طغیان سفر

محمد باریکانی _  دبیر گروه زیست‌بوم

فصل سفر در ایران کرونازده آغاز شده است. فشارهای روانی و استرس‌های ناشی از شیوع کرونا و بیش از 3‌ماه خانه‌نشینی مردم، کار را به جایی رسانده است که نه‌تنها در ایران که در کشورهای کرونازده جهان، دولت‌ها سفر مشروط را برای مردم به رسمیت بشناسند تا شاید راهی برای فرار مشروط از استرس‌های روانی پیدا شود.

رکود کامل سفر درست در 2فصل گردشگری ایران اگرچه خسارت‌های اجباری و جبران‌ناپذیر به صنعت گردشگری ایران وارد کرد اما حالا دیگر محدودیت‌های سفر برچیده شده و دولت در پی راضی کردن مردم به سفرهای هوشمند (سفر با ماسک و دستکش) با رعایت کامل پروتکل‌های بهداشتی است. در 2روز گذشته دبیر کمیته اماکن گردشگری و ورزشی ستاد مقابله با کرونا که البته معاونت گردشگری کشور را نیز برعهده دارد، در کسوت رئیس ستاد هماهنگی خدمات سفر در کشور به ‌میدان آمد و اعلام کرد که «در خانه ماندن دیگر پاسخگوی شرایط حال حاضر نیست و در پی تحمل فشارها و اضطراب‌ اخیر هموطنان، بی‌شک با سفرهای هوشمند در ایام تعطیلات عید فطر و خردادماه مواجه خواهیم شد.»  این اظهارات بیانگر طغیان دوباره سفر در تعطیلات خردادماه است و از آنجا که محققان اعلام کرده‌اند حتی گرما نیز تأثیری بر کاهش میزان ابتلا به کرونا ندارد، شاید پیش‌بینی افزایش شیوع مجدد کرونا در ایران دور از واقعیت نباشد. مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی که از وضعیت گردشگری کشور منتشر کرده است نیز پیش‌بینی طغیان سفر در خردادماه را ارائه کرده و از دولت خواسته است مدیریت سفر را به‌گونه‌ای انجام دهد که منجر به افزایش شیب ابتلا به کرونا در کشور و انتشار بیشتر ویروس عجیب و ناشناخته کووید-19 در کشور نشود. شیوع کرونا و خانه‌نشین شدن بیش از 20میلیون ایرانی مسافر در نوروز99  که 75میلیون اقامت رسمی را در کشور به ثبت رسانده بودند، مسافران همیشگی جاده‌های ایران را به‌شدت متاثر از فضای روانی ناشی از شیوع کرونا کرد. حجم آسیب‌ها و خشونت‌های خانگی به اعلام جامعه‌شناسان و کارشناسان دولتی و غیردولتی کشور افزایش یافت و کار به‌ جایی رسید که معاون گردشگری کشور ناگزیر از اعلام این موضوع شود که «خانه‌نشینی پاسخگوی شرایط حاضر نیست.» همان زمان که شیوع کرونا در چین مخابره شد، روزنامه همشهری نخستین و تنها رسانه‌ای بود که با حضور به موقع در مرزهای ورودی به ایران، گزارش‌هایی از وضعیت کنترل مرزی کشور منتشر کرد و در بهمن‌ماه نیز به‌عنوان نخستین رسانه فارسی‌زبان از ایرانی‌ها خواست در خانه بمانند و از سفر در نوروز پرهیز کنند. اکنون اما مرکز پژوهش‌های مجلس نیز معتقد است حالا که دولت مقابله با کرونا را به‌خود مردم محول کرده است باید به‌گونه‌ای سفرهای خردادماه مردم را مدیریت کند که علاوه بر خارج کردن چرخه گردشگری ایران از رکود به جلوگیری از انتشار بیشتر کرونا در کشور منتج شود. سفر هوشمند حالا تنها ابزار دولت برای کنترل سفرهای داخلی در دوره بازگشایی مراکز گردشگری است. سفری که ایرانی‌ها را تشویق به استفاده از پروتکل‌های بهداشتی و مراقبت از خود می‌کند و به تاسیسات گردشگری اعلام کرده است گردشگران را پیش از میزبانی در مراکز گردشگری و اقامتی تشویق به حفاظت از خود و منع گسترش کرونا در دوره طغیان سفر پس از ماه‌ها خانه‌نشینی کنند.