با اجازه کرونا، بله!

فهمیه محمدی _ خبر‌نگار

اواخر بهمن پارسال نخستین خبرها درباره بروز کرونا در ایران منتشر شد. همه می‌گفتند مردم باید در خانه‌ها بمانند و دورهمی‌ها و میهمانی‌ها تعطیل شود. کووید-19مسئله جدی، پیش‌بینی‌ناپذیر و نگران‌کننده زندگی مردم شد.
«بعد از این خبر، صدای زنگ تلفن خانه ما قطع نمی‌شد. اقوام و آشنایان زنگ می‌زدند و سعی می‌کردند به‌نحوی از سرنوشت مراسم ما بپرسند. بعضی می‌خواستند دلداری بدهند، اما حرف‌هایشان بدتر باعث مشوش‌شدن اوضاع ما می‌شد.»
نهال، مراسم عروسی‌اش در 3ماه گذشته 2بار لغو شده؛ یک‌بار اوایل اسفند به‌دلیل شیوع کرونا و یک‌بار هم اوایل خرداد به‌دلیل ادامه کرونا.
ماجرا به همین جا ختم نمی‌شود. او مانند صدها نفر دیگر برای شروع زندگی مشترک‌ بلاتکلیف است؛ «برای ازدواج‌مان از اینترنت شرکتی را پیدا کردیم که خدمات عروسی آسان ارائه می‌داد؛ یعنی شما میوه و شیرینی و کارت عروسی و لباس و ماشین عروس فیلمبرداری را به آنها واگذار می‌کنید و شرکت هم در مقابل تخفیف خوبی می‌دهد. چون از طریق فضای مجازی با شرکت آشنا شده بودیم و شناخت زیادی از آنها نداشتیم، بسیار نگران بیعانه‌ای بودیم که پرداخت شده و به‌دلیل پاسخگو‌نبودن شرکت فشار روحی زیادی را تحمل کردیم.» 
بلاتکلیفی آدم‌هایی مثل نهال موجب شد که در میانه کرونا، پلیس امنیت عمومی تهران وارد عمل شود و با ابلاغ نامه‌ای به اتاق اصناف تالارداران را موظف کند کل مبلغ بیعانه‌ای را که برای رزرو دریافت کرده‌اند، بازگردانند. حالا چند‌ماه گذشته، برخی تالارها بیعانه را برگردانده‌اند و برخی دیگر نه. آنها که برنگردانده‌اند با عروس‌ها و دامادها توافق کرده‌اند مراسم را بعداً  برگزار کنند.

ملاک‌‎هایی جدید برای انتخاب
یکی از دفاتر عقدی که نزدیک به ولنجک است، به‌دلیل بوی مواد ضد‌عفونی‌کننده که در ورودی ساختمان پیچیده، توانسته از دفتر عقد دیگری که در مقابل آنها قرار دارد، مشتری‌های بیشتری را جذب کند.
حمید‌ رضا‌خانی، مدیر یکی از دفترخانه‌های تهران به «همشهری» می‌گوید: «دفتر ما حدودا یک ‌ماه کاملا بسته شده بود. اوایل بازگشایی یکی از خانواده‌هایی که برای مراسم به دفاتر سر می‌زدند و هنوز تصمیم‌شان برای انتخاب قطعی نشده بود، به‌خاطر استفاده از ضد‌عفونی‌کننده دفتر ما را انتخاب کردند. روز عقد هم روی میز یک شیشه بزرگ الکل گذاشته بودند و آن را با تور سفید تزیین کرده بود. اصلا از آن استفاده نکردند اما در تمام عکس‌هایشان بود.» در مراسمی که این روزها برگزار می‌شود، آیین قند سابیدن و عسل خوردن کاملا از بین رفته. آنطور که رضاخانی می‌گوید در یکی از عقدکنان اخیر خانواده‌ها عسل آورده بودند، با قاشق یک‌بار مصرف. بعد از شیوع ویروس دیگر کسی به همان تعداد مهمان‌های اندکی که همراه خود می‌آوردند یادگاری از مراسم داده نمی‌شود. همه‌‌چیز ساده‌تر شده است.

