زیرساخت‌های اجرای استاندارد یورو5 فراهم نیست

علی ابراهیمی ـ خبرنگار

براساس مصوبه شورای‌عالی استاندارد و در مرحله سوم ابلاغ استانداردهای اجباری خودرو، بر بهبود کیفیت، ایمنی، مصرف سوخت و کاهش آلایندگی خودروهای تولید داخل تأکید شد و به این ترتیب، با افزوده‌شدن 22استاندارد جدید، تعداد استانداردهای اجباری خودرو از 63 به 85 استاندارد افزایش یافت. اگرچه مهلت اجرای استانداردهای جدید تولید خودرو دی‌ماه سال گذشته تعیین شده بود اما از همان ابتدا خودروسازان اجرای برخی از این استانداردها را سختگیرانه قلمداد و تأکید کردند حتی در بسیاری از محصولات اروپایی هم امکان اجرای برخی از این استانداردها مانند ترمز اتوماتیک وجود ندارد. بر این اساس مقرر شد تولید برخی خودروها که قادر به پاس‌کردن این استانداردها نیستند براساس زمانبندی اعلام شده وزارت صنعت در محدوده اردیبهشت تا تیرماه امسال به‌تدریج متوقف شود. اما با تشدید مشکلات تولید، خودروسازان درخواست تعویق اجرای برخی از این استانداردها را مطرح کرده‌اند و حتی برخی مسئولان وزارت صنعت از احتمال بازگشت برخی خودروها مانند پراید که تولید آن از هفته نخست اردیبهشت‌ماه امسال متوقف شده به چرخه تولید خبر دادند. با احمد نعمت‌بخش، دبیر انجمن خودروسازان در مورد آخرین وضعیت اجرای استاندارد سوخت یورو5 از ابتدای امسال گفت‌وگو کرده‌ایم.

اجرای استاندارد جدید آلایندگی در خودروهای تولید داخل به کجا رسید؟
استانداردهای اجباری خودرو در ابتدا 55استاندارد بود که با افزوده‌شدن 8استاندارد جدید تعداد این استانداردها به 
63 افزایش یافت اما اغلب خودروهای تولید داخل ازجمله پراید موفق به پاس‌کردن این استانداردها شدند تا اینکه در مرحله سوم با افزوده‌شدن 22استاندارد جدید، تعداد استانداردهای اجباری خودرو به 85استاندارد افزایش یافت.
ظاهرا شما به این روال معترضید؟
بله. حتی در نشست رئیس‌جمهور با فعالان اقتصادی که در روز نخست‌ماه مبارک رمضان برگزار شد نیز اعلام کردم که صنعت خودرو به‌عنوان سومین صنعت کشور بعد از نفت و بانکداری با 2مشکل اجرای استاندارد اجباری یورو5 و تعیین قیمت‌های دستوری مواجه است. با اجرای برجام، سازمان حفاظت محیط‌زیست، آیین‌نامه اجرایی قانون هوای پاک را در دولت به تصویب رساند که براساس آن استاندارد آلایندگی خودروهای داخلی از ابتدای سال98 از یورو4 به یورو5 ارتقا یافت.
آیا تعویق اجرای استاندارد آلایندگی یورو5 ناشی از کمبود قطعات مورد نیاز بوده است؟
 واقعیت این است که اجرای این استانداردها در دوره پسابرجام و بهبود شرایط تامین مواداولیه، قطعات و تولید خودرو پیش‌بینی شده بود اما با خروج آمریکا از برجام و بازگشت تحریم‌ها، شرایط اجرای این الزام قانونی نیز تغییر کرده زیرا هنوز سوخت مناسب برای اجرای استاندارد یورو5در سراسر کشور تامین نشده، تکنولوژی مورد نیاز برای رعایت این استانداردها در خودروهای اتوماتیک وجود ندارد و ارتباط مورد نیاز بین خودروسازان ایرانی با شرکت‌های اصلی خودرو‌سازی‌ در دنیا را شاهد نیستیم. بر این اساس باید اجرای این استاندارد به بعد از لغو تحریم‌ها موکول شود. در مورد قیمت خودرو نیز در نشست مذکور تأکید کردم که باید از تجربه دهه 70 تا 80 خورشیدی در زمینه تعیین قیمت‌ها بر مبنای نرخ حاشیه بازار استفاده کنیم تا عرضه دونرخی خودرو متوقف شود، زیرا هر جا نظام دونرخی عرضه کالا و خدمات را شاهد بوده‌ایم، این امر منشأ فساد بوده است.
یعنی امسال امکان اجرای استاندارد یورو5 در همه خودروها وجود ندارد؟
باید بپذیریم که با بازگشت تحریم‌ها، تنگناهای بیشتری پیش‌روی تامین قطعات و اجرای استانداردهای جدید خودرویی به‌خصوص استاندارد آلایندگی یورو5 در خودروهای تولید داخل ایجاد شده به همین دلیل خودروسازان خواستار تعویق اجرای آن تا زمان رفع موانع تولید و بهبود روند تامین قطعات مورد نیاز برای اجرای این استانداردها از دولت شدند؛ با وجود این، در نهایت دولت با تعویق یکساله این استانداردها از ابتدای سال98 به ابتدای سال99 موافقت کرد. اگرچه وزیر صنعت در 19اسفند‌ماه پارسال در نامه‌ای خواستار عقب‌افتادن اجرای این استاندارد شد اما تا‌کنون هیأت دولت در این زمینه تصمیمی نگرفته است.
علت اصلی درخواست خودروسازان در مورد تعویق اجرای این قانون چیست؟
هنوز سوخت یورو5 مورد نیاز برای اجرای این استاندارد در سراسر کشور تامین نشده و نصب کاتالیست یورو5 وارداتی نسبت به کاتالیست یورو4 در خودروهای تولید داخل 200یورو هزینه اضافی به‌دنبال دارد. از همه مهم‌تر اینکه کاتالیست یورو5 با سوخت استاندارد آن باید 160هزار کیلومتر کار کند اما وقتی از سوخت نامناسب با استاندارد پایین‌تر استفاده می‌شود، حداکثر کارکرد کاتالیست یورو5 به 30 تا 40هزار کیلومتر کاهش می‌یابد و از آن به بعد علاوه بر انتشار آلایندگی بیشتر خودرو، موجب از بین‌رفتن سرمایه‌های ملی و تحمیل هزینه تعمیرات و قطعات به مردم می‌شود. بنابراین بهتر است اجرای این استاندارد نیز تا رفع تحریم‌ها به تعویق بیفتد.
درخواست تعویق اجرای این قانون تا‌کنون چه نتیجه‌ای داشته است؟
 در مورد تعویق اجرای استاندارد آلایندگی یورو5 از ابتدای امسال نیز هنوز وزارت صنعت قادر به برگزاری نشست با سازمان حفاظت محیط‌زیست برای بحث در مورد ضرورت یا تعویق اجرای این استانداردها در شرایط جدید اقتصادی نشده و برخی خطوط تولید مانند زامیاد به‌دلیل الزام اجرای این استانداردها از ابتدای امسال عملا تعطیل شده است.