق اعلام سازمان ملل، شیوع کرونا باعث دوری بیش از 1.5میلیارد دانش‌آموز از کلاس‌های درس شده است. ادامه این وضعیت، آموزش مدارس را به سمت فضای آنلاین سوق داده تا قدری از آسیبی که تعطیلی‌های گسترده به دانش‌آموزان وارده کرد، جبران شود. در عین حال، عدم‌ دسترسی به کامپیوتر و اینترنت در برخی کشورهای در حال توسعه، عامل دیگری برای تمایل دولت‌ها به بازگشایی مدارس بوده است. طبق اعلام سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو) حدود نیمی از این 1.5میلیارد دانش‌آموز، به کامپیوتر دسترسی ندارند. همزمان بیش از 40درصد هم به اینترنت دسترسی ندارند.
به گفته یونسکو، 65کشور شیوه و تاریخ بازگشایی محدود یا کامل مدارس در مقاطع مختلف را اعلام کرده‌اند. برنامه 32کشور ادامه برگزاری کلاس‌ها به‌صورت آنلاین تا پایان سال است و 100کشور دیگر هم هنوز در مورد چگونگی بازگشایی مدارس به نتیجه نرسیده‌اند.
در اروپا بازگشایی مدارس مورد توجه بسیاری از کشورها قرار دارد. از میان 27کشور عضو اتحادیه اروپا، 22کشور یا مدارس ابتدایی و کودکستان‌ها را به‌صورت محدود بازگشایی کرده، یا پایان تابستان را زمان بازگشایی‌ها اعلام کرده‌اند. در قاره سبز، فرانسه نخستین کشوری بود که شیوع ویروس کرونا را اعلام کرد. فرانسوی‌ها در میان اروپایی‌ها در بازگشایی مدارس هم جزو کشورهای پیشقدم بودند. از حدود یک‌ماه قبل که دولت پایان طرح قرنطینه سفت و سخت و اجباری را اعلام کرد، بیش از 40هزار مدرسه ابتدایی و شماری از مدارس متوسطه نیز بازگشایی شدند. حضور در کلاس‌های درس هنوز اجباری نیست و خانواده‌ها برای فرستادن فرزندان‌شان به مدارس حق انتخاب دارند. اگرچه دولت به خانواده‌ها حق انتخاب داده اما آنها در دو راهی سختی قرار گرفته‌اند. از یک طرف، فرستادن دانش‌آموزان به مدرسه احتمال ابتلای آنها به ویروس را افزایش می‌دهد و از سوی دیگر، درصورت ماندن آنها در خانه، وظیفه سخت پیگیری آموزش آنها به دوش خانواده‌ها می‌افتد و احتمال عقب‌ماندن‌شان از کلاس‌های حضوری وجود دارد. مسئولان در شهرهایی که هنوز شیوع ویروس بالاست، این امکان را دارند تا تعطیلی مدارس را ادامه دهند.
آلمان نیز چند روز قبل از فرانسه مجوز بازگشایی مدارس را صادر کرد. در اروپا، آلمانی‌ها در مهار ویروس، بهترین عملکرد را داشته‌اند. دولت آلمان با همکاری خوب مردم توانست قرنطینه را به‌خوبی اعمال کند تا شرایط را تحت کنترل خود در آورد. ممنوعیت تجمع بیش از 2نفر برداشته شده و خانواده‌ها اجازه ملاقات با یکدیگر را پیدا کرده‌اند. تمامی فروشگاه‌ها و کسب‌وکارها، اکنون راه‌اندازی شده‌اند و مردم با حفظ فاصله 1.5متری و با پوشش ماسک می‌توانند همه جا تردد کنند. مجوز بازگشایی کودکستان‌ها و مدارس ابتدایی نیز صادر شده، اما اختیار برنامه‌ریزی در مورد چگونگی انجام آن‌ به مسئولان ایالت‌های شانزده‌گانه این کشور سپرده شده است. رمز موفقیت آلمان در مهار ویروس، تولید و استفاده وسیع از کیت‌های تست‌ کرونا بوده است. اکنون مدارس نیز به یکی از کانون‌های اصلی انجام تست تبدیل شده‌اند. انگلیس نیز طبق تصمیمی که دیروز از سوی دولت اعلام شد، ‌ماه سپتامبر برابر با شهریور را زمان بازگشایی مدارس اعلام کرده است. وزیر آموزش این کشور دیروز اعلام کرد که تمامی دانش‌آموزان در تمامی مقاطع، شهریورماه