به سایه خود هم الکل بزن
دفترخانه‌داران درباره اوضاع و احوال این روزها حرف‌های دیگری هم می‌زنند. علیرضا خندان دفترخانه‎‌ای دارد در محدوده مرزداران. قبلا جلوی دفترخانه‌اش پر می‌شد از ماشین‎های عروس حالا اما خبری از گل و بادکنک و تزیینات مرسوم ماشین‌ها نیست، همانطور که عرو‌س‌ها هم با لباس‌های سفید و ساده‌تر در مراسم حاضر می‌شوند. خندان می‌گوید: «در یک روز 2عقد داشتم که بسیار جالب بودند. اول که تماس گرفتند، اعلام کردند که ما 10نفر هستیم اما بعد از ترس کرونا تعداد مهمان‌هایشان به 8نفر رسیده بود. تمام همراهانشان با هم وارد نشدند. یکی بعد از ضدعفونی‌کردن خودش وارد می‌شد و تبریک می‌گفت و خارج می‌شد و نفر بعدی با طی همین مراحل می‌آمد داخل اتاق عقد. داماد حاضر نبود کنار عروس بنشیند تا خطبه آنها خوانده شود. از خانه با خود خودکار آورده بودند و در طول مراسم چندین‌بار دست‌هایشان را ضد‌عفونی می‌کردند اما بالاخره عقد انجام شد و زندگی‌شان را شروع کردند.»

عروس و دامادهای مریخی
اما در مقابل گروه اول که سخت می‌گیرند، گروه دیگری هم هستند که گویا در روزهای پرحادثه 3‌ماه گذشته در سیاره دیگری زندگی می‌کرده‌اند.
خندان درباره این گروه می‌گوید: «اصلا نمی‌دانند کرونا را چگونه می‌نویسند؟ گفته بودند ما 20نفر مهمان داریم اما با خود 50نفر مهمان آورده بودند به علاوه 2نفر عکاس که حین دادن کادو همه با هم روبوسی می‌کردند. ما خودمان هم ترسیده بودیم. دفتر آنقدر شلوغ بود که ما متوجه نشدیم خود عروس بله را گفت یا اطرافیانش! پدر و مادر عروس از هم طلاق گرفته بودند. مادر عروس با شوهرش آمده بود اما امضای پدر اصلی باید می‌بود. به‌خاطر همین مراسم‌شان شلوغ شده بود؛ هم ناپدری مهمان دعوت کرده بود، هم پدر اصلی عروس.»

شروع بدون اختلاف زندگی مشترک
حامد و ستایش که بعد از حدود 2سال می‌خواستند با هم عقد کنند، مراسم را به هیچ‌وجه لغو نکردند و در ایام قرنطینه اسم‌هایشان در دفترخانه ثبت شد.
«خانواده‌های ما خیلی اصرار داشتند که ما دوست داریم شما را با لباس عروس ببینیم و برای شما آرزو داریم اما ما ترجیح دادیم فقط یک مراسم ساده بگیریم. هنوز هم به خانواده‌هایمان اطلاع نداده‌ایم که نمی‌خواهیم کلا مراسم بگیریم. هر دو نفرمان خانواده‌هایمان مخالف بودند که با هم ازدواج کنیم. دست آخر هم گرفتار قرنطینه شدیم. می‌ترسیدیم اگر قرار محضر را لغو کنیم، دیگر نتوانیم خانواده‌هایمان را مجاب کنیم تا اجازه دهند ما به هم برسیم. به‌خاطر همین برای هر کدام از کارهایی که قبل از شیوع کرونا خیلی ساده به‌نظر می‌رسید برای من و مهیار یک روز زمان می‌برد تا به نتیجه برسد. ما حتی در مراسم عقدمان عکاس هم نداشتیم. فقط یکی از اقوام ما با دوربین چند عکس از ما گرفت که بزرگ کردیم و روی شاسی چاپ زدیم. مراسم‌نگرفتن ما باعث شد به خیلی از اختلاف‌نظرهایی که ناشی از متفاوت‌بودن خانواده‌ها‌ست برخورد نکنیم و از حواشی که بعد از مراسم‌ها به‌وجود می‌آید، جلوگیری کنیم.»

