گزارش
ژنرال‌هاعلیه ترامپ
مقام‌های کنونی و سابق پنتاگون، از تهدید ترامپ برای استقرار ارتش در خیابان‌ها انتقاد کردند
محمد امین خرمی ـ خبرنگار
همزمان با گسترش اعتراض‌های خیابانی ضد‌نژادپرستی به تمام ایالت‌های آمریکا، تهدید دونالد ترامپ در استفاده از نیروهای ارتش برای مهار بحران، مخالفت بیسابقه مقام‌های نظامی این کشور را به‌دنبال داشته است.
10روز از آغاز اعتراض‌های آمریکا و درگیری شدید نیروهای پلیس با معترضان می‌گذرد اما هیچ نشانه‌ای از بهبود اوضاع دیده نمی‌شود. در این وضعیت، راه‌حل دونالد ترامپ برای به‌دست‌گرفتن مدیریت بحران، استقرار نیروهای ارتش در خیابان‌هاست؛ راه‌حلی که در همین ابتدای راه با مخالفت مقام‌های پنتاگون روبه‌رو شده است. وزیر دفاع آمریکا روز پنجشنبه در اظهارنظری بیسابقه رو‌در‌روی رئیسش قرار گرفت و تأکید کرد که دولت آمریکا نباید از نیروهای ارتش برای سرکوب اعتراضات استفاده کند؛ اظهارنظری که بلافاصله با اعلام موضع شماری از ژنرال‌های سرشناس آمریکایی به چالشی تازه برای دونالد ترامپ تبدیل شد. ترامپ روز دوشنبه تهدید کرده بود اگر ایالت‌ها نتوانند وضعیت آشوب خیابانی را کنترل کنند، خود به عنوان رئیس‌جمهور وارد عمل خواهد شد و با استفاده از قدرت نیروهای ارتش، کنترل اوضاع را در دست خواهد گرفت. مارک اسپر در نشست خبری وزارت دفاع گفت: «استفاده از نیروهای نظامی برای انجام وظایف نیروهای پلیس تنها به‌عنوان آخرین گزینه، آن هم در شرایط خاص باید انجام شود.» سخنان وزیر دفاع آمریکا را رئیس ستاد مشترک نیروهای مسلح این کشور تکمیل کرد تا برای همه مشخص شود، نظامیان آمریکا موافق دخالت نیروهای ارتش برای سرکوب اعتراض‌های خیابانی در این کشور نیستند. ژنرال مارک میلی، رئیس ستاد مشترک، در نامه‌ای به نیروهای مسلح آمریکا تأکید کرد که تمامی نیروهای نظامی آمریکا برای دفاع از قانون اساسی این کشور سوگند خورده‌اند؛ قانونی که به گفته او به مردم آمریکا «حق آزادی بیان و تجمعات مسالمت‌آمیز» را می‌دهد. تقابل میان رئیس‌جمهور و مقام‌های نظامی آمریکا در شرایطی اتفاق می‌افتد که ترامپ به‌خاطر ناتوانی در مدیریت بحران کرونا، تعطیلی کسب‌وکارها و اشتباه‌های مکرر در برخورد با معترضان هدف انتقادهای بسیار قرار گرفته است. استفاده ترامپ از نیروهای گارد ملی برای مهار اعتراض‌ها در واشنگتن و تهدید به استفاده از نیروهای ارتش در دیگر ایالت‌ها، حتی برخی اعضای حزب جمهوریخواه را که طرفدار او هستند هم نگران اوضاع کرده است. در واشنگتن، گفته می‌شود شهردار دستور اخراج نیروهای گارد ملی از هتل‌ها را صادر کرده است. حدود هزار و 200نیروی گارد ملی برای سرکوب اعتراض‌ها از ایالت یوتا به واشنگتن اعزام شده‌اند و اکنون در هتل‌های این شهر مستقر هستند. موریل بروزر، شهردار واشنگتن، چند روز پیش هدف انتقادهای شدید ترامپ قرار گرفته بود و اقدام تازه بروزر، واکنش به سخنان ترامپ ارزیابی شده است.
