نبض اتوبوس و مترو کند شد

سیدمحمد فخار _ خبر‌نگار

مرکز پژوهش‌های مجلس طی روزهای اخیر گزارشی با موضوع بررسی ابعاد آثار ویروس کرونا بر بخش حمل‌ونقل کشور منتشر کرده که نشان می‌دهد ادامه فعالیت حمل‌ونقل عمومی در شهرها همزمان با رعایت پروتکل‌های بهداشتی، چالشی جدی محسوب می‌شود.
طی 3‌ماه اخیر که شهرهای کشور با اپیدمی ویروس کرونا روبه‌رو شده‌اند، اگرچه کاهش مصرف سوخت، کاهش تصادفات رانندگی، ایجاد فرصت برای اصلاح ساختارهای معیوب مترو و اتوبوس و البته توزیع ساعات کاری مشاغل به‌وجود آمده، اما حمل‌ونقل عمومی شهری با مشکلات بسیاری روبه‌رو شده است. مهم‌ترین این معضلات کاهش درآمد و افزایش هزینه‌هاست که می‌تواند درصورت ادامه شرایط کرونایی به تعطیلی دائم مترو و اتوبوسرانی شهری منجر شود. از طرفی اقدامات فیزیکی مانند ضدعفونی کردن وسایل نقلیه عمومی، نظارت بر نیروی کار، رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی در صندلی‌ها، محل ایستادن و صف خریداری بلیت اتوبوس و مترو و آموزشی که باید به کادر و شهروندان داده شود، صفی از مشکلات ناخواسته را در برابر مدیریت شهری پدید آورده است. در چنین شرایطی گزارش مذکور به ارائه الگوی شهرهای بزرگ جهان اشاره می‌کند که در گزارش پیش روی خلاصه آن را می‌خوانید.

راه‌حل‌های 4گانه برای مدیریت ترددها

مترو
 فعالیت خطوط مترو در روزهای کرونایی یک چالش جدی برای شهرهای بزرگ کشور است. تعطیلی کل یا حتی برخی از این خطوط برای طولانی مدت بی‌شک ممکن نیست؛ چراکه این سامانه، محوری‌ترین بخش ترددهای شهری را پوشش می‌دهد و از طرفی تعطیلی دائم آن با توجه به هزینه سنگینی که بر دوش شهرداری‌ها می‌اندازد، امکان ندارد. البته راه‌حل مرکز پژوهش‌های مجلس این است که شاید بتوان به تعطیلی برخی ایستگاه‌ها و ایستگاه‌های تبادلی فکر کرد که این مهم هم در میان‌مدت شدنی است.

سواری  
در ترددهای سواری محور که طی ماه‌های اخیر با برچیده شدن طرح‌های ترافیکی در تهران و برخی شهرها به اجرا درآمده، مرکز پژوهش‌های مجلس توصیه می‌کند لغو کوتاه‌مدت طرح‌های ترافیکی در دستور قرار گیرد و بازنگری در این طرح‌ها برای بلند مدت با توجه به شرایط تأمین ظرفیت حمل‌ونقل عمومی با رعایت فاصله‌گذاری پیشنهاد می‌شود.

اتوبوس
 در خطوط اتوبوسرانی پرتقاضا یعنی خطوط BRT و سایر خطوط شلوغ مرکزی شهر، امکان تعطیلی کل یا حتی برخی خطوط برای طولانی مدت وجود ندارد و حتی باید اضافه کردن ناوگان در دستور کار قرار گیرد. از سویی می‌توان امکان تعطیلی خطوط کم تقاضا و استفاده از ناوگان آن و نیز استفاده از ناوگان آزاد بخش خصوصی برای سرویس‌دهی با فاصله‌گذاری اجتماعی را مورد توجه قرار داد.

حمایت
 در شرایطی که تردد با حمل‌ونقل عمومی شهرها به شرایط بحرانی رسیده است، باید حمایت‌های مالی دولت از بخش‌های آسیب دیده در بازه زمانی شیوع بیماری در دستور کار قرار گیرد. البته مرکز پژوهش‌های مجلس اعلام کرده که با توجه به محدود شدن شدید منابع مالی دولت به دلایلی مانند مسائل اقتصاد جهانی، تحریم‌ها، کاهش قیمت نفت، آثار اقتصادی بحران کرونا، تبعا باید به کاهش هزینه‌های سنگین از جمله به تعویق افتادن توسعه آزادراه‌ها، احداث خطوط مترو و ابرپروژه‌های شهر توجه کرد.

روند کاهش مسافران شهری مترو و اتوبوس دنیا پس از کرونا


اقدامات شهرهای جهان پس از وقوع بحران کرونا