تاوان قانون‌شکنی

علیرضا احمدی | روزنامه‌نگار 

این روزهابرخورد با ناهنجاری‌های اجتماعی سازمان‌یافته درحالی به یکی از رویکردهای محوری دستگاه قضایی تبدیل شده‌است که اخیرا انتشار برخی فیلم‌ها و تصاویر از هنجارشکنی‌های اجتماعی در اماکن عمومی، ضرورت مقابله مؤثر با اقدام‌های سازماندهی‌شده‌ای از این‌دست را دو چندان کرده‌است. همین چندروز قبل بود که انتشار ویدئوی جنجالی از رویداد «هفته طراحی» در دانشگاه تهران،بار دیگر موضوع برخورد با چنین هنجارشکنی‌هایی را به سوژه داغ و پربحث رسانه‌ها وشبکه‌های اجتماعی تبدیل کرد. روزدوشنبه رئیس قوه قضاییه در نشست شورای‌عالی این قوه بار دیگر با صدور دستورهایی برضرورت مقابله قانونی و قاطع با جریانات سازمان‌یافته‌ مروج ناهنجاری‌های اجتماعی تأکید کرد.

ناهنجاری اجتماعی سازمان‌یافته یعنی چه؟
مفهوم: منظور از «ناهنجاری اجتماعی سازمان‌یافته»، فعالیت جریان‌ها یا گروه‌هایی است که به‌صورت برنامه‌ریزی‌شده و ساختاریافته ‌رفتارهای هنجارشکن را ترویج کنند؛ رفتارهایی که کاملا با «قانون» و «عرف» حاکم بر جامعه تناقض دارد و زمینه‌ساز جریحه‌دارشدن افکارعمومی شده‌است.
مثال: ازجمله نمونه‌های بارز ناهنجاری‌های اجتماعی سازمان‌یافته می‌توان به «بی‌حجابی آشکار»، «نیمه‌برهنگی» یا برگزاری مراسم هنجارشکن اشاره کرد که طی روزها و هفته‌های اخیر شاهد انتشار فیلم‌ها و عکس‌هایی از آنها در شبکه‌های اجتماعی بوده‌ایم.
ماهیت: این جریان نه صرفا یک‌پدیده فردی (مثلا یک یا 2نفر که قانون را نقض می‌کنند)، بلکه شبکه‌ای سازمان‌یافته قلمداد می‌شود که گاه «مرتبط با بیگانه» هستند و در راستای اهداف دشمن در کلان‌پروژه «جنگ نرم» گام برمی‌دارند.
ویژگی: ناهنجاری‌های اجتماعی سازمان‌یافته جزو پیچیده‌ترین آسیب‌های اجتماعی هستند که به‌دلیل «ساختار شبکه‌ای»، «منابع مالی» و «انعطاف‌پذیری بالا» مقابله با آنها با دشواری‌های خاص خود همراه است.
نقشه راه: برخورد با ناهنجاری‌های اجتماعی سازمان‌یافته نیازمند همکاری و هماهنگی روزافزون دستگاه‌های اجرایی، قضایی، اقتصادی، امنیتی و رسانه‌ای است.

نظارت و برخورد حاکمیتی
مسئولان مختلف کشور تاکنون بارها بر ضرورت برخورد با ناهنجاری‌های اجتماعی به‌ویژه در شکل سازمان‌یافته آن تأکید کرده‌اند که در ادامه به برخی از آنها اشاره می‌شود:
27آبان‌ماه 
1404
یک عملیات طراحی‌شده
مصطفی رستمی، رئیس نهاد نمایندگی مقام‌معظم‌رهبری در دانشگاه‌ها روز سه‌شنبه طی پستی در فضای‌مجازی به موضوع ناهنجاری‌های اجتماعی سازمان‌یافته واکنش نشان داد و نوشت: تبدیل هنر به «ضدفرهنگ» و «ناهنر» نتیجه یک «عملیات طراحی‌شده» برای دانشگاه‌هاست. برای تکرارنشدن این اتفاق تلخ باید هم در سطح کارگزار، هم در حوزه سیاستگذاری تغییرات مهمی صورت گیرد. عموم اهل فرهنگ و مردم متدین و ایران‌دوست بدانند که در صیانت از مرزهای فرهنگی کشور ذره‌ای کوتاه نخواهیم آمد.

