«بوگاتی» شاه کجاست؟

محمد باریکانی - خبرنگار

 بوگاتی محمدرضا پهلوی کجاست و این خودرو چگونه در خارج کشور سر از موزه خودروی پیترسون در آمریکا درآورد. آیا خودروی اهدایی دولت فرانسه به محمدرضا پهلوی در سال1318، جزو اموال تاریخی کاخ موزه سعدآباد است که 3سال پیش فروخته شده باشد؟ داستان بوگاتی محمدرضا پهلوی چیست که شایعه فروش آن در 3سال اخیر خبرساز شده است؟
روزنامه همشهری ماجرای بوگاتی محمدرضا شاه پهلوی را پیگیری کرده و در مکاتبه با موزه خودروی پیترسون در آمریکا به کنکاش درباره این خودروی تاریخی  پرداخت. خودروی پهلوی‌ها‌ اگر در ایران مانده بود می‌توانست گران‌ترین خودروی تاریخی کشور باشد.

بوگاتی شاه جزو اموال دولت نبود
محمدرضا کارگر، مدیرکل امور موزه‌ها و اموال منقول وزارت میراث فرهنگی صنایع‌دستی و گردشگری درباره انتشار خبر فروش بوگاتی پهلوی دوم در 3سال اخیر، واکنش نشان داد و در گفت‌وگو با همشهری این خبر را از اساس شایعه خواند. او گفت: بوگاتی محمدرضا شاه پهلوی اصلا در ردیف اموال متعلق به مجموعه کاخ موزه سعدآباد ثبت نشده است. کارگر اعلام کرد: بوگاتی پهلوی دوم نه جزو اموال دولت بوده، نه در ردیف اموال در اختیار وزارت میراث فرهنگی صنایع‌دستی و گردشگری قرار داشت که 3 سال پیش فروخته شده باشد. ضمن آنکه اگر هم این خودرو جزو اموال دولت یا مجموعه وزارت میراث فرهنگی و موزه‌ها بود، براساس قانون امکان فروش آن وجود نداشت که حالا شایعه فروش این خودرو در 3سال اخیر را مطرح می‌کنند.

بوگاتی 2200 تومانی
موزه خودروی پیترسون در آمریکا که اکنون بوگاتی مدل1939 محمدرضا شاه پهلوی را با پلاک ایران به‌نمایش گذاشته است، این اظهارات را در مکاتبه با روزنامه همشهری تأیید و اعلام کرد که این خودرو سال1959 مصادف با سال1338 شمسی به مبلغ 275دلار آمریکا از پارکینگ شاهنشاهی به شخصی به‌نام هوشنگ جلیلی فروخته شده است. بررسی همشهری از نرخ دلار در سال1338 مشخص کرد که نرخ دلار آن زمان 8تومان بود. بنابراین هوشنگ جلیلی توانست بوگاتی اهدایی توسط دولت فرانسه به شاه وقت ایران را با پرداخت 2200تومان خریداری کند. موزه خودروی پیترسون در آمریکا البته به همشهری اعلام کرده است که نمی‌تواند جزئیات معامله خرید خودرو و مبلغی که برای آن پرداخت شده است را در اختیار این روزنامه قرار دهد.

وزارت میراث از بوگاتی خبر ندارد
محمدرضا کارگر، رئیس اداره کل موزه‌ها و اموال منقول وزارت میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری نیز به همشهری گفته است که این وزارتخانه اصلا از وجود چنین خودرویی بی‌اطلاع است و از روز اول پیروزی انقلاب تا به امروز چنین خودرویی در اموال کاخ موزه سعدآباد و مجموعه اموال متعلق به وزارت میراث فرهنگی وجود نداشته است.
اظهارات مدیرکل امور موزه‌ها و اموال منقول وزارت میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری کاملا درست است چون موزه خودروی پیترسون در آمریکا به همشهری اعلام کرد: مدتی بعد از خرید خودروی بوگاتی محمدرضا پهلوی توسط هوشنگ جلیلی، تصاویری از این خودرو منتشر شد که در هلند در حال حرکت بود و بعدتر این خودرو در دیگر کشورهای اروپایی هم مشاهده شد تا آنکه در دهه1960 یعنی تا فاصله سال1340 بوگاتی  پهلوی توسط یک مجموعه‌دار آمریکایی خریداری شد. براساس برخی گزارش‌ها این مجموعه‌دار، خودروی اهدا شده به پهلوی دوم را همان سال‌ها به مبلغ یک‌میلیون و 760هزار دلار به قیمت آن روز یعنی 14میلیون و 80هزار تومان خریداری کرد. موزه خودروی پیترسون در کالیفرنیا اما در مکاتبه با روزنامه همشهری هیچ جزئیاتی از چگونگی خریداری این خودرو از سوی این موزه و حتی مبلغ پرداخت شده برای آن فاش نکرد و تنها اعلام کرد که آزادی سخن گفتن درباره جزئیات معامله بوگاتی محمدرضا پهلوی را ندارد.

