خاطرات عصر طلایی هالیوود

آرش نهاوندی _ روزنامه‌نگار

سال‌های طلایی سینمای آمریکا که دهه 1950 تا 1980 میلادی را دربرمی‌گیرد، مرهون تلاش‌ها و فعالیت‌های بازیگران و سینماگران مطرح زیادی است که امروزه به تاریخ پیوسته‌اند. اما بوده‌اند در این میان بازیگران و فیلمسازانی که با نگارش زندگینامه‌هایی نام و یاد خویش را تا به امروز زنده نگاه داشته‌اند. روزنامه همشهری در این مطلب به نقل از نشریه گاردین به بررسی برخی از مهم‌ترین زندگی‌نامه‌های خودنوشت مطرح‌ترین بازیگران هالیوودی در عصر طلایی سینما می‌پردازد.


روی پای خودم (1978) لورن باکال
لورن باکال که بهترین بازیگر زن سینمای کلاسیک قرن بیستم نام گرفته، در کتاب زندگینامه‌اش با عنوان روی پای خودم، درباره وقایعی که در دوران فعالیت تئاتری و سینمایی در برادوی و هالیوود برای وی اتفاق افتاده، شرح حالی نوشته است. او در این کتاب به ازدواج‌هایش با همفری بوگارت و جیسون روباردز اشاره کرده است. او برای نخستین بار از سوی هوارد هاکس کارگردان مشهور آمریکایی برای بازی در فیلم داشتن و نداشتن (1944) انتخاب شد. قطار سریع‌السیر شرق ازجمله فیلم‌های لورن باکال است که در حافظه تماشاگران ایرانی نقش بسته است.


بچه در فیلم می‌ماند (1994) رابرت اوانز 
کتاب اوانز که بسیاری او را مهم‌ترین مدیر پارامونت و احیاگر این کمپانی تولید فیلم می‌دانند، نه‌تنها به‌دلیل اینکه توسط رابرت اوانز نوشته شده مهم تلقی می‌شود، بلکه اهمیت این کتاب در روایت وقایع دوران طلایی سینما توسط یکی از عوامل و مدیران هالیوودی در آن دوران است. در زمان تصدی اوانز بر پارامونت فیلم‌هایی نظیر پابرهنه در پارک، زوج عجیب، بچه رزماری، حرفه ایتالیایی، داستان عشق، پدرخوانده، پدرخوانده 2، سرپیکو، محله چینی‌ها و گتسبی بزرگ ساخته شدند. اوانز زمانی گفته بود: در هر داستانی همواره 3نگاه وجود دارد: نگاه من (نویسنده)، نگاه شما (مخاطب) و واقعیت. و به‌نظر می‌رسد که هیچ‌کس در این میان دروغ نمی‌گوید. در نتیجه خاطراتی که به‌صورت کتاب به اشتراک گذاشته می‌شود هر کدام از این دیدگاه‌ها را به‌گونه‌ای متفاوت تامین می‌کند.


پسر یک کهنه‌فروش (1988) کرک داگلاس
در این کتاب گیرا و جذاب، کرک داگلاس به داستان زندگی خود و اوج‌گیری به قله‌های بازیگری در عصر طلایی هالیوود با فیلم‌هایی نظیر قهرمان، اسپارتاکوس و راه‌های افتخار پرداخته است. کرک داگلاس را در واقع می‌توان به نوعی اسپارتاکوس دوران طلایی سینما دانست. او که در خانواده‌ای فقیر به دنیا آمده بود از باغبانی و سرایداری در دانشگاه سنت لوئیس (شغلی که برای دریافت وام تحصیلی پذیرفته بود) کار خود را آغاز کرد. او در این کتاب این دوران سخت ابتدایی و حرکت خود به سمت اوج را با لحن و نثری عامیانه و انرژی‌بخش توصیف می‌کند. او در این کتاب بی‌تکلف و ساده به برخی از مسائل زندگی شخصی و سیاسی‌اش پرداخته است.


درباره همه‌‌چیز (1993)، فیلی که به هالیوود می‌رود (2010) و انفجاردروازه‌های لعنتی (2018) مایکل کین
مایکل کین در 3کتاب زندگینامه خودنوشت خویش ما را با تفکرات پیچیده‌اش درباره بازیگری همراه می‌کند و با خود از دورانی که به‌عنوان فرزند یک خانواده کارگر فعالیت خود را در عرصه سینما آغاز کرد، به دوران اوجش در عرصه بازیگری در فیلم‌هایی نظیر الفی، زولو و کسب و کار ایتالیایی می‌برد. او در کتاب‌های خود دیدارش با جان وین بازیگر مشهور فیلم‌های وسترن را در لابی یک هتل روایت کرده است. مایکل کین در این‌باره می‌نویسد: جان وین در این دیدار به من توصیه کرد در هنگام بازیگری با صدای پایین و به آرامی و شمرده سخن بگویم و بیش از آنچه در دیالوگم آمده چیزی نگویم. به همین دلیل شاید بتوان مایکل کین را نسخه بریتانیایی جان وین در بازیگری دانست.