حلقه تنگ را دستت‌کن
نیکی و مرتضی بارها تصمیم گرفتند که تصمیم‌شان را رسمی کنند اما هر بار یک اتفاقی رخ داده که نتوانستند. یک‌بار یکی از اقوام نیکی فوت کرده یا مرتضی به ماموریت رفته یا یکی از آنها امتحان مهمی داشته، دقیقا به همین دلیل این بار کرونا و قرنطینه هم باعث نشد از تصمیم‌شان صرف‌نظر کنند، با وجود کرونا کارهایشان را پیش بردند.
نیکی به همشهری می‌گوید:«آذر پارسال وقتی به چند تالار سر زدیم، ساده‌ترین منو تقریبا نفری 200هزار تومان می‌شد. هزینه شام 6 تا 7میلیون بود با مهمان‌هایی که از دو طرف 300نفر بودند با هزینه گل‌آرایی و آتش‌بازی و موزیک و رقص‌نور 50 تا 100میلیون تومان می‌شد، با تورمی که از آذر‌ماه تا الان در جامعه داشتیم، تصمیم گرفتیم اصلا مراسمی نداشته باشیم. تنها فشاری که به ما‌ وارد شد، تهیه لباس مرتب برای من بود. طلا‌فروشی که حلقه‌هایمان را سفارش دادیم، از مدل حلقه من 2سایز درست کرده بود که موقع تحویل‌دادن اشتباه شده بود و حلقه برای دستم تنگ بود. با هر سختی که بود، حلقه را روز عقدم دستم کردم.»
او ادامه می‌دهد: «تمام پولی که برای مراسم عقدم درنظر گرفته بودم به علاوه پس‌اندازی که برای جهیزیه درنظر گرفته بودم را صرف خرید وسایل اولیه زندگی کردم. از بهمن یا اسفند سال قبل هم کلی روی قیمت اجناس رفته است.»

کارت‌ات را پس بگیر
بعد از اعلام خبر رسمی شیوع کرونا در کشور وقتی که شهر به حالت نیمه‌تعطیل در آمد و همه جا بسته شد، بسیاری قبل از شروع قرنطینه به فکر ازدواج بودند و تمام کارهای خود را انجام داده بودند. کلی هزینه کرده بودند که با ورود این ویروس ناشناخته به کشور همه مراسم‌شان به‌هم خورد و هستند عده زیادی از مردم که هنوز به‌دنبال پس‌گرفتن پول‌های خود هستند.
نسترن که اوایل شروع قرنطینه تصور دقیقی از ویروس کرونا نداشته، فکر می‌کرد که خیلی زود این دوره تمام می‌شود اما حدود 3هفته که گذشت، متوجه شد این ویروس را نمی‌توان دید و‌ تقریبا به تمام کشورهای دنیا انتقال یافته است؛ «ما حتی کارت عروسی‌مان را هم پخش کرده بودیم و مشغول انجام‌دادن کارهای نهایی مراسم بودیم که متوجه شدیم باید همه در خانه بمانند و قرنطینه آغاز شد. وقتی بار اول مراسم‌مان لغو شد، خانواده‌هایمان امید داشتند که به‌زودی شهر به حالت عادی بازمی‌گردد و دوباره می‌توانیم مراسم بگیریم، اما وقتی دوباره مراسم ما لغو شد، خانواده‌های هر دو طرف بسیار نگران شدند و توصیه کردند که زندگی‌تان را آغاز کنید. هر موقع وضعیت عادی شد می‌توانید مراسمی که عقب‌افتاده را برگزار کنید. برای من خیلی اهمیت دارد که حتما مهمان‌ها با اطمینان خاطر و رضایت کامل در مراسم‌مان حضور پیدا کنند.»

امیدت را از دست نده
حالا که چند ماه از کرونا گذشته، مردم آرام‌آرام به زندگی روزمره بازمی‌گردند. بسیاری از مراکز بازگشایی شده‌اند اما تالارها هنوز جزو مراکز با ریسک بالا و تعطیل هستند. قاسم نوده فراهانی، رئیس اتاق اصناف تهران درخواست کرده تالارها هم باز شوند اما صعودی‌شدن منحنی ابتلا به کرونا در روزهای اخیر تصمیم‌گیری برای این بازگشایی را دشوار کرده و احتمالا با توجه به شرایط پیش‌رو، این بازگشایی به تعویق خواهد افتاد.

