تهران سامانه هشدار سریع می‌خواهد

حامد فوقانی _ دبیر گروه شهر

5.1ریشتر؛ زلزله‌ای با قدرت نسبتا زیاد که به‌خاطر فعالیت گسل مشا در حوالی دماوند، بامداد جمعه، لرزه به اندام استان تهران انداخت.
طی 840 روز، 3زمین‌لرزه با قدرت قابل توجه، تهران و شهروندانش را اساسی محک زده است. اولی، ۲۹آذر96 با قدرت 5.2ریشتر که مرکز آن ملارد اعلام شد. دومی هم دقیقا یک‌هفته بعد رخ داد که اگرچه قدرتش کمتر از قبلی بود اما به‌نظر می‌رسید دلهره شدیدی را میان تهرانی‌ها به‌وجود آورده است؛ دلهره از این بابت که آیا گسل‌های خطرناک فعال شده‌اند و زلزله شدیدتری در راه است یا نه؟ 
همزمان با شایعه‌ها و بحث‌های گوناگونی که زمستان96 نقل محافل شده بود، ضرورت انجام چند کار، جدی‌تر از همیشه مطرح شد. همان موقع، نقشه‌هایی با عنوان «نقشه‌های تخلیه امن اضطراری محلات شهر تهران» روی سایت‌ شهرداری تهران قرار گرفت. این نقشه‌ها به شهروندان نشان می‌دهد که حین زلزله و پس از آن، چه کار باید انجام بدهند و امن‌ترین مراکز نزدیک به آنها کجاست. بعدها نیز موضوع راه‌اندازی سامانه‌های هشدار سریع زلزله به میان آمد؛ سامانه‌هایی که قادرند تنها چند ثانیه زودتر از همگان، زمین‌لرزه‌ها با قدرت بالا را تشخیص دهند و برای اقدام عملی مدیران بحران و قطع جریان‌های آسیب‌زای شهری به‌ویژه جریان گاز به کمک بیایند. نمونه اصلی چنین سامانه‌ای هم‌اکنون بر پهنه شرقی تهران نصب شده است. البته نکته اینجاست اساسا این سامانه‌ها برای آنکه وقوع زلزله‌ای در پوسته سطحی زمین را به مردم هشدار دهند، طراحی نشده‌اند و کارکرد دیگری دارند.

ضرورت راه‌اندازی دیگر سامانه‌ها
اینطور که رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران به همشهری می‌گوید، سامانه هشدار سریع زلزله پهنه شرقی پایتخت، هنگام رخداد زلزله جمعه آن عملکردی را که توقع داشته‌اند، از خود بروز نداده است، اما به‌هرحال تا حدود زیادی در جریان قطع گاز شهری تهران تست‌اش موفقیت‌آمیز بود. 
رضا کرمی­‌محمدی با بیان اینکه سامانه هشدار سریع زلزله با همکاری جایکا (آژانس همکاری‌های بین‌المللی ژاپن) ایجاد شده، می‌گوید: «پهنه‌های دیگر تهران هم نیازمند سامانه هشدار سریع هستند که با همکاری جایکا، این سامانه‌ها نیز نصب و راه‌اندازی خواهد شد، اما مسئله فعلی به همکاری سایر ارگان‌هایی مثل مخابرات، آب و برق و... برمی‌گردد. ما در توافق با شرکت گاز، دستاوردهای خوبی داشته‌ایم، اما پیش‌بینی می‌کنیم که سایر سامانه‌ها، 2 تا 3سال دیگر راه‌اندازی ‌شوند. این در حالی است که رخداد زلزله‌ها، هشداری برای نصب هرچه سریع‌تر سامانه‌های هشدار سریع است. برای بهبود سامانه فعلی هم به توسعه نرم‌افزاری و سخت‌افزاری مانند توسعه ایستگاه‌های پایشی زلزله نیاز است.»