میا فارو: چیزی که از بین می‌رود (1997)
کتاب زندگینامه خودنوشت میا فارو بازیگر مشهور زن آمریکایی به‌دلیل فصاحت و شیوایی در بیان خاطرات از سوی منتقدان مورد تمجید قرار گرفته است. میا فارو در این کتاب درباره مسائل خانوادگی‌اش، روابطش با فرانک سیناترا همسر اولش که در سراسر قرن بیستم به‌عنوان یکی از مطرح‌ترین خوانندگان و بازیگران آمریکایی شناخته شده بود، درباره روابطش با دیگر همسرش آندره پره وین و به‌ویژه ارتباطش با وودی آلن کارگردان مطرح سینمای آمریکا مطالبی به تفصیل نگاشته است. میا فارو این کتاب را 5‌سال پس از مطرح کردن ادعاهایی علیه وودی آلن در زمینه رسوایی جنسی نوشته است.


زندگینامه من چارلز اسپنسر چاپلین (1964)
چاپلین با ذوق بسیار زندگینامه خودنوشتی را به نگارش درآورده که در آن می‌توان موارد زیادی از استعداد و نبوغ دیکنزی را مشاهده کرد. چارلز چاپلین نظیر دیکنز توانسته در این زندگینامه ترکیبی از مفاهیم احساسی، غم‌انگیز و طنز‌آمیز را درهم‌آمیزد و پایه و اساسی برای سبک داستان‌سرایی هالیوودی به‌عنوان یکی از پیشگامان هالیوود پدید آورد. او زندگینامه خود را در 3پرده ارائه داده است: پرده اول؛ دست و پنچه نرم کردن با فقر در لندن، پرده دوم؛ دستیابی به موفقیتی عظیم در هالیوود، پرده سوم؛ طرد و کنار گذاشتن چاپلین به‌دلیل مظنون بودن به طرفداری از کمونیسم و دست آخر نیز کناره‌گیری وی از هرگونه فعالیت سینمایی و زندگی آرام در سال‌های آخر عمر در سوئیس.


من: داستان‌هایی از زندگی‌ام (1991) کاترین هپبورن
کاترین هپبورن بازیگر زن مطرح سینمای آمریکا که بسیاری او را به‌دلیل آشنایی و همبازی بودن با اسپنسر تریسی می‌شناسند، در کتاب زندگینامه خودنوشتش با نثری روان با پرگویی به وقایع زندگی پر ماجرایش پرداخته است. البته به اعتقاد بسیاری از منتقدان این کتاب از انسجام برخوردار نیست و هپبورن به‌صورت جسته و گریخته خیلی از مسائل را مطرح کرده است. منتقدان دیگری هم بر این باورند که هپبورن در این کتاب به وقایع پر ابهام و سؤال‌برانگیز زندگی‌‌اش یا نپرداخته یا به‌وضوح درباره آن چیزی ننوشته است.


شاهزاده آمریکایی: یک خاطره (2008)، خاطرات من از مرلین مونرو و فیلم کلاسیک آمریکایی (2009) تونی کورتیس
تونی کورتیس از بازیگری در فیلم‌هایی که با بودجه اندک ساخته می‌شدند خود را به‌عنوان یک بازیگر مطرح فیلم‌های درام و کمدی به همگان شناساند. کورتیس در کتاب شاهزاده آمریکایی ‌ضمن توصیف شرایط سخت خود در دوران کودکی و نوجوانی، تصویری فریبنده از صحنه بازی هالیوود ارائه می‌دهد و دیدارهای خود را با لارنس اولیویه (از بزرگ‌ترین بازیگران تئاتر و سینمای بریتانیا و جهان)، فرانک سیناترا (خواننده و بازیگر مشهور آمریکایی) و بیلی وایلدر از کارگردانان به نام عصر طلایی آمریکا را به تفصیل شرح می‌دهد. او همچنین در کتاب دوم خود به خاطراتش درباره روابط دوستانه و کاری‌اش با مرلین مونرو پرداخته است.