آمریکا
خداحافظی پاتریوت‌های آمریکایی با خاک عربستان
محمدامین خرمی ـ خبرنگار
آمریکا 4سیستم دفاع موشکی پاتریوت خود را طی روزهای آینده از خاک عربستان سعودی خارج می‌کند؛ تصمیمی که در پی بروز تنش بی‌سابقه میان واشنگتن و ریاض بر سر نفت اتخاذ شده است.
روزنامه وال‌استریت ژورنال در گزارشی به نقل از مقام‌های نظامی آمریکا نوشته؛ این تصمیم در ادامه برنامه آمریکا برای کاهش حمایت نظامی خود از عربستان و همچنین کاهش شمار نیروها در خلیج‌فارس قرار می‌گیرد. پیش از این، 2 اسکادران جت‌های جنگنده آمریکا نیز خلیج‌فارس را ترک کرده بودند.
از میان تجهیزاتی که از عربستان خارج می‌شوند، 2سیستم وظیفه حفاظت از تاسیسات نفتی عربستان در برابر حملات موشکی احتمالی را به‌عهده داشته‌اند. این سیستم‌ها سال گذشته و پس از حمله موشکی حوثی‌های یمن به تاسیسات نفتی آرامکو، در خاک عربستان مستقر شدند؛ حمله‌ای که البته هم عربستان و هم آمریکا ایران را مسئول آن می‌دانند. خبرگزاری آسوشیتدپرس نیز دیروز در گزارشی ضمن تأیید گزارش منتشر شده از سوی روزنامه وال‌استریت ژورنال، خبر داد که همراه سیستم‌های پاتریوت، 300پرسنل مسئول این سیستم‌ها هم عربستان را ترک می‌کنند. به گزارش آسوشیتدپرس، آمریکا همچنان 2سیستم دیگر را در پایگاه هوایی شاهزاده سلطان در فاصله 130کیلومتری ریاض، حفظ خواهد کرد.
اقدام تازه آمریکا 2هفته پس از آن انجام می‌شود که دونالد ترامپ اعلام کرد دولتش در حال بررسی طرحی برای توقف واردات نفت از عربستان با هدف نجات شرکت‌های نفتی آمریکایی از ورشکستگی است. ماه قبل، زمانی که جنگ نفتی میان عربستان و روسیه و افزایش تولید هر 2 کشور، قیمت جهانی نفت را به ارقام بی‌سابقه حوالی 20دلار کشاند، ترامپ به عربستان هشدار داده بود که اگر این روند را متوقف نکند، به حمایت نظامی آمریکا از عربستان پایان خواهد داد.
قیمت نفت شیل آمریکا حتی به زیر صفر دلار رسید و اصطلاحا قیمت نفت این کشور منفی شد. در چنین شرایطی، شرکت‌ها به‌دلیل اینکه نمی‌توانند نفت استخراج شده را انبار کنند، با پرداخت پول به خریداران از آنها می‌خواهند نفت استخراج شده را تحویل بگیرند. برخی شرکت‌های آمریکایی در ازای خرید هر بشکه نفت، حتی تا 40دلار به خریداران پول پرداخت می‌کردند. این وضعیت باعث شد شرکت‌های نفتی آمریکا تعدادی از کارگران‌شان را اخراج کنند. با توجه به اینکه اغلب این شرکت‌ها در ایالت‌هایی قرار دارند که رأی مردم با جمهوریخواهان است، این وضعیت باعث نگرانی مقام‌های حزب و تلاش برای اعمال فشار به دولت ترامپ برای توقف روند موجود در بازار شده است.
دعوای بی‌سابقه عربستان و روسیه درست زمانی اتفاق می‌افتاد که تقاضای جهانی برای نفت به‌دلیل شیوع ویروس کرونا و تعطیلی صنایع مختلف در سراسر جهان، به پایین‌ترین حد رسیده بود. آن زمان جمهوریخواهان کنگره عربستان سعودی را به بی‌ثبات کردن بازار نفت متهم و اعلام کردند ممکن است با هدف تحت فشار قرار دادن سعودی‌ها، به سمت استفاده از ابزارهایی مثل افزایش تعرفه وارداتی و حتی تحریم بروند. حدود 3هفته پیش نیز فرانک فانون، معاون انرژی وزیر خارجه آمریکا، اعلام کرد اعمال تعرفه روی نفت وارداتی از عربستان در دستور کار قرار دارد. پیش از آن، ترامپ در گفت‌وگوی تلفنی با محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان، به او اعلام کرده بود که جلوگیری از اقدامات کنگره علیه ریاض، مشروط به توقف روند افزایش تولید نفت از سوی عربستان است.
آمریکا یک گام دورتر از عربستان
سال گذشته میلادی، خلیج‌فارس و منطقه خاورمیانه روزهای ناآرامی را پشت سر گذاشتند؛ روزهایی که در برهه‌ای برخی کشورها ازجمله ایران و آمریکا را تا آستانه رویارویی نظامی پیش برد. حمله به نفتکش‌ها در آب‌های خلیج‌فارس، سرنگونی پهپاد آمریکایی، هدف قرار گرفتن تاسیسات نفتی عربستان، شهادت سردار سلیمانی و حمله به پایگاه‌های آمریکا در عراق مهم‌ترین اتفاقات سال گذشته بود. حمله موشکی ایران به پایگاه‌های نظامی آمریکا در عراق و پیش از آن هدف قرار گرفتن تاسیسات نفتی عربستان، افزایش شمار نیروهای آمریکایی در منطقه خلیج‌فارس را به‌دنبال داشت.
پایگاه هوایی شاهزاده سلطان یکی از مقرهایی بود که در گذشته از سوی نیروهای آمریکایی استفاده می‌شد. این پایگاه در پی بروز تنش در منطقه بار دیگر به محلی برای استقرار نیروهای نظامی آمریکا تبدیل شد. 3ماه پیش، زمانی که ژنرال فرانک مک‌کنزی، فرمانده نیروهای آمریکایی در خاورمیانه، برای بازدید به پایگاه هوایی شاهزاده سلطان رفت، بیش از 2هزار و 500نیروی آمریکایی در این پایگاه مستقر بودند.
در پی شهادت سردار سلیمانی، آمریکا تصور نمی‌کرد ایران در یک عملیات تلافی‌جویانه، پایگاه‌های این کشور در عراق را هدف قرار دهد. به همین دلیل برای حفاظت از این پایگاه‌ها از هیچ سیستم دفاع موشکی استفاده نمی‌کرد. پس از هدف قرار گرفتن پایگاه‌های آمریکایی، به‌خصوص پایگاه عین‌الاسد، آمریکا تصمیم گرفت سیستم‌های دفاع موشکی پاتریوت را در عراق مستقر کند. اکنون با بروز اختلاف بی‌سابقه میان واشنگتن و ریاض بر سر قیمت نفت، به‌نظر می‌رسد آمریکا نقطه تمرکز خود را از عربستان به عراق، یعنی جایی که منافع مشخص‌تری دارد، تغییر داده است.
