موزه صنعتی کرمان
جلوه دیگر از هنرهای معاصر
به جرأت میتوان گفت که بعد از موزه هنرهای معاصر تهران، موزه صنعتی کرمان، ارزشمندترین گنجینه هنرهای معاصر ایران و جهان در کشورمان را در خود گنجانده است. در موزه صنعتی کرمان حدود ۱۲۰۰اثر هنری نگهداری میشود که بیشتر این آثار هنری شامل مجسمههای برنزی، گچی، مرمری و چوبی، تابلوهای موزائیک سنگ، نقاشیهای سیاه قلم، رنگ روغن و آبرنگ میشود. نیمی از آثار موجود در موزه متعلق به استاد سیدعلی اکبر صنعتی، مجسمهساز و نقاش و باقی آن متعلق به بیش از ۸۳هنرمند معاصر ایرانی و ۱۶هنرمند خارجی است. هنرمندان معاصر خارجی شامل آگوست رودن، هنری مور، بن نیکلسن، آلبرمارکه، امیل نولده، بلاکادار، بوناتی، واسیلی کاندینسکی، جاکوب اپشتاین و تام فیلیپس و هنرمندان معاصر ایرانی شامل کمالالملک، علیاکبر یاسمی، ژاره طباطبایی، محمد حیدریان، رسام ارژنگی، پرویز تناولی و سهراب سپهری هستند.
مؤسس موزه که بود؟
تاریخچه این موزه به حدود ۸۰سال پیش و به روزگاران قدیم، به زمان بزرگمردی بازمیگردد که هماکنون آرامگاه او در داخل کتابخانه این مجموعه فرهنگی است. این مرد خیر و نیکوکار که حاجاکبر صنعتیزاده نام داشت، بعد از بازگشت از سفر حج به دیدن سیدجمالالدین اسدآبادی رفت و از وی خواست که در خدمت ایشان عبادت کند؛ با این دیدار مسیر زندگی این خیر تغییر کرده و به جای خدمت به سیدجمالالدین راه دیگری پیش میگیرد. راهی که به گفته سید بهترین عبادت یعنی خدمت به خلق نیست. بعد از این دیدار حاجاکبر به شهر خود کرمان بازگشت و پرورشگاهی برای کودکان بیسرپرست و یتیم کرمانی خصوصا کودکان هنرمند و مستعد ساخت. اما چه پرورشگاهی شد و چه هنرمندانی را پرورش داد. پرورشگاه صنعتی کرمان در سال۱۲۹۵ و در مساحتی حدود ۴۵هزار مترمربع توسط این مرد خیر و دلسوز تاسیس شد و به گفته مسئول آموزش این پرورشگاه، نزدیک به ۴۰۰۰کودک تحت مراقبت و نگهداری این پرورشگاه بودند و بیشتر آنها با تعلیم و تربیت خوب مؤسس آن، حاجاکبر به افرادی بلندآوازه تبدیل شدند. از آنجا که زمان ثبتنام در کلاس ابتدایی نیاز به شناسنامه بود و گروهی از کودکان این پرورشگاه در آن زمان فاقد شناسنامه بودند، مرحوم حاجاکبر صنعتی از نماینده اداره آمار و ثبتاحوال خواست که برای کودکان پرورشگاه که بدون شناسنامه بودند، با فامیل صنعتیزاده شناسنامه صادر کند. بدینترتیب نام خانوادگی بیشتر کودکان پرورشگاه همنام با حاجاکبر بود.
پرورشگاهی که موزه شد
جالب است بدانید موزه هنرهای معاصر کرمان در حقیقت پرورشگاه بوده که در سال۱۳۵۶ بهمنظور نگهداری و نمایش آثار استاد سیدعلی اکبر، هنرمند مجسمهساز و نقاش و آثار دیگر هنرمندان ایران و جهان به موزه تبدیل شد. فعالیت فرهنگی پرورشگاه صنعتی از سال۱۳۲۸ با ساخت کارگاه و نمایشگاهی از آثار نقاشی و مجسمهسازی استاد صنعتی آغاز شد. در سال۱۳۴۱ نیز یکی از نخستین کتابخانههای شهر کرمان به این مجموعه فرهنگی افزوده شد که اکنون بهعنوان کتابخانه تخصصی هنر و منابع هنری نفیس از کتابهای ارزشمند هنری پذیرای هنرجویان، هنردوستان، پژوهشگران، هنرمندان و اساتید است.
معماری موزه
معماری این موزه هم منحصربهفرد است، بهگونهای که بنای اصلی موزه بهصورت خطی شکل گرفته و از خشت خام در پی و آجر تراش در روکار ساخته شده است. در ساخت سقف این موزه از شیوه معماری سنتی ایران الهام گرفته شده و به شکل گنبدی است. در جلوی بنا رواقی وجود دارد که به شیوه ایرانی برای حفاظت و سایه انداختن و خنک کردن اتاقها بهکار رفته است. سر در ورودی بنا ترکیبی از کاشیهای معرق فیروزهای و سیاهرنگ و آجر است که در سال۱۳۲۷ به بنای اصلی الحاق شده و زیبایی خاصی به بنا بخشیده است. بنا دارای تزئین خاصی نیست، اما از نظر معماری با توجه به اینکه در برهه خاصی از تاریخ معماری شکل گرفته حائز اهمیت است و در واقع آخرین روزهای تلفیق معماری سنتی را به نمایش میگذارد. محوطه موزه نیز با روش باغسازی ایرانی باغچهبندی شده است. این موزه همچنین در چند دوره بازسازی شده است که آخرین آن به سال۱۳۹۲ بازمیگردد.
نشانی موزه: جنوب شرقی شهر کرمان، خیابان شریعتی، حدفاصل میدان باغ ملی و چهارراه طهماسبآباد.