نقاشانی از تبریز

حافظ روحانی

 خاندان ارژنگی در آذربایجان محبوب و محترم بودند. جدا از شهرت 2 برادر، سیدحسین (میرمصور) و سیدعباس (رسام) به چیره‌دستی و مهارت – که مانند کمال‌الملک در موردش کم اغراق نشده – نقش‌شان در آموزش هنر در شهر تبریز بسیار مهم است. نقاشی اما در خاندان ارژنگی همچون شغلی خانوادگی بود و عامل مباهات و افتخار. این را می‌توان از نام خانوادگی‌شان هم فهمید یا القابی که بر خود نهادند.
میرمصور مدتی را در مدرسه کمال‌الملک تدریس کرد و به سال1297 به تبریز بازگشت تا اداره صنایع مستظرفه تبریز را تأسیس کند؛ نخستین مدرسه جدید آموزش هنر در آذربایجان و سرمنشأ سنتی در نقاشی ایران که از این مدرسه پا گرفت. سال1300 اما میرمصور ارژنگی به چهره‌ای کلیدی در آموزش هنر در کل آذربایجان تبدیل شد. نقش تازه او ریاست صنایع مستظرفه آذربایجان بود. به یک معنی میرمصور ارژنگی در ابتدای قرن جدید آموزش هنر به شیوه جدید را در کل آذربایجان، باب و شیوه نوینی را برپا کرد. کمتر از 20سال بعد، شیوه نو که توسط کمال‌الملک و شاگردانش و اداره صنایع مستظرفه آذربایجان بنا شده بود به تشکیل نخستین دانشکده هنر در ایران منجر شد.