یک فصل بی‌سینما

مسعود میر ـ روزنامه‌نگار

تابستان سال‌57 که آتش سینما رکس، داغ به دل تماشاگران و علاقه‌مندان سینما گذاشته‌بود و بسیاری از سینماها کرکره‌ها را پایین کشیده‌بودند هم باز تعطیلی سینماها سراسری نبود. بسیاری از سینماها در شهرستان‌ها، آپارات‌هایشان را روشن نگه‌داشتند و فیلم پخش کردند. در سال‌های بعد از انقلاب و روزهای پر فراز و نشیب آن ایام در موافقت و مخالفت با سینماها هم، سینماها باز کارشان را متوقف نکردند و هرچند تغییر شمایل سردرها اتفاق افتاد و جنس فیلم‌ها عوض شد، اما سینماها میزبانی مشتاقان هنرهفتم را متوقف نکردند. جنگ و صلح و همه روزهای دیگر تاریخ این سرزمین را هم که مرور کنیم، باز نشانی از تعطیلی سراسری سینماهای کشور برای این مدت طولانی یافت نمی‌شود. حالا اما کرونا چنان بلایی به سرمان آورد که دیگر می‌توان در تیتراژ یک مستند درباره تاریخچه سینمای ایران نوشت: نه کودتا، نه انقلاب، نه جنگ، بلکه ویروس کرونا دلیل طولانی‌ترین تعطیلی عمومی سینماها در کشور بود.

اکران آنلاین؛ سیاه‌بهار 
بیست‌و‌چهارم فروردین بود که بالاخره سینما از سالن و پرده عریض نمایش به اینترنت و مانیتور درز کرد و اکران آنلاین شد اسم رمز عبور از روزهای بی‌سینمایی در ایام کرونایی. اول قصه با «خروج» از راه رسید و بعد«طلا» اکران آنلاین شد و کم‌کم فیلم‌های دیگر هم از راه رسیدند. حالا که کلمات این متن پیش چشمان شما سر تعظیم فرود آورده‌اند، آمار و ارقام از خرید حدود نیم‌میلیون بلیت برای تماشای آنلاین فیلم‌ها خبر می‌دهند. کافی است درنظر داشته باشیم که میانگین قیمت بلیت برای نمایش‌های آنلاین 15هزار تومان بوده و با این تفاسیر سینمای ایران در اکران نوروزی و البته آنلاین خود، گردش مالی 7.5میلیارد تومانی را تجربه کرده‌است.
اگر این اطلاعات را با اوضاع و احوال فروش فیلم‌ها در بهار سال گذشته مقایسه کنیم، بیش از همیشه متوجه اوضاع اسفناک تعداد مخاطبان و مبلغ فروش فیلم‌ها در روزهای کرونا‌زده خواهیم شد. سال گذشته «رحمان 1400» که اکرانش نصفه و نیمه پایان یافت، به استناد آمار منتشر‌شده توسط سازمان سینمایی حدود یک میلیون و 300هزار نفر تماشاگر داشت و فروشش بیش از 3برابر مجموع فروش اکران آنلاین سینماها بوده‌است. حالا بماند که این مقایسه درباره سایر فیلم‌های اکران نوروز سال گذشته هم مصداق دارد و شواهد نشان می‌دهد که مجموع فروش فیلم‌های اکران نوروز سال‌98 در بازه زمانی 20روزه اول تا بیستم فروردین بیش از 40میلیارد تومان بوده‌است.
با این عدد و رقم‌ها می‌توان گفت که هرچند اکران آنلاین مرهمی اندک بر زخم‌های سینمای کرونا‌زده ایران گذاشت، اما بهار99 را باید سیاه‌بهار سینمای ایران نام نهاد.

سینما پشت فرمان
سر و صداهای اکران آنلاین که کمی فروکش کرد، صدای بوق ماشین‌ها در صف سینمای روباز بلند شد. بعد از سال‌ها «سینما درایوین» دوباره وارد چرخه نمایش فیلم شد و با عنوان تغییر‌یافته «سینما ماشین» مخاطبان را به تلاش برای زنده نگه‌داشتن حیات سینما ترغیب کرد. درباره آمار دقیق تعداد مخاطبان و البته فروش دقیق فیلم‌ ابراهیم حاتمی‌کیا به‌عنوان پیشقراول اجرای این طرح، اطلاعات به‌روزی ارائه نشده اما با درنظر گرفتن اینکه حداکثر ظرفیت توقف ماشین در فضای باز پارکینگ برج میلاد 160ماشین است، می‌توان حدس زد که این چرخه نمایش فیلم در روزهای کرونایی عملا بیشتر به نفع نام سینماست تا کام سینما و گردش مالی قابل اعتنایی ندارد.

انتظار از نیمه خرداد
کمی زمستان و بسیاری بهار، روزها را که روی هم بریزی می‌شود یک فصل و حتی بیشتر، کرونا همه زندگی ما را تحت‌تأثیر قرار داد و سینما هم از این قاعده مستثنا نیست. خبر افتتاح سینماها بعد از تعطیلات نیمه خرداد حالا کورسوی امیدواری است برای بازگشت سین سینما به بهار بی‌جان و رو به پایان سال‌99. شاید خورشید سینما در تابستان گرم‌تر بتابد اما تا همین روزهای کهنه شده از سال هم، سینما بسیار ضرر کرده‌است...