ایران،100سال بعد

ایران 100 سال پیش در تعلیق به سر می‌برد؛ جایی که در آغاز قرن جدید ، آشوبی تازه آغاز شده بود و  «وطن ما» در عسرت و ناامیدی و میل به پیشرفت و توسعه به سر می‌برد. آمال ایرانیان بعد از جنبش مشروطه چنان از بین رفته بود که درجای جای کشور بلوا به پا بود و دولت مرکزی ناتوان از ارتباط با دیگر ولایات عملا قدرت اعمال نفوذ نداشت. در چنین شرایطی ایرانی که به نظر می رسید در شرف ایرانستان شدن است، وارد قرن جدید شد. امروز 100 سال بعد از 1300 می توانیم در یک مقایسه تاریخی دیروز و امروز را دریابیم که راهی که پیموده به چه صورت بوده است. ویژه نامه قرن همشهری، شما را به مسیر طی شده تاریخ یک سده اخیر  می‌برد؛ پلی از گذشته تاریخی به سوی آینده پیش رو. نامش را سده «سنگ و آلماس»گذاشته‌ایم؛ شاید بتوانیم از معدن پربار تاریخ معاصر ایران حداقل بهره‌ای را به ذهن تاریخ‌زده مخاطب ایرانی برسانیم. چه خوب وبد، ما با گذشته تاریخی خودمان زیست می کنیم و از این‌رو در زندگی مقایسه‌ای‌مان از دیروز برای امروز، مثالی، طعنه‌ای،خاطره‌ای،روایتی و... می‌جوییم. 
ما در ویژه نامه سنگ و الماس ، سعی کرده ایم از بهترین عکس‌های تاریخی، اسناد و روایت های دست اول بهره ببریم. فکر می کنیم اگر بخواهیم راه طی شده را مورد بررسی قرار دهیم باید حتما منابع دست اول و یا کمتر منتشرشده را در روایتمان مورد ارزیابی قراردهیم،  چه آنکه شناخت پدیده‌ها و وقایع تاریخی بدون در نظر گرفتن محیط و زیست اجتماعی و سیاسی در جغرافیای زمانی و مکانی خاص خودش ممکن نیست. برای دانستن این امر سعی کردیم حتما از اسنادی از ساختار حکمرانی و اداری آن زمان که بازتاب دهنده فکر و ذهن مقامات وقت است، بهره بریم. در این راه دوستان عزیز در سازمان اسناد و کتابخانه ملی، مخصوصا همکاران خوبمان خانم‌ها و آقایان هماقاضی، مریم رجبی، اعظم فلاح و علی میرکیانی در کتابخانه تخصصی تاریخ معاصر و همچنین معاونت اسناد ملی ساختمان گنجینه اسناد،  بسیار ما را یاری دادند که اگر نبود کمک آنها شاید این ویژه‌نامه از غنای لازم برخوردار نمی‌شد. 
ایران 100 سال بعد، در قرن پیش رو قطعا روایت ها و داستان‌هایی دیگر خواهد داشت؛ امید ،پیروزی، شکست، ناکامی و افتخار بخشی از تاریخ است؛آنچه اما می‌ماند روایت است.