خودروی پهلوی دوم قابل فروش نبود
محمدرضا کارگر، مدیرکل امور موزه‌ها و اموال منقول وزارت میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری به همشهری می‌گوید: حتی اگر خودروی بوگاتی شاه در ایران مانده بود و جزو اموال دولت و وزارت میراث فرهنگی صنایع‌دستی و گردشگری بود، براساس نظام موزه‌داری ایران و جهان امکان فروش آن وجود نداشت. چون هر اثر تاریخی دارای یک امین اموال است که همیشه نسبت به اثر پاسخگوست. ضمن آنکه تمام مشخصات یک شیء تاریخی در دفاتر مختلف ثبت می‌شود که یکی از آنها اداره دارایی و دیگری ذیحسابی وزارت میراث‌فرهنگی و دفتر موزه است که اطلاعات آن‌ها باید همیشه با یکدیگر برابری داشته باشند. لذا اگر خودروی محمدرضا پهلوی جزو اموال میراث‌فرهنگی یا حتی کاخ‌موزه سعدآباد بود امکان فروش آن وجود نداشت و هیچ شخصی نیز قادر به فروش آن نبود. براساس آنچه موزه خودروی پیترسون در کالیفرنیا به همشهری اعلام کرده است، تعداد کمی از خانواده‌های سلطنتی در جهان دارای پارکینگ‌های اختصاصی هستند که تقریبا تمامی وسایل نقلیه‌ای که به مرور زمان برای آنها ساخته شده است را در آن نگهداری می‌کنند. اما اکثر دولت‌ها گاهگاه خودروهای موجود در پارکینگ‌ها را می‌فروشند و در مورد بوگاتی محمدرضا پهلوی نیز همین اتفاق افتاد.

پهلوی‌ها بوگاتی را فروختند
براساس آنچه موزه خودروی پیترسون در کالیفرنیا به همشهری اعلام کرده است، خودروی اهدا شده به محمدرضا شاه توسط دولت فرانسه یکی از 4خودروی اختصاصی بوگاتی ساخته شده را با هدف تحکیم روابط سیاسی خود با ایران به پهلوی دوم و به بهانه تبریک ازدواج نخست او با فوزیه، خواهر ملک فاروق پادشاه مصر اهدا کرد. آنها این استدلال را داشتند که شاه وقت ایران خودروهای کلاسیک متعددی در اختیار دارد و به همین دلیل یکی از اسپرت‌ترین خودروهای طراحی شده تا آن زمان را به او اهدا کردند و البته که او نیز این خودرو را برای 20سال نگهداری و با آن رانندگی کرد. خودروی بوگاتی اهدا شده از سوی دولت فرانسه به پهلوی دوم در سال1318، در همان سال‌های پیش از انقلاب ایران یا بهتر بگوییم در فاصله سال‌های دهه 30 تا 40 شمسی و یک دهه پیش از انقلاب ایران از کشور خارج شد و اکنون به یکی از آثار تاریخی گران‌قیمت در موزه خودروی پیترسون تبدیل شده که پلاک فارسی خود را نیز همچنان حفظ کرده است. هنوز اما مشخص نیست شایعه فروش بوگاتی تاریخی پهلوی دوم طی 3 سال با چه هدفی در فضای مجازی و برخی سایت‌های اطلاع‌رسانی منتشر شده است و انتشار دهندگان این خبر جعلی، چرا بوگاتی محمدرضا شاه پهلوی را بخشی از اموال تاریخی در اختیار کاخ موزه سعدآباد عنوان کردند که در 3 سال اخیر فروخته‌شده است؟