زمانی برای بازنگری در شیوه اطلاعرسانی کرونا
حمیدرضا اسلامی _ عضو شورای سردبیری
ستاد ملی مقابله با کرونا پس از شروع همهگیری این بیماری در ایران در نحوه اطلاعرسانی خود، تغییر اساسی داد و در اعلام آمار روزانه به تعداد مبتلایان، درگذشتگان و بهبودیافتگان هر روز اکتفا کرد و همه نهادهای ذیربط را از اعلام آمارهای جداگانه و یا بخشی برحذر داشت تا آنجا که گفته میشود، برخی مقامات بهداشتی بابت اعلام آمارهایی که مورد تأیید وزارت بهداشت نبوده از کار برکنار شدهاند. دلیل یا دلایل ضرورت اعلام آمار واحد و رسمی واضح است، اما از آن واضحتر حق رسانهها برای دسترسی به منابع این آمارها و راستیآزمایی آنهاست. این دسترسی بیش از همه به نفع وزارت بهداشت و ستاد ملی مقابله با کروناست. این دسترسی باعث میشود اعتماد عمومی به آمارها افزایش یابد و به تبع آن زمینه مناسب اجتماعی برای پذیرش تصمیمهای ستاد بیشتر فراهم شود.
در همین موضوع وزارت بهداشت بنا به دلایلی که چندان روشن نیست از اعلام آمار تفکیکی استانها و شهرها خودداری میکند. اگر این عدم اعلام طی تعطیلات نوروزی وجهی داشت، اکنون این کار مطلقا بیمعناست. دانستن وضعیت شهرها و استانها از حیث ابتلا و میزان مرگومیر نهتنها یک حق است، بلکه نتایج مثبت مشهودی خواهد داشت. این فرض که اعلام وضعیت بهتر یا سفید برخی شهرها، باعث موج سفر به آن شهرها میشود از اساس قابل اعتنا نیست. مردم بهطور معمول در شهر خود زندگی میکنند و شغلی دارند و امکان این نوع تغییر محل زندگی در عالم واقع وجود ندارد و سفر برای تفریح هم شرایطی میطلبد که اکنون مهیا نیست. اعلام وضعیت شهرها اگر در مورد شهرهای با وضعیت سفید، خطر کمتوجهی و سهلانگاری را افزایش میدهد (که میتوان با افزایش هشدار و کار تبلیغی و فرهنگی آن را مدیریت کرد) در مورد شهرهای با وضعیت زرد و قرمز باعث هوشیاری مردم و تشدید مراقبتهای بهداشتی از سوی ساکنان خواهد شد. روند رو به رشد مبتلایان در یک شهر مثل برخی شهرهای خوزستان باعث توجه عمومی به رعایت بهداشت و فاصلهگذاری شده و پیش از رسیدن به وضعیت قرمز موجب کند شدن روند گسترش بیماری خواهد شد. این امر باعث میشود مردم استان و کشور به یکباره با خبر تشدید مقررات سختگیرانه در یک نقطه از کشور روبهرو نشوند.
از آنجا که ارتباطات اجتماعی در شهرهای کوچک بیشتر است و مردم بیشتر از حال و روز هم خبر دارند، تأیید آمار روزانه رسمی توسط اهالی آن شهر موجب افزایش اعتماد عمومی به آمارهای کلی هم خواهد شد.
بهنظر میرسد اکنون زمان مناسبی برای تجدید نظر در تصمیم اتخاذ شده برای شیوه اطلاعرسانی و اعلام آمارهای وزارت بهداشت است.