انطباق زندگی با کرونا

اردشیر گراوند؛  جامعه‌شناس

با برداشته شدن محدودیت‌ها طبق تصمیم ستاد ملی مقابله با کرونا، مردم به‌تدریج به زندگی عادی خود برگشته‌اند. 
کرونا با ماست اما زندگی روزمره همانند روزهای قبل از شیوع کرونا در شهرها جریان پیدا کرده و مردم روال عادی زندگی خود را از سر گرفته‌اند. شرایط کنونی نگران‌کننده است، چرا که باز‌گشایی مشاغل و برداشتن محدودیت‌ها با وجود کرونا با سلامت شهروندان ارتباط مستقیمی دارد. در این میان وضعیت گروه‎هایی که در برابر بیماری آسیب‌پذیرند بیشتر در مخاطره است. اما دقیقا چه اتفاقی افتاده که همه ما می‌دانیم کرونا و خطر ابتلا به آن همچنان وجود دارد اما از احتیاط‌های فردی و جمعی فروکاسته‌ایم و سعی بر نادیده گرفتن مخاطرات پیش رو داریم؟
زمانی که جنگی اتفاق می‌افتد روزهای اول مردم نگران می‌شوند اما با گذر زمان نظام اجتماعی ناگزیر خواهد بود تا خود را با شرایط وفق بدهد. این موضوع در شرایط فعلی هم مصداق دارد. مردم بعد از یک دوره خانه‌نشینی و انتظار برای نزولی شدن آمارها، در حال بازگشت زندگی و در واقع انطباق زندگی‌شان با وضعیت کنونی هستند. ‌این تطبیق زندگی با شرایط جدید زمانبر و در عین حال ناشی از اضطرار زندگی است و بخشی از آن به شکل بی‌توجهی و بی‌محلی نمود پیدا می‌کند. درعین حال جامعه نیازمند فرصت بیشتری است که بتواند خودش را با شرایط جدید تطبیق بدهد.
بخشی از بی‌توجهی و غفلت مردم به سلامت خود و دیگران به ناتوانی دولت در انجام وظایفش برمی‌گردد. دولت در ابتدای شیوع کرونا نتوانست شهرها را قرنطینه کند و مردم را متقاعد کند که از خانه بیرون نیایند- هر چند بیش از 70درصد مردم به‌صورت خود خواسته این قرنطینه را رعایت کردند - همین ناتوانی در انجام وظایف محوله است در نهایت باعث عادی‌سازی شرایط کنونی برای مردم شد. ضمن اینکه سیاست‌ها و برنامه‌ها  به درستی پیش‌بینی و اعلام نشده است. هم‌اکنون شرایط به‌گونه‌ای است که اکثریت مردم راهی جز سر کار رفتن و بیرون آمدن از خانه ندارند. بسیاری به این نتیجه رسیده‌اند که اگر یک ماه کار کنند ریسک ابتلایشان به کرونا ممکن است 5درصد باشد اما اگر از خانه بیرون نیایند ریسک گرسنگی، ناتوانی در پرداختن اجاره‌بها، ناتوانی در خرید مایحتاج روزانه و... برایشان 95درصد است. پس برایشان راهی جز بیرون آمدن از خانه و حاضر شدن در سر کارهایشان باقی نمی‌ماند حتی به قیمت مبتلا شدن به کرونا.
ما باید به‌وجود این ویروس و زندگی با آن عادت کنیم. درست است که برخی کشورها از نیروهای امنیتی برای کنترل پروتکل‌های بهداشتی استفاده کرده‌اند اما این شیوه دست‌کم برای کشور ما اثربخش نیست و ما باید بر زمینه‌های اجتماعی کنترل و مهار بیماری متمرکز شویم. در عین حال که فاصله‌گذاری اجتماعی را رعایت می‌کنیم و از دست دادن با یکدیگر پرهیز می‌کنیم، می‌توانیم در محل کار خودمان نیز حاضر شویم و در همه حال از سلامت خودمان و دیگران مراقبت کنیم. 
شهروندان باید به این حد از شناخت درباره بیماری و مشارکت اجتماعی و فرهنگی برسند که در وضعیت کنونی شیوه زیست هریک از ما بر کیفیت زندگی و سلامت دیگران اثرگذار است. 
ابتلا به کرونا نباید باعث خجالت و شرمندگی‌شان بشود و باید با آن همانند دیگر بیماری‌ها رفتار کرد و این بیماری را مدیریت کرد نه اینکه مدام از شکست دادن ویروسی که هنوز ابعاد ناشناخته‌ای دارد صحبت کنیم و در عین حال به مردم توصیه کنیم که قرنطینه خانگی را رعایت کنند و همزمان دستور بازگشایی و حضور صددرصدی کارمندان در ادارات را صادر کنیم.