عروسی‌های زیر‌زمین‍ی
تالارهای عروسی و پذیرایی همچنان بسته هستند اما زندگی راه خودش را می‌رود؛ حتی اگر شده از زیر زمین.ستاد مقابله با کرونا اعلام کرده برگزاری مراسم عروسی و عزا باید تا اطلاع ثانوی تعطیل باشد. حسن روحانی، رئیس‌جمهوری هم گفته مردم، سبک زندگی‌شان را تغییر بدهند و تا زمانی که کرونا هست، دور هم جمع نشوند؛ حتی برای عروسی و عزاداری. از نظر مسئولان و سیاستگذاران، تالارها تعطیل هستند اما در اینترنت و شبکه‌های اجتماعی چراغ آنها روشن شده است. این تالارها از بعد عید فطر اجرای مراسم را از سر‌گرفته‌اند و خودشان قانون بازگشایی همه مشاغل را برای خودشان اجرا کرده‌‎اند و خواسته‌اند که استثنا نباشند.  علی خدایی، صاحب یکی از این باغ‌تالارها‌ست که بعد از عید فطر چند مراسم برگزار کرده، البته باغ او در دوران کرونا تغییرات زیادی به‌خود دیده؛ حالا به جای تونل گل، یک تونل پودری ضدعفونی‌کننده دارد؛ «4مجموعه داریم که همه بعد از عید فطر به‌دلیل پیگیری زیاد عروس و داماد‌هایی که اینجا مراسم داشتند، دوباره شروع به‌کار کردند و حدود شش، هفت مراسم ‌اجرا شده است. طاق ورودی مجموعه که قبلا گل‌آرایی انجام داده بودیم را مجهز به تونل ضدعفونی‌کننده کردیم. به‌صورت پودری مواد ضدعفونی و الکل اسپری می‌شود. همه مهمان‌ها موظف هستند پیش از ورود به تالار از داخل آن رد شوند.»  صندلی‌ها با فاصله زیاد از هم چیده شده و همه پرسنل تست کرونا داده‌اند و با داشتن کارت بهداشت مشغول به‌کار هستند؛ با ماسک‎هایی یک شکل که بر چهره دارند. محوطه این باغ‌تالار بزرگ است؛ خدایی می‌گوید: « هم‌اکنون می‌توانیم تا 300نفر را با فاصله اجتماعی در تالار پذیرا باشیم. همچنان هر خانواده سر یک میز می‌نشینند. برای سرو شام هم از قاشق و چنگال‌های پلاستیکی استفاده می‌کنیم که در آن یک پد الکلی هم وجود دارد.»  شیوه سرو غذای شب‌عروسی هم شباهتی به روال گذشته شب‌های عروسی ندارد. از میزهای چیده‌شده با شمع‌های روشن و انواع غذاهای رنگ به رنگ خبری نیست. غذا به‌صورت تک‌پرس برای مهمان‌ها سرو می‌شود و اینها راهکارهایی است که تالارهای بی‌مجوز به‌زعم خودشان برای کنترل خطر ابتلا به کرونا در پیش گرفته‌اند. ظرف شیرینی و تنقلات هم سلفون‌پیچ شده‌اند و هر ظرف فقط مخصوص یک نفر است. قرار است ستاد کرونا امروز یا فردا درباره تالارهای عروسی همانند سایر صنوف تصمیم بگیرد که می‌توانند فعالیت‌هایشان را پس از تصویب ستاد ملی کرونا و اجرای پروتکل‌های بهداشتی ازسر‌گیرند. با بازشدن تالارها دیگر هیچ واحد صنفی تعطیل‌شده‌‌ای وجود نخواهد داشت.

 توافق برگزاری مراسم در وقتی دیگر
بلاتکلیفی آدم‌هایی مثل نهال موجب شد که در میانه کرونا، پلیس امنیت عمومی تهران وارد عمل شود و با ابلاغ نامه‌ای به اتاق اصناف تالارداران را موظف کند کل مبلغ بیعانه‌ای را که برای رزرو دریافت کرده‌اند، بازگردانند. حالا چند‌ماه گذشته، برخی تالارها بیعانه را برگردانده‌اند و برخی دیگر نه. آنها که برنگردانده‌اند با عروس‌ها و دامادها توافق کرده‌اند مراسم را بعداً  برگزار کنند

 بازگشت پول؛شاید وقتی دیگر
بعد از اعلام خبر رسمی شیوع کرونا در کشور وقتی که شهر به حالت نیمه‌تعطیل در آمد و همه جا بسته شد، بسیاری قبل از شروع قرنطینه به فکر ازدواج بودند و تمام کارهای خود را انجام داده بودند. کلی هزینه کرده بودند که با ورود این ویروس ناشناخته به کشور همه مراسم‌شان به‌هم خورد و هستند عده زیادی از مردم که هنوز به‌دنبال پس‌گرفتن پول‌های خود هستند