آسمان؛ در همین نزدیکی

زهرا خلجی_خبرنگار

شاید خیلی‌ها چند وقت پیش با انتشار واضح‌ترین عکس‌ها از سطح خورشید، قدرت تلسکوپ‌های ساخت بشر را یک‌بار دیگر درک کرده باشند؛ عکس‌هایی شگفت‌انگیز که تصور همه ما و حتی دانشمندان را درباره خورشید تغییر داد. این عکس‌ها توسط تلسکوپ خورشیدی «دانیل کی اینویی» در هاوایی گرفته شده بود. انتشار این عکس‌ها، بار دیگر اهمیت بالای تلسکوپ‌های جهان را یادآوری کرد؛ تلسکوپ‌های روی زمین به اندازه تلسکوپ‌های فضایی در انواع مختلف خود نقشی بی‌‌بدیل در علم بشر داشته‌اند.

تلسکوپ خورشیدی «دانیل کی اینویی» 

نام این تلسکوپ به افتخار سناتور آمریکایی در هاوایی دانیل اینویی گذاشته شده است؛ تلسکوپی که بزرگ‌ترین تلسکوپ خورشیدی جهان به‌حساب می‌آید. قرارداد ساخت این تلسکوپ در سال2010 و تاریخ تکمیل آن برای سال2017 برنامه‌ریزی شد. ساخت بدنه در سایت DKIST از ژانویه2013 آغاز شد و کار در سپتامبر2013 به پایان رسید. در عکسی که توسط این تلسکوپ از خورشید گرفته شده است ساختارهای ریزی شبیه به ناگت عیان شد که نشان داد سطح خورشید از این تکه‌های کوچک تشکیل شده است. این عکس آغاز یک مطالعه 50ساله درباره نزدیک‌ترین ستاره ماست که توسط دانشمندان شاغل در این تلسکوپ انجام گرفت.

تلسکوپ بزرگ آفریقای جنوبی

تلسکوپ بزرگ آفریقای جنوبی با ارتفاع 10متر بزرگ‌ترین تلسکوپ تک نور در نیم‌کره‌جنوبی است که برای طیف‌سنجی طراحی شده است. ادعا می‌شود که این منطقه یکی از تاریک‌ترین مناطق برای رصدخانه‌ها در جهان است؛ به دور از آلودگی‌های شهری. این تلسکوپ می‌تواند تصویربرداری، طیف‌سنجی و تجزیه و تحلیل چندقطبی تابش از اجسام نجومی دور از دسترس تلسکوپ‌های نیم‌کره‌شمالی را آسان کند. این وسیله همچنین می‌تواند اشیاء را مانند یک شمع کم‌سو روی‌ماه تشخیص دهد و به‌طور همزمان مسئول تشخیص نخستین پالسار سفید کوچک در سال2016 بود.

Gran Telescopio Canarias

با قرار گرفتن در ارتفاع 2هزارو267متری از سطح دریا در لا‌‌پالما جزایر قناری، تلسکوپ Gran Telescopio Canarias هم‌اکنون بزرگ‌ترین تلسکوپ تک دیافراگم جهان است. ساخت این تلسکوپ 7سال زمان برده و 130میلیون یورو هزینه نیز در‌بر‌داشته است. تلسکوپ جزیره قناری نخستین بار در سال2009 آغاز به‌کار کرد و در سال2016 از کهکشانی با 500میلیون سال نوری عکسی گرفت که این عکس 10برابر واضح‌تر از عکس‌هایی بود که پیش از آن سایر تلسکوپ‌های زمینی از اعماق کهکشان گرفته بودند. پروژه ساخت این تلسکوپ با همکاری چندین انستیتو از اسپانیا، مکزیک و دانشگاه فلوریدا و دانشگاه غیرانتفاعی مکزیک و انستیتویی از جزیره قناری انجام شده است.

تلسکوپ دوقلوی رصدخانه WM Keck 

تلسکوپ دوقلو از رصدخانه WM Keck در هاوایی قرار دارد و هرکدام از آنها وزنی برابر 300تن دارد. این تلسکوپ‌ها که در سال‌های 1993 و 1996 تکمیل شده‌اند، در زمان خود بزرگ‌ترین تلسکوپ دنیا به‌حساب می‌آمدند. هم‌اکنون نیز آنها به‌عنوان سومین و چهارمین تلسکوپ بزرگ دنیا شناخته می‌شوند. سائول پرلماتر، برایان پی اشمیت و آدام جی رئیس ستاره‌شناسانی هستند که در سال2011 با اطلاعاتی که از این تلسکوپ درباره تحقیق روی انفجار ستاره‌ها به‌دست آورده بودند، توانستند جایزه نوبل فیزیک را دریافت کنند. آنها با استفاده از این تلسکوپ به شواهدی برای وجود انرژی تاریک دست یافتند؛ نیروی مرموزی که می‌تواند پشت شتاب گسترش جهان باشد.

تلسکوپ هابی ابرلی

تسلکوپ 11متری «هابی ابرلی»  که روی رصدخانه مک دونالد واقع در کوه‌های دیویس تگزاس جانمایی شده یکی از بزرگ‌ترین تلسکوپ‌های حال حاضر دنیاست. این تلسکوپ ترکیبی از ویژگی‌هایی است که آن را از طراحی‌های مرسوم تلسکوپ‌ها متمایز می‌کند و به همین دلیل هزینه ساخت آن پایین آمده است. در سال2012 ستاره‌شناسان این تلسکوپ را برای اندازه‌گیری جرم بزرگ‌ترین سیاهچاله در کهکشانی با 220میلیون سال نوری فاصله به‌کار گرفتند.

تاریک‌ترین منطقه جهان
تلسکوپ بزرگ آفریقای جنوبی با ارتفاع 10متر بزرگ‌ترین تلسکوپ تک نور در نیم‌کره‌جنوبی است که برای طیف‌سنجی طراحی شده. ادعا می‌شود که این منطقه یکی از تاریک‌ترین مناطق برای رصدخانه‌ها در جهان است