گزارش
انتظار اصناف از سیاستگذاران چیست؟
اصناف در مرز ورشکستگی
گفت‌وگو با رئیس اتاق اصناف تهران درباره آسیب‌های کرونا به کسب‌وکارها
لیلا شریف- روزنامه‌نگار
آتش کرونا، دامن اصناف را گرفته و کرکره‌های پایین مغازه‌ها طی 2ماه گذشته به عادت روزانه خیابان‌ها تبدیل شد.
این بیماری جهانی، اقتصاد بسیاری از کشورها را زمینگیر کرده و سایه شومش در ایران و به‌خصوص تهران را چنان گسترده شده که سعید ممبینی، رئیس اتاق اصناف ایران از هزینه روزانه 27میلیارد تومانی اصناف در روزهای تعطیلی اجباری سخن گفت.
برای بررسی وضعیت اصناف تهران در دوران کرونا، با قاسم نوده‌فراهانی، رئیس اصناف تهران گفت‌وگو کردیم اما او آمار دقیقی از میزان خسارت وارده به اصناف ارائه نداد و در این رابطه توضیح داد که «هنوز برآورد دقیقی انجام نداده‌ایم و قرار است که کار دقیق انجام شود».
فراهانی درخصوص اصناف و رسته‌هایی که بیشترین ضرر را متحمل شده‌اند، گفت: «جز چند صنف که در دوره کرونا باز بودند باقی اصناف خسارت‌های جدی‌ای را تحمل می‌کنند. عده‌ای هم در کنار خسارت دیدن، ورشکست شدند. به‌عنوان مثال قنادی‌ها، یک‌ماه قبل عید دست به تولید می‌زنند و برای تهیه مواداولیه‌شان چک و تعهد می‌دهند تا بعد از فروش، آنها را تسویه کنند اما زمانی که مغازه‌های این صنف تعطیل شد، آنها، هم از نظر اجاره، حقوق کارگر و... متضرر شدند و هم سرمایه‌شان از بین رفت».
فراهانی واحدهای صنفی را به 3دسته تقسیم کرد؛ آنها که به مرز ورشکستگی رسیدهاند، آنها که با بحث اجاره‌بها دست به گریبان هستند و اصنافی که برای پرداخت حقوق کارگرهایشان دچار مشکل شده‌اند؛ «برخی از واحدهای صنفی، اجاره‌دار هستند یعنی سرقفلی ملک برای خودشان نیست، این افراد در کنار هزینه‌هایی که داشتند باید مبلغی را به‌عنوان اجاره پرداخت کنند. در واقع این اصناف از درآمد نداشته، باید مبلغی را به‌عنوان اجاره از دست بدهند. برخی از واحدهای صنفی نیز خودشان مالک بودند و چند نیروی کار داشتند. آنها بدون داشتن درآمدی باید حقوق، حق بیمه و عیدی نیروهای کارشان را پرداخت کنند.»
رئیس اتاق اصناف تهران با تکیه بر این توضیحات، معتقد است که نمی‌توان به راحتی میزان خسارت دقیق را بیان کرد؛«ما نزدیک به 135 اتحادیه در تهران داریم و هر اتحادیه تعداد قابل‌توجهی واحد صنفی دارد. بنابراین کار کارشناسی زمان می‌برد.»
بر اساس گفته فراهانی حدود 85درصد اصناف متضرر شدند اما در میان تمام این ضرر و زیان‌ها، برخی از واحدهای صنفی مانند مواد غذایی، میادین میوه‌و‌تره‌بار و برخی اصناف خدماتی- که تعدادشان زیاد نیست- نه‌تنها متضرر نشدند بلکه بیشتر از هر سال کار کردند و درآمد به‌دست آوردند.
او در رابطه با توقع اصناف از دولت توضیح داد: «اگر دولت به اصناف کمک نکند، باید منتظر از بین رفتن برخی از اصناف باشیم چون سرمایه‌ای برای کار ندارند. گفته‌اند که دولت مبلغی را برای کمک کنار گذاشته است، ما از دولت می‌خواهیم که حق بیمه و حقوق پرسنل را بپردازد و از این طریق جلوی ویرانی اصناف را بگیرد. همچنین دولت برای حقوق کارمندها کمک کند تا کارفرمایی که دچار ضرر شده است دست به تعدیل نزند و مهم‌تر از همه اگر دولت می‌خواهد وام بدهد این وام باید بدون بهره باشد. کارکنان اصناف از بنده به‌عنوان نماینده آنها خواسته‌اند که در جلسه ستاد مقابله با ویروس کرونا از مسئولان بخواهم میزان بهره تسهیلات را حذف کنند و حداقل 3 یا 4ماه برای آنها بیمه بیکاری درنظر بگیرند».
بر اساس گفته فراهانی، مقرر شده است دولت به اصنافی که با شیوع ویروس کرونا کسب‌و‌کار آنها تعطیل و متضرر شده‌اند تسهیلاتی با بهره ١٢درصد بدهد، اما این افراد برای بازپرداخت اصل پول مشکل دارند چه برسد به اینکه بخواهند این میزان بهره را هم متقبل شوند.
مالیات بر ارزش افزوده یکی از دل‌نگرانی‌های اصلی اصناف است که فراهانی در مورد آن و مالیات بردرآمد تأکید کرد:«مالیات بر درآمد یعنی صاحبان کسب‌و‌کار درآمدی کسب کرده باشند اما در شرایط فعلی می‌بینیم که از اسفند و تا آخر فروردین واحدهای صنفی تعطیل بوده است و سازمان مالیات باید این موارد را مدنظر قرار دهد. از سوی دیگر واحدهای صنفی تعطیل هستند و توان پرداخت مالیات بر ارزش افزوده را ندارند، در این مورد درخواست زمان کردیم، اما تا امروز جوابی نگرفته‌ایم. ما توقع داریم زمان کافی به اصناف داده شود. ما نمی‌گوییم مالیات بر ارزش افزوده نمی‌دهیم اما به جای 30فروردین در 30خرداد آن را از اصناف مطالبه کنند. ما نامه‌نگاری کرده‌ایم ولی تا الان نتیجه‌ای نگرفته‌ایم و اگر این کمک‌ها به اصناف تزریق نشود، وضعیت بغرنج‌تر می‌شود».
رئیس‌جمهور، در جلسه ستاد ملی مبارزه با کرونا اعلام کرد که کسب‌و‌کارهای کم‌ریسک در همه استان‌ها جز تهران از شنبه ۲۳فروردین با مراعات پروتکل‌های اعلامی از سوی وزارت بهداشت و درمان فعالیت خود را آغاز کنند. همچنین فعالیت‌های اقتصادی تهران از روز شنبه ۳۰فروردین شروع شد.
فراهانی معتقد است که ضررهای کرونا به اصناف به این زودی و راحتی جبران نخواهد شد و حتی بازگشایی قطره‌چکانی اصناف هم دردی را دوا نمی‌کند؛ چرا که بخش اعظمی از این اصناف در طول سال کار نکرده‌اند و تمام امیدشان به فروش شب عید گره‌خورده بود.
او در رابطه با شرط و شروط بهداشتی برای بازگشایی اصناف هم اعلام کرد:«صاحبان اصنافی که بازگشایی می‌شوند، باید 2متر فاصله و استفاده از ماسک و دستکش را رعایت کنند و همچنین نباید کالای فروخته شده را پس بگیرند. واحدهای صنفی حتما باید ضد‌عفونی شوند و خود مشتری‌ها باید کارت بکشند تا از این طریق زنجیره انتقال کرونا قطع شود».
در همینه زمینه :