در میان اظهارنظرهای مختلفی که در مورد احتمال استقرار ارتش در شهرها مطرح شده، موضع‌گیری تند ژنرال جیمز متیس، بیش از دیگران مورد توجه قرار گرفته است. وزیر دفاع سابق آمریکا، در بیانیه‌ای نوشته است: «باید با هر تفکری که شهرهای آمریکا را میدان نبرد تصور می‌کند و می‌خواهد با اعزام سربازان، بر خیابان‌ها غلبه کند، مقابله کرد.» متیس نیز همچون وزیر دفاع کنونی آمریکا، استفاده از نیروی نظامی را به‌عنوان آخرین گزینه و تنها در شرایط خاص ضروری دانسته است. متیس نوشته است: «۵۰ سال پیش که به ارتش پیوستم، سوگند خوردم که از قانون اساسی دفاع و از آن حمایت کنم. اما هرگز به خواب هم نمی‌دیدم روزی بیاید که نیروهایی که همان سوگند را یاد می‌کنند برای نقض حقوق قانون اساسی هموطنان خود دستور بگیرند.» او برقراری نظم در شهرها و ایالت‌های آمریکا را وظیفه نیروهای پلیس دانسته و گفته است: «تقویت جنبه نظامی واکنش دولت به اعتراض‌ها، به رویارویی میان ارتش و مردم منجر خواهد شد.»
ژنرال متیس که در 2سال اول ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ وزیر دفاع بود و در اعتراض به دستور ترامپ برای خروج نیروهای آمریکایی از سوریه از سمتش استعفا کرد، در بیانیه‌اش شخص رئیس‌جمهور را هم هدف انتقاد قرار داده است. او نوشته است: «دونالد ترامپ نخستین رئیس‌جمهور در دوران زندگی من است که سعی ندارد مردم آمریکا را متحد کند؛ حتی تظاهر هم نمی‌کند که چنین قصدی دارد. در عوض او سعی می‌کند بین ما تفرقه بیندازد. امروز شاهد تبعات 3سال تلاش در این مسیر هستیم؛ شاهد تبعات 3سال نبود یک رهبری پخته هستیم. ما می‌توانیم بدون او متحد شویم.» متیس در بیانیه خود «تفرقه بینداز و رهبری کن» را شیوه نازی‌ها در جنگ جهانی دوم دانسته و به‌طور غیرمستقیم، آن را همان روشی دانسته که ترامپ در پیش گرفته است.
بیانیه تند متیس مثل زنگ خطری در جامعه آمریکا صدا کرده است. هشدار او باعث شد تا برخی چهره‌های جمهوریخواه نیز نسبت به سیاست‌های ترامپ مسیر انتقاد را در پیش بگیرد. لیزا مورکووسکی، عضو جمهوریخواه مجلس سنای آمریکا به خبرنگاران گفت که این بیانیه حاوی حقایق غیرقابل انکاری است و اینکه او احتمالا در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا از ترامپ حمایت نخواهد کرد.
مارتین دمپسی، رئیس سابق ستاد مشترک نیروهای مسلح آمریکا که اکنون بازنشسته شده نیز در یک گفت‌وگوی رادیویی به انتقاد از رئیس‌جمهور آمریکا پرداخت. او نیز ایده اعزام نیروهای ارتش به خیابان‌ها را «خطرناک» توصیف کرد.
همانطور که انتظار می‌رفت، دونالد ترامپ نیز در مقابل انتقادهای مطرح شده ساکت ننشسته است. خبرگزاری رویترز دیروز در گزارشی خبر داد که ترامپ در حال بررسی گزینه برکناری وزیر دفاعش است. به نوشته رویترز، دستیاران ترامپ اما به او هشدار داده‌اند که اخراج وزیر دفاع در وضعیت آشفته کنونی و در شرایطی که حتی برخی نمایندگان جمهوریخواه کنگره هم از مارک اسپر دفاع کرده‌اند، وضعیت را بحرانی‌تر خواهد کرد. ترامپ هنوز در مورد اسپر اظهارنظری نکرده اما در چند پست توییتری حسابی به ژنرال متیس تاخته است. او گفت که تنها وجه مشترکش با اوباما این بوده که هر دو متیس را اخراج کرده‌اند. ترامپ نوشت: «من زندگی تازه‌ای به او دادم اما او هیچ وقت آدم موفقی نبود... من خودم لقب سگ دیوانه را به او دادم.» با این حال، به نظر می‌رسد مخالفت با او از سوی عالی‌ترین چهره‌های نظامی آمریکا باعث شده تا او قدری از تصمیمش برای اعزام نیروهای ارتش به خیابان‌ها عقب‌نشینی کند. او دیروز در پاسخ به خبرنگاران قدری از موضع اولیه کوتاه آمد و گفت: «فکر نمی‌کنم لازم باشد این کار را انجام دهیم؛ البته من قدرتش را دارم.»
