ثبت‌نام خودرو؛ مشتریان سردرگم و خودروسازان ناراضی

آغاز پیش‌ثبت‌نام حدود 25هزار محصول سایپا و ایران‌خودرو بر مبنای قیمت‌ها و شیوه فروش مبهم، موجب سردرگمی مشتریان و نارضایتی خودروسازان و تشدید رکود بازار شد.
به‌گزارش همشهری، با اعلام نرخ مصوب برخی انواع خودروهای داخلی توسط ستاد تنظیم بازار از ساعت24 سوم خرداد‌ماه جاری به‌مدت 10روز، پیش‌ثبت‌نام برای خرید 4محصول ایران‌خودرو و 7محصول سایپا در حالی آغاز شد که علاوه بر مشکلات ناشی از درنظر‌گرفتن پیش‌شرط‌های سختگیرانه برای ثبت‌نام متقاضیان و دریافت کد کاربری و رمز عبور، ضرورت ثبت‌نام در سامانه «امتا» (احراز هویت مشتریان تجارت الکترونیکی) و ارائه چک صیاد نیز برای مشتریان پیش‌ثبت‌نام این خودروها مشکل‌ساز شد. گرچه در ادامه فرایند پیش‌ثبت‌نام سرپرست وزارت صمت و مسئولان فروش شرکت‌های خودروسازی از حذف پیش‌شرط ارائه چک صیاد و پذیرفتن چک عادی از سایر بستگان درجه یک برای انجام فرایند ثبت‌نام خبر دادند اما مشکلات ورود و پیش‌ثبت‌نام در سامانه امتا، مشتریان را به دردسر انداخت. با وجود این، مهدی صادقی نیارکی، معاون امور صنایع وزارت صنعت با توصیه به مردم برای عجله‌نکردن در پیش‌ثبت‌نام خودرو تأکید کرده که تا پایان امسال 300هزار خودرو در 4مرحله به مشتریان عرضه خواهد شد.

نداشتن دسته چک و از دسترس خارج‌شدن امتا
الزام مطابقت شماره حساب، شماره تلفن همراه، آدرس، کد‌پستی، چک و... متقاضیان پیش‌ثبت‌نام با کد ملی و مشخصات شناسنامه‌ای آنها ازجمله موضوعاتی بود که موجب گلایه و سردرگمی و اعتراض این متقاضیان با گذشت چند روز از آغاز پیش‌ثبت‌نام محصولات ایران‌خودرو و سایپا‌ شده است. درنظر گرفتن حداقل سن 18سال برای پیش‌ثبت‌نام این خودروها موجب شد تا برخی متقاضیان با سن کمتر از 20سال که دسته‌چک در اختیار نداشتند، نسبت به این پیش‌شرط اعتراض کنند. برخی متقاضیان خود را اقشار متوسط و پایین جامعه تلقی و تأکید کردند که دسته‌چک برای پیش‌ثبت‌نام این خودروها ندارند. همچنین متقاضیان پیش‌ثبت‌نام در حالی نسبت به از دسترس خارج‌شدن چند‌باره سامانه امتا برای مدت طولانی اعتراض داشتند که دست‌اندرکاران فروش خودرو هجوم تقاضا به این سایت و عدم‌آشنایی متقاضیان پیش‌ثبت‌نام را عامل مشکلات پیش‌آمده برای پیش‌ثبت‌نام آنها در این سامانه تلقی و تأکید کردند.‌ از دسترس خارج‌شدن سامانه در مراحل مختلف مانند ثبت کارت بانکی یا مشخصات هویتی و چک همچنان از موارد اعتراض مشتریان است. علاوه بر آن سامانه فروش ایران‌خودرو و سایپا نیز بارها از دسترس خارج شده است.

ابهامات سرنوشت وجوه پیش‌ثبت‌نام 
احتمال پیش‌ثبت‌نام 2 تا 3میلیون نفر برای شرکت در قرعه‌کشی خرید 250هزار دستگاه خودرو موجب شائبه‌هایی درمورد به‌کارگیری این شیوه فروش برای تامین نقدینگی مورد نیاز خودروسازان بدون پرداخت سود مشارکت و خسارت تأخیر شد.

 بنا بر شرایط اعلام‌شده فروش، ثبت‌نام‌کنندگان با گذشت 3روز از احراز هویت ملزم به پرداخت 50درصد وجه خرید خودرو به‌هنگام پیش‌ثبت‌نام بوده و وجوه دریافتی از افرادی که در قرعه‌کشی برنده نشوند، طی 7روز کاری به آنها عودت خواهد شد. همچنین برندگان این قرعه‌کشی ملزم به پرداخت قیمت مصوب خرید خودرو طی 2مرحله بوده و حداکثر موعد تحویل خودرو به این متقاضیان 3‌ماه تعیین شده است. معاون مالی ایران‌خودرو با اشاره به سؤالات مطرح‌شده در شبکه‌های اجتماعی در مورد سرنوشت سود وجوه واریزی در طرح فروش فوق‌العاده خودروسازان اعلام کرده که این وجوه در اختیار خودروسازان نیست و وجوه واریزی مردم در طرح فروش فوق‌العاده به‌حساب این خودروساز واریز نشده و امکان برداشت از آن هم وجود ندارد. مهدی جلالی‌ افزود: نظر به اینکه این پول‌های واریزی در اختیار خودروساز قرار ندارد، امکان تعلق‌گرفتن سود به وجوه واریزی متقاضیان وجود ندارد.

الزام فروش خودرو کمتر از قیمت تمام‌شده 
علاوه بر نارضایتی مشتریان، خودروسازان نیز گرچه خود را ملزم به اجرای تکالیف ستاد تنظیم بازار می‌دانند، اما قیمت‌های دستوری اعلام‌شده برای خودروهای پر‌تیراژ را غیرواقعی و ناکارآمد تلقی می‌کنند. دبیر انجمن خودروسازان در گفت‌وگو با همشهری در مورد قیمت تمام‌شده پراید111، گفت: تنها با احتساب قیمت خرید مواد اولیه و قطعات مورد نیاز، قطعه‌سازان برای تولید هر خودرو پراید بنا بر مدل و نوع بیش از 35 تا 40میلیون تومان قطعه به‌خودروساز می‌دهند، سهم هزینه‌های جانبی در تولید پراید نیز حدود 10میلیون تومان است که با درنظر گرفتن 10درصد ارزش افزوده (4 تا 5 میلیون تومان) و هزینه‌های بیمه، شماره‌گذاری و حاشیه سود معقول برای خودروساز قیمت واقعی هر دستگاه پراید به بیش از 70میلیون تومان افزایش می‌یابد.
احمد نعمت‌بخش‌ افزود: وقتی برای پیش‌فروش 50هزار دستگاه خودرو حدود 5میلیون نفر ثبت‌نام می‌کنند، علت این هجوم تقاضا، تورم نهفته در هزینه تمام‌شده تولید خودرو است.