معتادان در خانه نمی‌مانند

محمد سرابی- خبر‌نگار

«در خانه بمانیم» برای معتادان متجاهر بی‌خانمان نیست؛ زیرا همزمان با تشویق شهروندان به رفت‌وآمد کمتر، برخی زندان‌ها و مراکز نگهداری معتادان به مواد‌مخدر برای کاهش جمعیت معتادان را آزاد کرده‌اند. در نتیجه بخش بزرگی از   مصرف‌کنندگان مواد‌مخدر حالا در سطح شهر رها‌ شده‌‌اند. قسمتی از این افراد به گرمخانه‌ها مراجعه می‌کنند و بقیه ترجیح می‌دهند در خیابان‌ها باقی بمانند تا مواد‌مخدر را ساده‌تر تهیه و مصرف کنند. در روز‌های گذشته فیلمی که از میدان شوش در فضای مجازی منتشر شد و یکی از همین تجمع‌ها را نشان می‌داد باعث شد که شهرداری محل تجمع را ضد‌عفونی کند. به گزارش همشهری، حال این دوگانگی باقی‌مانده است که اگر معتادان متجاهر را در شهر رها کنیم باعث انتشار بیماری‌ خواهند شد و اگر آنها را در گرمخانه‌ها و درشرایط قرنطینه نگهداری کنیم نیاز دائمی به مصرف مواد‌مخدر دارند. معاون فرهنگی و اجتماعی شهرداری تهران معتقد است در دوره مبارزه با کرونا باید اتاق مصرف نیز در گرمخانه‌ها راه‌اندازی شود تا مددجویان این گرمخانه‌ها بتوانند 24ساعته در گرمخانه بمانند و از ابتلا به کرونا در امان باشند. «محمدرضا جوادی یگانه» می‌گوید: یکی از مشکلات این بود که گرمخانه‌های شهرداری بعد از صبحانه مراجعان را بیرون می‌کرد. ما امکان اینکه گرمخانه‌ها 24ساعته خدمات ارائه کنند را فراهم کردیم تا حداقل در دوره کرونا اجازه مصرف آنها در گرمخانه صادر و تردد آنها کمتر شود. انکار واقعیت و راندن بی‌سرپناهان به کوچه‌های اطراف مشکل را حل نمی‌کند. سال گذشته که احتمال آمدن سیل بود، این اجازه صادر شد که معتادان در گرمخانه موادمخدر مصرف کنند و به مکان‌های اقامت در کنار رودخانه‌ها نروند. او تأکید می‌کند: تصمیم گرفته شد مراکز ماده 16بسته شود و نتیجه آن را در سطح شهر می‌بینیم. در 45روز اخیر از بین 2500مددجوی گرمخانه‌ها حتی یک مورد ابتلا به کرونا هم مشاهده نشد؛ این نشان می‌دهد با مراقبت‌های بهداشتی مددجویان به این بیماری مبتلا نخواهند شد. در دستورالعمل بین‌المللی نیز تأکید شده، باید بی‌سرپناهان با رعایت فاصله فیزیکی و توصیه‌های بهداشتی نگهداری شوند.

12هزار معتاد متجاهر
رئیس پلیس مبارزه با مواد‌مخدر تهران در‌باره حضور معتادان در معابر می‌گوید: تهران ۱۹هزار معتاد متجاهر دارد که اکنون 7‌هزار نفر در مراکز نگهداری می‌شوند و بقیه رها شده‌اند و عمده آنها در سطح شهر حضور دارند. سرهنگ «عبدالوهاب حسنوند» با اشاره به اینکه از زمان شیوع کرونا تصمیم گرفته شد 5هزار معتاد از مناطق آلوده مخصوصاً مناطقی ازجمله فرحزاد، شوش، مولوی، هرندی و دروازه‌غار جمع‌آوری شوند، اظهار می‌کند: این اقدامات باید صورت می‌گرفت اما نامه‌ای از طرف شورای هماهنگی مبارزه با مواد‌مخدر تهران (زیرمجموعه ستاد مبارزه با مواد‌مخدر ریاست‌جمهوری) به ما ابلاغ شد که با توجه به شیوع بیماری کرونا فعلاً تا اطلاع ثانوی نسبت به جمع‌آوری معتادان متجاهر اقدام نشود. او می‌افزاید: از طرفی دیگر برخی زندانیان و معتادان متجاهر در برخی مراکز ماده 16آزاد شدند و این اتفاقات منجر شد مناطقی مانند خلازیر و گردنه تنباکویی که پیش از این کلونی حضور معتادان متجاهر در تهران بود، مجدداً شکل بگیرد. در مرکز مهر سروش (تحت نظر پلیس مبارزه با مواد‌مخدر) هیچ موردی از ابتلا به کرونا نداشتیم و اگر سایر مراکز نیز کار خود را به این روال انجام می‌دادند این اتفاق پیش نمی‌آمد. حسنوند بیان می‌کند: اکنون هیچ مرجعی معتادان متجاهر را از پلیس تحویل نمی‌گیرد، هم‌اکنون نیز چنانچه شورای هماهنگی مبارزه با مواد‌مخدر ظرفیتی ایجاد کند، در مدت یک هفته تمام این معتادان متجاهر را جمع‌آوری می‌کنیم و تحویل مراکز بازپروری می‌دهیم.