26آبان‌ماه 
1404
تسریع در برخورد قانونی
رئیس قوه قضاییه در نشست اخیر شورای‌عالی این قوه، ضمن اشاره به لزوم مقابله قانونی با ناهنجاری‌های اجتماعی سازمان‌یافته، بر ضرورت «تسریع» و «تعجیل» در اجرای بخشنامه‌های ابلاغی در این زمینه تأکید کرد. غلامحسین محسنی‌اژه‌ای همچنین به بخشنامه ابلاغی فروردین‌ماه1402 در این زمینه اشاره و تصریح کرد که مردم باید در جریان اقدام‌های انجام‌شده در راستای تحکیم امنیت روانی آنان قرار گیرند.

24آبان‌ماه 
1404
دستور ویژه دادستان
محمد موحدی، دادستان کل کشور در جلسه شورای معاونان دادستانی، دادستان‌ها را موظف کرد در چارچوب وظایف قانونی خود از ضابطان مطالبه جدی و مستمر داشته باشند تا نسبت به شناسایی و معرفی افراد و گروه‌های سازمان‌یافته فعال در زمینه ارتکاب ناهنجاری‌های اجتماعی در اماکن عمومی، رستوران‌ها، کافی‌شاپ‌ها و مراکز تفریحی اقدام کنند.

23آبان‌ماه 
1404
نقشه ویژه دشمن
رئیس قوه قضاییه در جریان سفر استانی به قم بار دیگر تأکید کرد که دشمن درصدد است ارزش‌های دینی و ملی را از اذهان جوانان ما بزداید و ناهنجاری‌های اجتماعی را ترویج و تبلیغ کند.

19آبان‌ماه 
1404
دستورکاری برای دستگاه‌های امنیتی
محسنی‌اژه‌ای در نشست شورای‌عالی قضایی بار دیگر به موضوع ناهنجاری‌های اجتماعی اشاره کرد و از فراجا و دستگاه‌های اطلاعاتی و امنیتی خواست نسبت به شناسایی جریان‌های سازمان‌یافته و احیانا مرتبط با بیگانه در حوزه ناهنجاری‌های اجتماعی اهتمام مجدانه داشته باشند.
29مهرماه 
1404

ترویج ناهنجاری‌ها و قبح‌زدایی
قاضی‌القضات در 29مهرماه گذشته و در جریان سفر استانی به ایلام، با اشاره به تلاش‌های دشمن برای ترویج ناهنجاری‌ها در جامعه، تأکید کرد: دشمن پس از ناکامی در رسیدن به اهدافش در خلال جنگ ۱۲روزه اکنون روی ترویج ناهنجاری‌ها در جامعه متمرکز شده و درصدد قبح‌زدایی از ناهنجاری‌هاست.

برخورد با هنجارشکنان
هنجارشکنی در دانشگاه تهران 
  پس از انتشار برخی ویدئوها از هنجارشکنی گسترده در رویداد «هفته دیزاین تهران» و همچنین اعتراض‌های گسترده به این برنامه، به‌ویژه ازسوی دانشجویان، این برنامه از روز یکشنبه ۲۵آبان‌ماه متوقف شد.

پلمب کافه هنجارشکن
  27مهرماه گذشته بود که انتشار ویدئوهایی از پلمب یک‌کافه هنجارشکن در یکی از مناطق تهران بازتاب گسترده‌ای در شبکه‌های اجتماعی داشت. اجرای برنامه‌های هنجارشکنانه در این کافه زمینه‌ساز اعتراض گسترده اهالی و طرح گسترده مطالبه پلمب این مجموعه 
شده بود.

تعطیلی کافه متخلف
  در آخرین روزهای شهریورماه گذشته از نیاوران خبر رسید که یک‌کافه در یک مجتمع تجاری معروف این منطقه به‌دنبال اجرای برنامه‌ای برخلاف موازین شرعی پلمب شده‌است.

هنجارشکنی با سرو مشروبات الکلی
  23شهریورماه 1404 رسانه‌ها از پلمب‌شدن یک‌کافه در بوستان نهج‌البلاغه تهران خبر دادند. گفته شد این کافه به‌دلیل سرو مشروبات الکلی و رفتارهای هنجارشکنانه ازسوی مأموران پلیس اماکن پلمب شده‌است.

قبح‌شکنی در باغ‌جنت شیراز
  در آخریــن روزهــای شهریورماه1404 انتشار تصاویری از هنجارشکنی در مراسمی در باغ‌جنت شیراز انتقادهای گسترده‌ای به‌دنبال داشت. به‌گفته دادستان شیراز، عوامل در صحنه و سایر دست‌اندرکاران مراسم تحت تعقیب قضایی قرار گرفتند.