باید در کلاس‌های درس حاضر شوند. البته دولت از حدود 3هفته قبل، با کاهش محدودیت‌ها بازگشایی نسبی مدارس را اعلام کرد و به خانواده‌های شاغلی که باید سر کار خود حاضر شوند اجازه داد تا فرزندان خود را در طول روز به مدارس بسپرند. ظرفیت کلاس‌ها از حالت عادی که به‌طور متوسط 30نفر است به 15نفر کاهش پیدا کرده است. طبق گفته کارشناسان آموزشی در این کشور، با ظرفیت کنونی مدارس، امکان تشکیل کلاس‌های15نفره وجود ندارد و به کلاس‌های تازه‌ای نیاز است. دولت یک‌ میلیارد پوند برای جبران عقب افتادن دانش‌آموزان از درس‌ها در اختیار وزارت آموزش قرار داده است. قرار است طی مدت زمان باقی مانده تا بازگشایی مدارس، آموزش‌های لازم به دانش‌آموزان و خانواده‌ها در مورد چگونگی حفظ فاصله اجتماعی داده شود. در ترکیه، نخستین روز امتحانات دبیرستان‌ها و دانشگاه‌ها دیروز برگزار شد. دولت همزمان با اعلام مقررات منع رفت‌و‌آمد سعی کرد شهرها را خلوت کند تا دانش‌آموزان و دانشجویان بتوانند بدون دردسر و در فضای خلوت‌تری به مراکز امتحانی برسند. قرار است این برنامه هفته آینده نیز اجرا شود تا با برگزاری امتحانات، پرونده ترم تحصیلی جاری بسته شود. در مورد 18میلیون دانش‌آموز این کشور اما هنوز تصمیمی گرفته نشده است. 3‌ماه از تعطیلی مدارس در تمام مقاطع می‌گذرد و دولت اعلام کرده فعلا برنامه‌ای برای بازگشایی مدارس و تشکیل کلاس‌های حضوری ندارد. طبق اعلام وزارت آموزش ترکیه، بازگشایی مدارس نیازمند تأیید وزارت بهداشت این کشور است. اندونزی از‌ماه آینده گام به گام مدارس را در مناطق کم‌خطر بازگشایی خواهد کرد. طبق اعلام دولت، دبیرستان‌ها طی هفته‌های آینده فعالیت خود را آغاز می‌‌کنند. بازگشایی مدارس ابتدایی به شهریور و بازگشایی کودکستان‌ها به اواخر پاییز موکول شده است. حداکثر تعداد مجاز حضور دانش‌آموزان در هر کلاس، 18نفر و حداکثر تعداد کودکان در کودکستان‌ها 5نفر اعلام شده است. طبق دستور دولت، مسئولان مناطق مختلف ملزم به تهیه پروتکل‌های بهداشتی مختص به منطقه خود شده‌اند و به آنها در نحوه اجرای بازگشایی مدارس اختیار لازم داده شده است. در عین‌حال، خانواده‌ها همچنان خواهند توانست فرزندان خود را به مدرسه نفرستند و همچنان به آموزش آنلاین ادامه دهند. ویتنام نیز در میان کشورهای آسیایی، جزو کشورهای موفق در مهار ویروس کرونا بوده است. در میان جمعیت 97میلیونی این کشور، تنها 349مورد ابتلا ثبت شده است. استفاده از کیت‌های تست و رهگیری مبتلایان و افراد مرتبط با آنها، عامل اصلی موفقیت ویتنام بوده است. این کشور 22میلیون دانش‌آموز دارد و از‌ماه قبل با بازگشایی مدارس، دانش‌آموزان سر کلاس درس حاضر شدند. از دانش‌آموزان هنگام ورود به مدرسه تست تب گرفته می‌شود. استفاده از ماسک در مدارس اجباری است و مدارس ماسک در اختیار دانش‌آموزان قرار می‌دهند. نیوزیلند نخستین کشوری بود که اعلام کرد ویروس را شکست داده است. دولت از‌ ماه قبل مدارس را فعال کرده اما به خانواده‌ها برای حضور فرزندان‌شان در کلاس یا استفاده از آموزش به‌صورت آنلاین اجازه انتخاب داده است. در آمریکا که اکنون شمار مبتلایان به حدود 2میلیون‌و300هزار نفر رسیده است، همچنان بحث بر سر تاریخ بازگشایی مدارس ادامه دارد. بسیاری پاییز را زمان مناسبی برای بازگشایی مدارس می‌دانند.