معتادان با نظر ستاد مبارزه با مواد‌مخدر آزاد شدند
بهزیستی اعلام کرده است که معتادان با نظر کمیته اجتماعی ستاد مبارزه با مواد‌مخدر از مراکز نگهداری آزاد شده‌اند. معاون توسعه پیشگیری و درمان سازمان بهزیستی کشور می‌گوید: همچنین با شیوع ویروس کرونا،  520 نفر از افرادی که در مراکز تحت نظارت بهزیستی، فرایند درمانی خود را طی می‌کردند با حکم دادستانی آزاد شدند. «مجید رضازاده» با اشاره به معتادان متجاهر در سطح شهر تهران و منطقه میدان شوش اظهار می‌کند: علاوه بر معتادان، فروشندگان مواد‌مخدر نیز در این محدوده هستند که کارتن‌خواب محسوب نمی‌شوند و دارای خانواده هستند. این افراد با نظر کمیته اجتماعی ستاد مبارزه با مواد‌مخدر از مراکز نگهداری آزاد شدند و سازمان بهزیستی هیچ نقشی در جمع‌آوری و پذیرش این افراد ندارد.

افزایش 4تا 5هزار بی‌خانمان به شهر
سید مالک حسینی، رئیس سازمان خدمات اجتماعی شهرداری تهران
آمارهایی که ما اعلام می‌کنیم براساس آمارهای اعلام شده از سوی پلیس مبارزه با مواد‌مخدر و ستاد مبارزه با مواد‌مخدر است، طبیعتا ما در این خصوص مرجع نیستیم که بتوانیم آمار بدهیم. اما واقعیت این‌است که کف خیابان‌های تهران روایت دیگری دارد. طبق اعلام پلیس مبارزه با مواد‌مخدر حدود 4هزار و 500تا 5هزار نفر از مراکز ماده۱۶ مرخص شده‌اند. همچنین طبق اعلام یکی از مدیران بهزیستی، مراکز 
ماده 16 که در واقع مراکز خدمات دهی به معتادان خود معرف است فعالیت خود را متوقف کرده‌اند. در مراکز ماده 16خدمات کاهش آسیب ازجمله متادون درمانی صورت می‌گیرد و وقتی مراکز تعطیل می‌شوند، قطعا تعدادی از مراجعان آنها برای تامین نیاز خود به پاتوق‌های سنتی مصرف رو می‌آورند. همچنین بنا بود در طرح نوروزی با مدیریت ستاد مبارزه با مواد‌مخدر حدود 5هزار معتاد متجاهر دیگر نیز جذب شوند که با شروع شیوع کرونا و بنا بر اعلام رسمی ستاد، پذیرش در این مراکز متوقف شد. در همین اثنا حدود 100هزار زندانی نیز در کل کشور مرخص شده‌اند که تعدادی از زندانیان در تهران یا امکان برگشت به شهرهای خود ندارند  یا دارای خانواده‌ نیستند و برخی هم اصولا پذیرشی از سوی خانواده ندارند در نتیجه به افراد بی‌خانمان تبدیل و برخی از این افراد جذب گرمخانه‌های ما شده‌اند. پس با این اوصاف و بر مبنای آمارها تخمین می‌زنیم حدود 4 تا 5 هزار نفر به افراد بی‌خانمان شهر اضافه  و از این تعداد حدود ۲۰درصد  جذب گرمخانه‌های ما شده‌اند.