2درخواست از شهروندان
رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران از آمادگی تمامی پایگاه‌های مدیریت بحران پایتخت خبر می‌دهد. کرمی‌محمدی می‌گوید: «مراکز دوام و پایگاه‌های مدیریت بحران برای امدادرسانی و انجام اقدامات لازم، آماده هستند. 
ضمن اینکه دستوراتی را برای رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی و پیشگیری از کرونا در شرایط فعلی ابلاغ شده و نگرانی خاصی از این بابت وجود ندارد.»
 او 2درخواست از شهروندان دارد و تأکید می‌کند که تهرانی‌ها حتما نقشه‌ تخلیه امن اضطراری مربوط به محل سکونت خود را از سایت شهرداری به آدرس Tehran.ir یا b2n.ir/878818 را دانلود کرده و در گوشی تلفن همراه خود ذخیره کنند. 
او همچنین از مردم می‌خواهد تا اپلیکیشن شهر آماده را نیز روی گوشی خود نصب کنند و از امکانات و توصیه‌های آن برای آمادگی در برابر بحران‌ها به‌خصوص زلزله بهره‌مند شوند. به گفته او این اپ هم‌اکنون روی گوشی‌های اندروید و ویندوزفن به راحتی قابل اجراست و به‌زودی نسخه ios آن نیز قابلیت نصب را پیدا می‌کند.



  آمادگی سوله‌های بحران
پیروز حناچی، شهردار تهران: سوله‌های بحران آماده است، اما به‌دلیل احتمال ابتلا به کرونا توصیه نمی‌کنیم که مردم حتما از خانه خارج باشند و اگر فضا‌های امنی دارند حتما در این فضا‌ها با آمادگی به سر برند. با وقوع زلزله، ستاد بحران شهرداری تهران تشکیل شد و معاونان، شهرداران مناطق و دیگر نیرو‌ها در حال آماده‌باش قرار گرفته‌اند. اگر کرونا نبود سوله‌ها پذیرای مردم بودند، اما اکنون به مردم توصیه نمی‌کنیم که به طرف سوله‌ها بیایند و تنها اگر وضعیت حاد شود اعلام خواهیم کرد. (همشهری)

  شهروندان از تردد با خودرو در سطح شهر اجتناب کنند
 مهدی داوری، مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی شهرداری تهران: از شهروندان می‌خواهم از تردد‌های غیرضروری با خودرو در سطح شهر اجتناب کنند. عزیمت شهروندان به نقاط امن از پیش تعیین شده از سوی شهرداری تهران اقدام خوبی است، اما نه با خودروی شخصی؛ زیرا حجم بالای خودرو، یک عامل مزاحم روند امداد رسانی است. (همشهری)

  استقرار مخازن آب در کنار سوله‌های مدیریت بحران 
مصطفی کاظمی، مشاور عالی شهردار تهران: با همکاری سازمان آب شهری تهران، مخازن آب در کنار سوله‌های بحران مستقر می‌شوند و سازمان آتش‌نشانی شهرداری تهران ایستگاه‌های موقتی را در نقاط خاصی در سطح شهر برای دسترسی سریع‌تر نیروهای آتش‌نشانی ایجاد خواهد کرد. (همشهری)

  آماده‌باش مراکز تخلیه امن اضطراری پایتخت
غلامحسین محمدی، رئیس مرکز ارتباطات شهرداری تهران: پیرو دستور شهردار تهران کلیه مراکز تخلیه امن اضطراری مناطق ۲۲گانه و ۵۲سوله ورزشی الزهرا در آماده باش هستند. (حساب توییتری)

  روایت هاشمی از زلزله 5.1ریشتری پایتخت
محسن هاشمی، رئیس شورای شهر تهران: در زمان وقوع زلزله خواب بودم، اما عیالم بیدار بود که با شروع لرزش‌ها من را بیدار کرد و به‌دلیل شدت زلزله، دقایقی را به حیاط رفتیم و در آنجا برای اطلاع از جزئیات حادثه با ستاد مدیریت بحران شهر تهران تماس گرفتم. (باشگاه خبرنگاران جوان)